Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Δεν είναι ρόδινη η περίοδος που διανύει η εξωτερική μας πολιτική, όσο κι αν θέλουμε να πιστεύουμε το αντίθετο. Ο υπουργός Αμυνας του Ισραήλ ακύρωσε την επίσκεψή του στην Ελλάδα για να μεταβεί την Τετάρτη στην Αγκυρα.
Και αυτό αν και η Ελλάς ανέθεσε στο Ισραήλ -πληρώνοντας αδρότατα- την προκεχωρημένη εκπαίδευση των πιλότων μας, παρέχοντας ταυτοχρόνως τεράστιας στρατηγικής αξίας βάση εκπαίδευσης για τους πιλότους των μαχητικών αεροσκαφών της φίλης χώρας στην Καλαμάτα. Ο Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών δεν ακολούθησε τον Νίκο Δένδια στην επίθεση που εξαπέλυσε κατά του προέδρου Ερντογάν στην κοινή τους συνέντευξη στο Κίεβο και ευχαρίστησε τους Τούρκους για τη βοήθεια που δίνουν στη χώρα του!
Η Τουρκία αναβαθμίζεται σε κόμβο φυσικού αερίου της Ρωσίας (είχαμε εμείς κάποτε αυτό το προνόμιο με τον South Stream, αλλά το πετάξαμε στα σκουπίδια και τώρα το πληρώνουμε ακριβά), ενώ την ίδια ώρα διαπραγματεύεται σκληρά για τους Αμερικανούς την πώληση των F-16. Οι οποίοι την ανέχονται για να μην αυτονομηθεί εντός ΝΑΤΟ.
Και, σαν να μην έφταναν όλα αυτά, έχουμε και τη Λιβύη. Πέρασε ίσως απαρατήρητο το Σαββατοκύριακο, αλλά ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή το ταξίδι που προγραμμάτιζε στη Βεγγάζη ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.
Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσίευσε στο liberal.gr ο συνάδελφος Νίκος Μελέτης, η πλευρά της Τρίπολης, αντιδρώντας στη σκληρή γλώσσα της Αθήνας για την τελευταία τουρκολιβυκή συμφωνία και για τη μη επίδοση των διαπιστευτηρίων του νέου πρεσβευτή της Ελλάδας στην Τρίπολη (αναβλήθηκε την τελευταία στιγμή με απόφαση της Αθήνας), δεν έδωσε την έγκριση των σχεδίων πτήσης του αεροσκάφους που θα μετέφερε τον Ελληνα υπουργό Εξωτερικών και καθυστερούσε την έκδοση θεωρήσεων για τη συνοδεία του Νίκου Δένδια. Αυτή όμως είναι η κορυφή του παγόβουνου.
Διότι στρατηγικά η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη χώρα αυτή, στην οποία ασκεί καταλυτική επιρροή η τουρκική εξωτερική πολιτική με στρατεύματα, είναι πολύ πιο σύνθετη. Και ξεπερνά κατά πολύ τα συνηθισμένα παράπονά μας για το γεγονός ότι -με εξαίρεση μία φορά στο Βερολίνο- αποκλειόμαστε, αν και γειτονική χώρα, από τις διασκέψεις για το μέλλον της Λιβύης. Και σε αυτήν που πρόκειται να γίνει στο Λονδίνο δεν θα πάμε γιατί δεν κληθήκαμε.
Μακάρι όμως να ήταν αυτό το μοναδικό πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι ότι η κυβέρνηση της Τρίπολης με πρωθυπουργό τον τέως πρεσβευτή της στην Αθήνα Ντμπέιμπα είναι φανατικά φιλοτουρκική.
Διότι οι τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις είναι αυτές που κράτησαν στην εξουσία τον συγκεκριμένο πρωθυπουργό όταν πολιορκήθηκε η Τρίπολη.
Το πρόβλημα είναι ότι η Βουλή στην οποία ελπίζαμε και της οποίας τον πρόεδρο θα συναντούσε ο κύριος Δένδιας έχει περαιώσει τη συνταγματική θητεία της και δεν έχει καμία αρμοδιότητα.
Το πρόβλημα είναι ότι η δεύτερη κυβέρνηση της ανατολικής Λιβύης με πρωθυπουργό τον Μπασάγκα αμφισβητεί μεν το δικαίωμα της κυβέρνησης της Τρίπολης να συνάπτει διεθνείς συμφωνίες, αλλά ο επικεφαλής της, ως στέλεχος της τότε κυβέρνησης Σαράτζ, έχει υπογράψει κι αυτός το 2019 ένα από τα δύο τουρκολιβυκά μνημόνια. Τo μνημόνιο στρατιωτικής συνεργασίας.
Το πρόβλημα είναι επίσης ότι -σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες μας- η λιβυκή κυβέρνηση της Τρίπολης ετοιμάζεται να καταθέσει στον ΟΗΕ τις συντεταγμένες της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης που υπέγραψε με την Τουρκία, οι οποίες θα περιλαμβάνουν τη νήσο Γαύδο! Κάτι που αποτελεί πάγια θέση της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Η ανακήρυξη της λιβυκής ΑΟΖ επίκειται. Θα είναι η νέα μαχαιριά εναντίον μας.
Το πρόβλημα είναι ότι, επί τη βάσει αυτών των συντεταγμένων, η Λιβύη θα καλέσει την Ελλάδα να επιλύσει τη διαφορά που έχει μαζί της για την αποκλειστική οικονομική ζώνη στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Διαφορά όμως που θα αφορά ολόκληρο το τουρκολιβυκό μνημόνιο που περιλαμβάνει περιοχές του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου.
Πρόκειται για το κόλπο γκρόσο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής. Να πάμε Ελλάδα και Τουρκία στη Χάγη διά αντιπροσώπου. Διά της Λιβύης. Κι αν κερδίσει η Λιβύη, κερδίζει και η Τουρκία. Αλλά αν χάσει η Λιβύη, η απόφαση δεν θα δεσμεύει την Τουρκία, καθώς δεν θα είναι διάδικο μέρος ενώπιον του διεθνούς δικαιοδοτικού οργάνου.
Στην πραγματικότητα, κινούμαστε με την πλάτη στον τοίχο σε όλα τα μέτωπα αυτή τη στιγμή. Αυτό δεν σημαίνει ότι η Ελλάδα δεν έχει τα όπλα και τα εργαλεία για να ανατρέψει την κατάσταση. Τα έχει. Αλλά χρειάζεται τόλμη και αποφασιστικότητα. Ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να έρθει αντιμέτωπη με συμμάχους της, τους οποίους πρέπει να προειδοποιήσει για τις συνέπειες των τετελεσμένων που σχεδιάζονται στις θάλασσές της. Και στα νησιά της. Και στην αποκλειστική οικονομική ζώνη της.
Υπάρχουν δυνατότητες. Ναι. Αλλά δεν θα πρέπει εμείς οι δημοσιογράφοι να στέλνουμε κάθε βράδυ τους Ελληνες ήσυχους για ύπνο ότι η Ουάσινγκτον, το Βερολίνο, το Παρίσι, το Λονδίνο και οι Βρυξέλλες είναι μαζί μας και εναντίον της Αγκυρας. Τα πράγματα είναι πολύ πιο σύνθετα. Ισως πλησιάζει η στιγμή που πρέπει να κάνουμε την κίνησή μας πάνω στον χάρτη. Πρώτοι. Πριν προλάβουν άλλοι.
