Συνέντευξη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην τηλεόραση του Bloomberg και στη δημοσιογράφο Francine Lacqua
Francine Lacqua: Με χαροποιεί ιδιαίτερα που υποδέχομαι τον Κυριάκο Μητσοτάκη, Πρωθυπουργό της Ελλάδας. Κύριε Πρωθυπουργέ, σας ευχαριστώ που είστε μαζί μας. Νομίζω πως πρόκειται για την πρώτη συνέντευξη της ημέρας, από εδώ, από το Σαρμ Ελ Σέιχ. Είστε αισιόδοξος πως θα γίνουν πράγματα; Γνωρίζουμε ότι αυτή η σύνοδος COP27 δεν θα μας δώσει βαρυσήμαντους τίτλους. Δεν αναμένουμε τεράστιες δεσμεύσεις. Αυτό που περιμένουμε είναι χρήματα. Θα πάρουμε χρήματα από τις πλούσιες χώρες για τις φτωχότερες για να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είμαι συγκρατημένα αισιόδοξος για την πρόοδο που θα σημειωθεί σε αυτό το ζωτικής σημασίας μέτωπο. Σωστά επισημαίνετε πως το πραγματικό ερώτημα που παραμένει σε εκκρεμότητα είναι η χρηματοδότηση της μετάβασης και το πώς θα καταστήσουμε πιο προσιτή για τις φτωχότερες χώρες, τη μετάβαση προς την πράσινη ενέργεια και προς ένα πιο βιώσιμο μέλλον.
Αυτή τη στιγμή υπάρχει μεγάλη δυναμική, υπάρχει μεγάλη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα, μεγάλων εταιρειών, μη κυβερνητικών οργανώσεων, και θεωρώ πως όλοι καταλαβαίνουμε, κάθε μέρα που περνάει, ότι μια νέα κρίση που συνδέεται με το κλίμα αναδύεται κάπου. Γνωρίζουμε πως η κλιματική αλλαγή εξελίσσεται με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι αναμέναμε και αυτό γίνεται κοινός τόπος και κάτι που απαιτεί άμεση αντίδραση.
Francine Lacqua: Κύριε Πρωθυπουργέ, πόσο δύσκολο είναι να δοθούν χρήματα για επιχειρησιακά ζητήματα ή σχετικά θέματα, ενώ είμαστε αντιμέτωποι με μια τεράστια κρίση ενεργειακής ασφάλειας που είναι σε εξέλιξη στην Ευρώπη, φυσικά, σε συνδυασμό με το κόστος ζωής το οποίο αυξάνεται. Και ενώ πολύς κόσμος πρέπει να λάβει δύσκολες αποφάσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα πρέπει να ληφθούν δύσκολες αποφάσεις. Ταυτόχρονα όμως, γνωρίζουμε πως θα πρέπει να επιμείνουμε στο θέμα της πράσινης μετάβασης. Επιτρέψτε μου να σας δώσω το παράδειγμα της Ελλάδας. Έχουμε εγκατεστημένη ισχύ 10 ύψους GW από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Πριν από δέκα ημέρες είχαμε μια όμορφη ημέρα, με ηλιοφάνεια και ανέμους. Για πέντε ώρες ολόκληρη η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας βασίστηκε στις ΑΠΕ. Και κατανοούμε πως η έμφαση στις ανανεώσιμες πηγές είναι πιο οικονομική αλλά και γεωπολιτικά ασφαλέστερη, ενώ, πέραν αυτών, συνεισφέρει επίσης στη μείωση των εκπομπών ρύπων.
Μιλάμε λοιπόν για θετικά project από άποψη Καθαρής Παρούσας Αξίας (NPV) και για το λόγο αυτό αναμένω σημαντική επιτάχυνση παγκοσμίως σε ό,τι αφορά τις ΑΠΕ.
Francine Lacqua: Οι ανησυχίες για την ενεργειακή ασφάλεια αλλάζουν τα σχέδιά σας; Για παράδειγμα σε ό,τι αφορά τις λιγνιτικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Βραχυπρόθεσμα ναι. Σκοπεύουμε να παρατείνουμε την παραγωγή από άνθρακα, πιθανώς για δύο-τρία χρόνια. Αλλά η απομάκρυνση από τον άνθρακα είναι μία απόφαση που έχουμε λάβει και δεν θα αλλάξει. Αυτό που θα αλλάξει είναι η διαφοροποίηση στις προμήθειες όσον αφορά το φυσικό αέριο. Γνωρίζουμε πως θα χρειαζόμαστε φυσικό αέριο στο ορατό μέλλον.
Η Ελλάδα γίνεται ενεργειακός κόμβος για τη μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου, όχι μόνο με στόχο την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της χώρας, αλλά και την παροχή φυσικού αερίου στα Βαλκάνια, στην κεντρική Ευρώπη και -γιατί όχι- στην Ουκρανία. Από αυτή την άποψη, ο ρόλος αυτός γίνεται πολύ σημαντικός και για άλλες χώρες.
Francine Lacqua: Επιδιώκετε την κατασκευή ενός καλωδίου, από την Αίγυπτο στην Ελλάδα, που θα εισαγάγει πράσινη ενέργεια. Και την ίδια στιγμή μία σύνδεση, για παράδειγμα με τη Γερμανία.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θέλουμε να γίνουμε καθαρός εξαγωγέας πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας προς την Κεντρική Ευρώπη. Αυτό σημαίνει ότι χρειαζόμαστε περισσότερες διασυνδέσεις με την κεντρική Ευρώπη. Μπορούμε όμως να είμαστε και η χώρα διαμετακόμισης, που θα συνδέσει την Ευρώπη με τη βόρεια Αφρική. Συζητάμε με τους Αιγύπτιους. Προχωράμε ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο, για ένα καλώδιο 3 GW που θα συνδέσει την Αφρική με την Ελλάδα. Και, φυσικά, για να έχει κάποιος ένα καλώδιο 3 GW χρειάζεται 10 GW εγκατεστημένης ισχύος από ανανεώσιμες πηγές για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Francine Lacqua: Όταν εξετάζετε την κρίση που αντιμετωπίζουμε και την επιστροφή σε ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες που καίνε άνθρακα, πιστεύετε γενικά ότι, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, η μετάβαση θα διαρκέσει περισσότερο; Στη συνέχεια θα μπούμε πιο δυναμικά στην πράσινη μετάβαση ή απλά θα απαιτηθεί περισσότερος χρόνος; Μιλάμε λοιπόν για μετάθεση στο μέλλον;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Στην πραγματικότητα, πρέπει να γίνει ταχύτερα, ειδικά όταν…
Francine Lacqua: Πρέπει. Θα γίνει όμως;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πρέπει να γίνει ταχύτερα. Και όταν εξετάζουμε πώς αξιοποιούμε τα κεφάλαιά μας, τους ευρωπαϊκούς πόρους, αλλά και τα ιδιωτικά κεφάλαια, γνωρίζουμε -για παράδειγμα- ότι χρειαζόμαστε ενίσχυση των υποδομών σε ό,τι αφορά τα δίκτυά μας. Αυτό για εμάς είναι απολύτως υψίστης σημασίας, διότι σε κάποιο σημείο δεν θα μπορούμε να εγκαταστήσουμε περισσότερες μονάδες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εάν δεν έχουμε περισσότερες επενδύσεις στα δίκτυα. Αλλά η ασφάλεια εφοδιασμού καθίσταται τεράστιο ζήτημα. Οι ανανεώσιμες πηγές είναι η ασφαλέστερη, η καθαρότερη και η φθηνότερη μορφή ενέργειας σήμερα, ειδικά για χώρες όπως η Ελλάδα.
Francine Lacqua: Κύριε Πρωθυπουργέ, μιλήστε μου λίγο για την κρίση όσον αφορά το κόστος ζωής. Από πλευράς ανάπτυξης η Ελλάδα τα πάει πολύ καλά σε σύγκριση με άλλα κράτη. Η κρίση στο κόστος ζωής εξακολουθεί να υφίσταται και επηρεάζει πολλούς πολίτες σας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Έτσι είναι και γι’ αυτό στηρίζουμε τους πολίτες με διάφορα μέσα. Οι επιδόσεις της οικονομίας ξεπερνούν τις προβλέψεις, η ανάπτυξη θα προσεγγίσει το 6% φέτος. Αυτό μάς δίνει δημοσιονομικό χώρο για να στηρίξουμε τους πολίτες μας. Και, φυσικά, είμαστε μάλλον η μόνη χώρα που μπόρεσε να ανακυκλώσει τα κέρδη από τους παραγωγούς ενέργειας ώστε να στηρίξουμε τους πολίτες μας. Στην πραγματικότητα έχουμε φορολογήσει -μπορεί να ακούγεται κάπως σοσιαλιστικό ή κομμουνιστικό- αλλά επιβάλαμε φόρο 90% στα υπερκέρδη των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας κατά τους πρώτους έξι μήνες του 2022. Επομένως, ανακτούμε σημαντικό ποσό χρημάτων από τους παραγωγούς ενέργειας για τη στήριξη των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών.
Francine Lacqua: Η Ελλάδα πέρασε από ένα τεράστιο πρόγραμμα λιτότητας, με συμμετοχή και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Δεν ξέρω αν έχετε συμβουλές ή αν είχατε την ευκαιρία να συνομιλήσετε με τον Πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου, σχετικά με τα πράγματα που πρέπει να κάνουν για τους πολύ δύσκολους δύο μήνες που είδαμε στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θεωρώ ότι αυτό που είδαμε στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι πολύ σαφές: δεν μπορείς να ξεγελάσεις τις αγορές. Αν προσφέρεις ένα πρόγραμμα που δεν είναι καλά χρηματοδοτημένο, οι αγορές θα θέσουν ερωτήματα, ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για μικρή ή μεγάλη χώρα. Έχουμε διδαχθεί τα μαθήματά μας στην Ελλάδα. Γνωρίζουμε λοιπόν πως ό,τι κάνουμε πρέπει να είναι δημοσιονομικά βιώσιμο.
Επαναλαμβάνω, ο λόγος για τον οποίο τα πάμε καλά είναι ότι καταφέραμε να συνδυάσουμε την υψηλή ανάπτυξη με μια μετρημένη δημοσιονομική πολιτική. Έχω απορρίψει αιτήματα, για παράδειγμα, για οριζόντια μείωση του ΦΠΑ, η οποία θα επέφερε μεγάλο πλήγμα στον προϋπολογισμό μας χωρίς να οδηγήσει απαραίτητα σε χαμηλές τιμές. Γνωρίζουμε λοιπόν ότι πρέπει να λαμβάνουμε στοχευμένα μέτρα στήριξης και να εστιάζουμε με ακρίβεια στη στήριξη των πιο ευάλωτων νοικοκυριών.
Francine Lacqua: Κύριε Πρωθυπουργέ, γνωρίζω ότι το Σαββατοκύριακο έγινε επίσης πολύς λόγος για το σκάνδαλο παρακολουθήσεων. Μπορείτε να επιβεβαιώσετε αυτά που γνωρίζετε; Είναι ακριβές ότι δημοσιογράφοι και άλλοι παρακολουθούνταν;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Απολύτως όχι. Έχω καταστήσει σαφές ότι το πρόσφατο δημοσίευμα που είδε το φως της δημοσιότητας στην Ελλάδα είναι απολύτως ψευδές. Ήμουν πολύ σαφής, αναγνωρίζοντας ότι στην Ευρώπη έχουμε πρόβλημα όσον αφορά τα παράνομα κακόβουλα λογισμικά -δεν είναι μόνο ελληνικό πρόβλημα, το έχουμε δει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες- και χρειαζόμαστε έναν ευρωπαϊκό κανονισμό για την αντιμετώπισή του. Ελπίζω ότι η Ελλάδα θα είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη, εντός του επόμενου μήνα, θα απαγορεύσουμε όλα τα παράνομα κακόβουλα λογισμικά που μπορούν να πωληθούν στην Ελλάδα. Πρέπει λοιπόν να μετατρέψουμε αυτό το πραγματικό πρόβλημα σε ευκαιρία.
Francine Lacqua: Κύριε Πρωθυπουργέ, ξέρω ότι δεν πρόκειται να μου μιλήσετε για την αμερικανική πολιτική αλλά, όπως γνωρίζετε, έχουμε τις ενδιάμεσες εκλογές, οι οποίες θα μπορούσαν πραγματικά να αλλάξουν το χαρακτήρα ορισμένων αποφάσεων σχετικά με τη φορολογία, το ανώτατο όριο χρέους, κατά συνέπεια των οικονομικών πολιτικών που προέρχονται από τις ΗΠΑ. Πώς επηρεάζει αυτό την Ευρώπη; Τι είδους εταίρο χρειάζεται η Ευρώπη όσον αφορά στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Επιτρέψτε μου να μιλήσω για την ελληνοαμερικανική σχέση, η οποία βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο όλων των εποχών και αναμένω ότι θα παραμείνει έτσι, ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί στο αμερικανικό Κογκρέσο. Η Ελλάδα είναι ένας στρατηγικός εταίρος για τις ΗΠΑ, σε ένα δύσκολο μέρος του κόσμου. Και ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί στο Κογκρέσο, προσδοκώ ότι αυτό δεν θα αλλάξει.
Francine Lacqua: Κύριε Πρωθυπουργέ, σας ευχαριστώ πολύ, όπως πάντα, για τον χρόνο σας. Ελπίζω να σας δω στο Λονδίνο πολύ σύντομα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Σας ευχαριστώ πολύ.
