Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Εισαγωγική παρατήρηση πριν επικεντρωθούμε στο κυρίως θέμα: δημοσιεύματα από την Αγκυρα υποστηρίζουν ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα επισκεφθεί την τουρκική πρωτεύουσα στις 14 Μαΐου.
Κάποιος πρέπει να ενημερώσει τον κύριο πρωθυπουργό ότι αυτή την ημέρα εορτάζουμε την απελευθέρωση της Θράκης από τους Τούρκους και την ενσωμάτωσή της στον εθνικό κορμό μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης. Στην Κομοτηνή ή στην Αλεξανδρούπολη θα πρέπει να βρίσκεται εκείνη την ημέρα ο κύριος Μητσοτάκης, όχι στην Αγκυρα. Πόσο μάλλον όταν σε αυτές τις ευρωεκλογές κατέρχεται και πάλι, με τις ευλογίες της γειτονικής χώρας, το ισλαμικό Κόμμα Ισότητας, Ειρήνης και Φιλίας (ΚΙΕΦ), με απώτερο στόχο, όπως έπραξε και το 2019, να αναδειχθεί πρώτο στους νομούς Ροδόπης και Ξάνθης, και να επικυρώσει την πληθυσμιακή υπεροχή της μουσουλμανικής μειονότητας σε αυτούς τους δύο ευαίσθητους νομούς. Η αλλαγή ημερομηνίας για την επίσκεψη του πρωθυπουργού στην Αγκυρα είναι εθνικός μονόδρομος.
Στο κυρίως θέμα μας τώρα. Οπως προκύπτει ξεκάθαρα από την τοποθέτηση που έκανε ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης στο Συνέδριο των Δελφών, ετοιμάζεται εθνική μειοδοσία για το ζήτημα της παραπομπής της ελληνοτουρκικής διαφοράς στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ή του Αμβούργου. Στα όσα χρόνια παρακολουθούμε τα διπλωματικά μας δρώμενα, πρώτη φορά υπουργός Εξωτερικών προαναγγέλλει ότι το συνυποσχετικό για την παραπομπή της διαφοράς σε διεθνές δικαιοδοτικό όργανο θα έχει αρνητικές συνέπειες για το πρόσωπό του. Δεν εξήγησε γιατί. Οπως και, δυστυχώς, δεν απάντησε τίποτε (γιατί δεν ερωτήθηκε) για το ζήτημα των θαλάσσιων πάρκων στις Κυκλάδες, για το οποίο η Αγκυρα μας ανάγκασε σε αναστολή άσκησης κυριαρχικού δικαιώματος. Κάτι που είναι μια πρόγευση της μειοδοσίας, που δείχνει τι θα επακολουθήσει. (Εφεξής δεν θα φοβόμαστε τις λέξεις όταν αυτές περιγράφουν επακριβώς πολιτικές πράξεις.)
Τον ρόλο να εξηγήσει εις τι συνίσταται η μειοδοσία ανέλαβε με ένα ενδιαφέρον άρθρο του στο ΚReport ο θεωρητικός της, ο άνθρωπος που από το παρασκήνιο συμβουλεύει ατύπως την κυβέρνηση πώς να την οργανώσει: ο Χρήστος Ροζάκης. Ο οποίος, εξηγώντας τι σημαίνουν «αρνητικές συνέπειες» για τον κύριο Γεραπετρίτη, προτείνει να εγκαταλείψουμε κάθε σκέψη για επέκταση στα 12 μίλια ακόμα και στην ηπειρωτική Ελλάδα, και να προσέλθουμε σε διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους για επέκταση των χωρικών μας υδάτων και οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας αποκλειστικά και μόνο στα 6 μίλια. Με τη διαδικασία τού επείγοντος. Συμπτωματικά, αυτή είναι η απαίτηση που έχει διατυπώσει κατ’ επανάληψη στις συνομιλίες με τον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών ο Τούρκος ομόλογός του, κύριος Φιντάν!
Οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο με χωρικά ύδατα της Ελλάδας στα 6 μίλια παντού! Ο κύριος Ρουσάκης ομολογεί στο άρθρο του ότι ο Ερντογάν χρησιμοποιεί τις διαπραγματεύσεις μαζί μας για να αγοράσει F-16 από την Αμερική, για να κερδίσει συμπάθεια στη Δύση και για να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις με την Ευρώπη για την τελωνειακή ένωση και τις βίζες. Σε αυτό οφείλεται η πρωτοφανής ηρεμία στο Αιγαίο – ότι μας χρησιμοποιούν. Και με το φοβικό επιχείρημα ότι θα επανέλθει η ένταση στις σχέσεις μας, ο κύριος καθηγητής προτείνει τη μειοδοσία των 6 μιλίων, η οποία μας πάει πιο πίσω για το πλαίσιο διαπραγμάτευσης του κυρίου Σημίτη, ο οποίος είχε προτείνει τουλάχιστον 12 μίλια για τις ηπειρωτικές αρχές και 6 μίλια για όλη την υπόλοιπη νησιωτική επικράτεια. Για όποιον έχει αμφιβολία για όλα όσα υποστηρίζουμε, παραθέτουμε τι έγραψε χθες επακριβώς ο κύριος Ροζάκης και τι δήλωσε την Παρασκευή το βράδυ στη Νίκη Λυμπεράκη, στους Δελφούς, ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης.
Οι απόψεις Ροζάκη έχουν ως εξής:
«Η δεύτερη οδός είναι μια κατά μέτωπον αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων, σε μια προσπάθεια να εκμεταλλευθούμε το καλό κλίμα για την ειρηνική επίλυσή τους. Αυτή η λύση προϋποθέτει την ενασχόληση του πολιτικού διαλόγου κατευθείαν με τα μεγάλα περιφερειακά ζητήματα που μας έχει σωρεύσει η Τουρκία, δηλαδή το θέμα της κυριαρχίας των νησιών και το θέμα του εύρους της αιγιαλίτιδας ζώνης. Στο μεν πρώτο ελπίζω να υπερτερήσει η λογική και το εκκεντρικό επιχείρημα της Τουρκίας να μην έχει συνέχεια. Στο δεύτερο, δηλαδή στην αιγιαλίτιδα, θα πρέπει να βρεθεί λύση συμβατή με τα συμφέροντα των δυο κρατών. Υπενθυμίζω ότι στις αρχικές συζητήσεις, κατά τη διάρκεια των διερευνητικών που είχε ξεκινήσει η κυβέρνηση Σημίτη, η Τουρκία είχε συμφωνήσει σε 12 ν.μ. για τις ηπειρωτικές ακτές και στα 6 ν.μ. για τα νησιά, χωρίς να έχει γίνει δεκτό από την ελληνική πλευρά, και με την τελική υπαναχώρηση της Τουρκίας στο σημείο αυτό. Θα τολμούσα να προτείνω η Ελλάδα να δεχτεί τα 6 ν.μ. παντού, ώστε να προχωρήσει η διαπραγμάτευση, και να επεκτείνει στα 12 ν.μ., μετά την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας/ ΑΟΖ, στα σημεία που θα βρίσκονται στην ελληνική πλευρά αυτών των δύο ζωνών. Και επειδή η οριοθέτηση είναι δυσχερής, και λόγω της δυσκολίας που παρουσιάζει η επίλυση με την παρουσία όλων των ελληνικών νησιών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο και λόγω των διεκδικήσεων των δύο μερών, η μόνη εφικτή λύση μπορεί να προέλθει από το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης, το οποίο είναι κατεξοχήν αρμόδιο για την επίλυση θαλάσσιων διαφορών, με μεγάλη εμπειρία δίκαιης κατανομής σε ανάλογες περιπτώσεις. Η δεσμευτικότητα της απόφασής του, εξάλλου, και το μεγάλο κύρος του θα εξασφαλίσει και την απρόσκοπτη και αγόγγυστη εφαρμογή της και από τα δύο μέρη. Πράγμα που θα σημάνει το τέλος των μεγάλων διαφορών».
Ο υπουργός Εξωτερικών Γ. Γεραπετρίτης δήλωσε: «Εγώ θέλω να αφήσω μια παρακαταθήκη ήσυχης γειτονίας. Οσο δεν λύνεται το υποκείμενο πρόβλημα της οριοθέτησης, πάντοτε θα υπάρχουν εντάσεις, και κάποια στιγμή πρέπει να δούμε τα πράγματα και με γενναιότητα. Ξέρω ότι δεν είναι μια ευχάριστη συζήτηση – είναι μια δύσκολη συζήτηση, η οποία δύσκολη συζήτηση πιθανότατα να έχει αρνητικές συνέπειες και για εκείνον ο οποίος διευθύνει τις συζητήσεις, που πιθανότατα θα είμαι εγώ».
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: «Τι είπατε;»
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: «Που πιθανότατα θα είμαι εγώ εκείνος που θα διευθύνει τη συζήτηση σε σχέση με την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών».
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ: «Τι σημαίνει “γενναιότητα” σε αυτή τη συζήτηση, κύριε υπουργέ; Εχει ενδιαφέρον ότι το βάζετε – τι σημαίνει “να δούμε με γενναιότητα αυτήν την υπόθεση”;»
Γ. ΓΕΡΑΠΕΤΡΙΤΗΣ: «Νομίζω είναι πάρα πολύ σαφές. Θα πρέπει να καθίσουμε να δούμε με την Τουρκία πώς μπορούμε να έχουμε μια ισόρροπη στάση, η οποία επί τη βάσει αποκλειστικά και μόνο του Διεθνούς Δικαίου θα μπορέσει να μας οδηγήσει σε μια λύση αυτού του μοναδικού προβλήματος το οποίο έχουμε σε ό,τι αφορά τη νομική του υφή και να προχωρήσουμε μπροστά και ενδεχομένως να παραπέμψουμε στη Χάγη ή στο Αμβούργο, σε μια διεθνή δικαιοδοσία, η οποία θα μπορέσει να κλείσει το θέμα της οριοθέτησης. Ξέρετε, η παραπομπή σε δικαιοδοσία από μόνη της έχει το στοιχείο της γενναιότητας, διότι πάντοτε αβέβαιη είναι η έκβαση μιας διεθνούς δικαιοδοσίας».
Υπάρχουν απορίες;
