Η απόγνωση, ως σημείο καμπής στην ψυχολογία μιας κοινωνίας

Του Μάνου Οικονομίδη

Twitter@EmOikonomidis

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Αξία”, το Σάββατο 29 Ιανουαρίου 2022

Η γραμμική παραμετροποίηση της απήχησης μιας δράσης… Θα ξεχάσω (ενδεχομένως) τι είπες. Θα ξεχάσω (ενδεχομένως) τι έκανες. Δεν θα ξεχάσω (μετά βεβαιότητας) τι με έκανες να αισθανθώ…

Μια θεμελιώδης και ανθεκτική στη φθορά της συγκυρίας και του χρόνου, παράμετρος προσέγγισης, ανάλυσης και εξήγησης των δεδομένων που σεργιανίζουν στον ζωτικό χώρο της κοινωνίας, και ειδικά στον απόηχο εκκωφαντικών κρίσεων, όπως με τις δραματικές συνέπειες και τα πολυεπίπεδα προβληματικά μέτωπα που άνοιξε η κακοκαιρία… τρολάρισμα του ονόματός της («Ελπίς»).

Η συσσώρευση απόγνωσης στο υποσυνείδητο της κοινωνίας, σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, που με φυσικό αυθορμητισμό επαναφέρει στην επεξεργασία της σκέψης, παρελθούσες εκκρεμότητες. Από την εθνική τραγωδία και την κοινωνική φτωχοποίηση των Μνημονίων, στην αβοήθητη μοναξιά της υγειονομικής πανδημίας του κορονοϊού, για νοσούντες, θύματα και τους συγγενείς τους.

Η πρόσθεση και ο πολλαπλασιασμός, ως μαθηματικές πράξεις της προόδου, λειτουργούν στη δεδομένη συγκυρία ως μεγάλοι επιταχυντές όσων «μαζεύει» μέσα του ο καθένας. Δεν μιλάμε άλλωστε, ούτε στο κενό, ούτε για κάποια κοινωνία με προχωρημένα αντανακλαστικά μετριοπάθειας, εκπαιδευμένη στην ψυχραιμία και τη σύνεση. Μιλάμε για μια κοινωνία, την ελληνική, με περίπου γονιδιακή έλξη προς την υπερβολή και τον παρορμητισμό. Τα πάθη, ανεξαρτήτως συγκυρίας, περιεχομένου και αφορμής.

Αν κάποιος κοντοσταθεί, κάνει μισό βήμα πίσω και αντικρίσει τη μεγάλη εικόνα, δύσκολα θα αποφύγει τη διαπίστωση των ρευμάτων που κινούνται στη βάση της κοινωνίας. Οι ψίθυροι σε κάθε γειτονιά, οι φωνές σε κάθε παρέα, το σημείο καμπής στην ψυχολογία των πολιτών, που διαμορφώνει καινούρια σενάρια.

Το μεγάλο ερώτημα φυσικά, αφορά στο πόσοι θα κατανοήσουν εγκαίρως την καινούρια πραγματικότητα, πόσοι θα μπορέσουν να εναρμονίσουν την περπατησιά τους με την ένταση της ηχούς που ακούγεται από τα βάθη της κοινωνίας, και ποιοι θα καταφέρουν να τοποθετηθούν στη δεδομένη συγκυρία ως… απάντηση.