Του Μάνου Οικονομίδη
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Αξία”, το Σάββατο 11 Νοεμβρίου 2023
Ένα αδιέξοδο γεμάτο ατελείς πινελιές. Το μωσαϊκό πολιτικής αυτοδιαχείρισης που έχει διαμορφωθεί στον άλλοτε εκλογικά ισχυρό ΣΥΡΙΖΑ, προσφέρει αφετηρίες διδακτικής θεώρησης και προσέγγισης της δρώσας πολιτικής. Του πολιτικού υποκειμένου ως ενεργούμενο αντικείμενο, τοποθετημένο στη συγκυρία, αλλά και αναπόφευκτη διασύνδεση με τον αδιαίρετο ιστορικό χρόνο. Όσα προηγήθηκαν, όσα θα ακολουθήσουν.
Τα σημεία καμπής ενσαρκώνουν εμπειρικά ανατροφοδοτούμενη δυναμική. Δεν έχουν στατικό περιεχόμενο. Δεν εξαντλούνται στη δεδομένη στιγμή. Επιλέγουν και διατηρούν μια αδιατάρακτη διαλλεκτική με τις εξελίξεις και τους πρωταγωνιστές τους.
Το πολιτικό δράμα του ΣΥΡΙΖΑ εκκινεί από την σκανδαλώδη αδυναμία της πλειοψηφίας όσων αυτοπροσδιορίζονται ως «ιδιοκτήτες» της Αριστεράς, να κατανοήσουν μια εύηχη αλλά και άβολη για τους ίδιους πραγματικότητα. Η Αριστερά που εκείνοι ονειρεύονται, δεν υπάρχει σε επίπεδο κοινωνίας. Δεν καταγράφεται ως κοινωνικό ρεύμα και ιδεολογική ταυτότητα, πολύ περισσότερο δεν απαντάται σε επίπεδο εκλογικής απήχησης.
Η μεγέθυνση του ΣΥΡΙΖΑ στα χρόνια των Μνημονίων υπήρξε δημιούργημα της συγκυρίας και της σύμπτωσης ανατροφοδοτούμενων παραμέτρων. Η κοινωνική οργή και απόγνωση, η αυτοακύρωση του ΠΑΣΟΚ ως σημείο αναφοράς της Κεντροαριστεράς, η παρουσία του Αλέξη Τσίπρα, έστω ως… μίμου του Ανδρέα Παπανδρέου.
Κάπως έτσι, ο ΣΥΡΙΖΑ εκτοξεύτηκε από το 3% στην κυβέρνηση και σε ποσοστά άνω του 30%, ακόμη και ως Αξιωματική Αντιπολίτευση. Εκείνος ο κύκλος έκλεισε με θόρυβο στις πρόσφατες διπλές εκλογές του Μαϊου και του Ιουνίου, και δεν διαθέτει ιστορικό κίνητρο για να ανοίξει ξανά.
Ο ΣΥΡΙΖΑ εξάντλησε την κοινωνική χρησιμότητά του, εν πολλοίς και επειδή οι «ιδιοκτήτες» της Αριστεράς δεν κατάλαβαν ποτέ, πολύ περισσότερο δεν συμβιβάστηκαν με το δέος της πραγματικότητας ότι δεν υπάρχουν… τόσοι πολλοί Αριστεροί σε επίπεδο κοινωνίας. Δεν τους έκαναν οι Αριστεροί… που δεν υπάρχουν, κυβέρνηση. Έτσι, δεν άλλαξαν, δεν εξελίχτηκαν, δεν εναρμόνισαν την κουλτούρα τους με μια κοινωνία σε διαρκή κίνηση και αναζήτηση πολιτικών αφηγημάτων που να την εκφράζουν.
Το λουκέτο ήταν αναπόφευκτο και ιστορικά προβλέψιμο. Ένα ακόμη παράδειγμα αχρείαστου αυτοτραυματισμού, λόγω «σκουριασμένων» μυαλών και αναντιστοιχίας πολιτικών και κοινωνίας.
