Του Μάνου Οικονομίδη
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Αξία”, το Σάββατο 5 Μαρτίου 2022
Η Ιστορία έχει πάντα τον τρόπο της να περιγράφει τις πιο ενδιαφέρουσες αφηγήσεις με μια προχωρημένη αίσθηση του χιούμορ. Ίσως για να δοκιμάζει τις αντοχές της ανθρώπινης σκέψης, και το πόσο εκπαιδεύει κάθε γενιά τον γενετικό κώδικά της να αντιλαμβάνεται γρήγορα και σφαιρικά τις «μεγάλες αλήθειες».
Από τη Συνωμοσία της Πυρίτιδας και την αποτυχημένη προσπάθεια του Γκάι Φοκς να ανατινάξει τη μήτρα της αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, το Βρετανικό Κοινοβούλιο, ταξίδεψε στο μέλλον της μνήμης των εθνών η ατελής εξέγερση. Οι μάσκες με το παγωμένο χαμόγελο που συνοδεύουν διαδηλώσεις αμφισβήτησης της παγιωμένης «τάξης πραγμάτων», και φυσικά η προτροπή-κίνητρο προς κάθε ασυμβίβαστη ψυχή, να μην υποχωρεί από ιδέες με αλεξίσφαιρη ταυτότητα και αντοχή.
Το έθνος μας, με τα κληρονομικά δικαιώματα των αρχών που θεμελίωσαν τον δυτικό πολιτισμό, και επέτρεψαν στη σκέψη των ανθρώπων να ταξιδέψει στον Διαφωτισμό, με μη αναστρέψιμη αφετηρία το μαιευτήριο της Δημοκρατίας, το οποίο μέχρι και σήμερα προκαλεί τον θαυμασμό της ηχηρής σιωπής μπροστά στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, διατηρεί το προνόμιο να σεργιανίζει στην πιο συναρπαστική ήπειρο του πλανήτη μας.
Και μάλιστα στον στενό πυρήνα της, εκεί όπου κατάφερε να μας εντάξει πολιτικά ο Εθνάρχης Κωνσταντίνος Καραμανλής, ως «το δέκα το καλό» μέλος. Συνιδρυτές της ευρωπαϊκής ιδέας, φυσικά. Με την πρόσθετη υποχρέωση να παρακολουθούμε την ενηλικίωση της νέας, κοινής πατρίδας μας, ως παιδαγωγοί. Να διορθώνουμε τα λάθη της. Όχι να τα χειροκροτούμε, τυφλά, βουλιμικά, τυχοδιωκτικά.
Την ώρα που ο πλανήτης βυθίζεται στο αχρείαστο σοκ της βαρβαρότητας που αντικρίζουμε στην Ουκρανία, ως αποτέλεσμα της ρωσικής εισβολής, η Ευρώπη αδικεί τον εαυτό της, όταν γίνεται μέρος του προβλήματος. Όταν αισθητικά και ηθικά, επιτρέπει να υποκύψει στον πειρασμό της αναμέτρησης με το «τέρας», ενσωματώνοντας πρακτικές του «τέρατος».
Όπως το είχε πει, τόσο εύστοχα και τόσο νωρίς ο Μάνος Χατζιδάκις. Αρχίζεις να μοιάζεις στο τέρας στον καθρέφτη. Η Ευρώπη συνεχίζει να εμπνέει τους λαούς, παρά την προφανή μελαγχολία που προκαλεί το χαμηλό επίπεδο της «παιδικής χαράς» (όπως έλεγε και η «Monde”) της πολιτικής ηγεσίας των Βρυξελλών, επειδή κουβαλάει την ταυτοτική κληρονομιά των ιδεών του Διαφωτισμού.
Σύνθεση, συνεννόηση, συνεργασία, ανοχή στη διαφορετική άποψη, ενσωμάτωση, συναπόφαση να συμπορευτούμε, να αθροίσουμε τη διαφορετικότητά μας, αντί να αναζητούμε αντιπάλους, αντί να υποκύπτουμε στη γοητεία του μίσους και του διχασμού.
Η Ευρώπη που είμαστε υποχρεωμένοι να υπερασπιστούμε, είναι μια κιβωτός ιδεών. Η Ευρώπη των Διαφωτιστών. Η Ευρώπη του Βολταίρου. Ακόμη κι αν δεν συμφωνούμε ούτε με μια λέξη από όσα λες, θα υπερασπιζόμαστε, και με το τίμημα της ζωής μας ακόμη, το δικαίωμά σου να λες ελεύθερα όσα πιστεύεις.
Η Ευρώπη ως σταυροφόρος της υπεράσπισης των ιδεών του πολιτικού φιλελευθερισμού, δεν απαγορεύει ΜΜΕ, σαν εκείνα που διακινούν τη ρωσική προπαγάνδα. Δεν φοβάται την αναμέτρηση με τις «μεγάλες αλήθειες». Πολύ περισσότερο, δεν εκδιώκει από τα Πανεπιστήμιά της Ρώσους φοιτητές.
