Του Ι.Δ. Παπουτσάνη
Πριν από έναν χρόνο οι επιστήμονες δεν θεωρούσαν τις μάσκες απαραίτητες για την ανάσχεση του κορονοϊού. Ορισμένοι, μάλιστα, αποθάρρυναν τους θιασώτες τους, υποστηρίζοντας ότι η λανθασμένη χρησιμοποίησή τους θα αύξανε, αντί να μειώνει, τους κινδύνους μετάδοσης. Λίγους μήνες μετά οι μάσκες (παραμερίζοντας τα γάντια μιας χρήσης) επιβλήθηκαν ως το ασφαλέστερο μετά το εμβόλιο μέσο για να μας προφυλάξει από τη μάστιγα της εποχής μας. Φοράτε μάσκες και τηρείτε τις αποστάσεις, το μήνυμα στις περισσότερες καμπάνιες, οι οποίες, όμως, αγνοούν το βασικό: ότι η κρίση εμπιστοσύνης είναι μεγαλύτερο πρόβλημα από τον τρόπο χρήσης των μασκών. Και ότι η προοπτική εξόδου από την κρίση αποτελεί το καλύτερο αντίδοτο στο αίσθημα της ανασφάλειας.
Από χθες, λοιπόν, τέθηκε εν αμφιβόλω ένα ακόμα μέτρο: η χρήση των απολυμαντικών. Ή, τουλάχιστον, η βεβαιότητα ότι είναι απαραίτητα ώστε να αντιμετωπιστεί η μετάδοση του ιού από τις επιφάνειες. Αφού, λοιπόν, είχαμε ακούσει ότι τόσο τοις εκατό μεταδίδεται από τα μεταλλικά αντικείμενα, τόσο από τα ξύλινα, τα γυάλινα κ.λπ., έρχεται το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων των ΗΠΑ να μας ενημερώσει ότι ο κίνδυνος μετάδοσης από τις επιφάνειες σε εξωτερικούς χώρους είναι κάτω του ένα προς δέκα χιλιάδες! Το οποίο σημαίνει ότι τζάμπα έναν χρόνο τώρα σκουπίζαμε, περιχύναμε, σαρώναμε με κάθε λογής απολυμαντικό τα πάντα: από τα πόμολα στις πόρτες έως τις συσκευασίες και από τα κουμπιά στο ασανσέρ έως τα πλήκτρα στα ΑΤΜ. Πού είναι, σύμφωνα τουλάχιστον με το αμερικανικό ινστιτούτο, απαραίτητα τα απολυμαντικά; Στο σπίτι όπου διαμένει μέλος της οικογένειας με συμπτώματα κορονοϊού.
Να είναι έτσι ή έπειτα από λίγους μήνες και αυτή η παραδοχή θα αναθεωρηθεί; Ποιος ξέρει; Σίγουρα δεν ξέρουν αυτοί που αρχικά μας απέτρεπαν να χρησιμοποιήσουμε τις μάσκες. Επειδή είναι κακοί επιστήμονες; Όχι φυσικά. Ή επειδή, τω καιρώ εκείνω, δεν είχαμε επάρκεια μασκών; – όπως διατείνονταν οι συνωμοσιολόγοι. Ελάτε τώρα! Μάσκα μπορούσε τότε, όπως και τώρα, να φτιάξει οποιοσδήποτε. Το Διαδίκτυο είναι γεμάτο από σχετικές οδηγίες για όποιον δεν βαριέται. Τι συμβαίνει, λοιπόν; Η απάντηση είναι απλή: η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα αντιμετωπίζει για πρώτη φορά αυτό τον ιό. Η πορεία για την αντιμετώπισή του είναι (και για σχεδόν ενάμιση χρόνο παραμένει) πορεία σε αχαρτογράφητα νερά. Και η δυτικού τύπου δημοκρατία, σε αντίθεση με καθεστώτα αυταρχικά ή απολυταρχικά, δεν επιτρέπει μέτρα που καταργούν (δεν αναστέλλουν μόνο) ελευθερίες.
Μόλις χθες διάβαζα για την περίπτωση ηλικιωμένου ανθρώπου που νόσησε, παρότι είχε κάνει και τις δύο δόσεις του εμβολίου. Τι σημαίνει αυτό; Ότι τα εμβόλια «δεν κάνουν τίποτα»; Φυσικά και όχι. Σημαίνει ότι τα πράγματα θα ήταν χειρότερα, αν δεν είχε εμβολιαστεί. Ή ότι ο ιός μεταλλάσσεται για να επιβιώσει. Ή δεν ξέρω τι. Πρέπει, ωστόσο, να αποδεχτούμε ότι και οι ειδικοί δεν γνωρίζουν. Ή, τουλάχιστον, δεν τα γνωρίζουν όλα. Δουλειά δική τους, βάζοντας στην άκρη θεμιτές διαφωνίες και διαφορετικές εκτιμήσεις, είναι να διευρύνουν κατά το δυνατόν περισσότερο και το συντομότερο το γνωστικό τους πεδίο. Και δουλειά των πολιτικών είναι να αξιοποιήσουν τη γνώση αυτή, συνυπολογίζοντας παράγοντες για τους οποίους είναι αναρμόδιοι οι λοιμωξιολόγοι. Δίχως να μπερδεύουν τους ρόλους τους. Ούτε οι μεν. Ούτε οι δε.
