Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Είναι πάντοτε δύσκολο μέσα σε μια κρίση που εξελίσσεται να βλέπεις τη μεγάλη εικόνα. Οπως και να θυμάσαι βασικά διδάγματα της Ιστορίας. Ενα από αυτά μας έμαθε πως οι μεγάλες δυνάμεις πέφτουν συνήθως από μέσα. Οι δυτικές δημοκρατίες, μικρές και μεγάλες, θα δοκιμαστούν πάρα πολύ έντονα την επόμενη περίοδο. Το τσουνάμι της ακρίβειας διαλύει, για μία ακόμη φορά, τη δυτική μεσαία τάξη και βέβαια όσους βρίσκονται ήδη στο περιθώριο. Αν η αντιπαράθεση Ρωσίας – Δύσης φτάσει σε νέα άκρα, το σημερινό τσουνάμι θα μοιάζει με συνηθισμένο καιρικό φαινόμενο. Ο Πούτιν το ξέρει αυτό και προφανώς ποντάρει στις κοινωνικές και πολιτικές εκρήξεις που θα διχάσουν και θα αδυνατίσουν τη Δύση. Η ακρίβεια άρχισε όμως πριν από τον πόλεμο, κλιμακώνεται και θα συνεχιστεί αυξάνοντας τις συγκλονιστικές ανισότητες.
Ο Μπάιντεν είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χάσει τις κρίσιμες εκλογές για το Κογκρέσο τον Νοέμβριο, αν και προσπαθεί απελπισμένα να βάλει ένα φρένο στις ανατιμήσεις. Στη Μεγάλη Βρετανία τα ταμπλόιντ «ουρλιάζουν» και η ακρίβεια είναι πρώτο θέμα στα μεγάλα κανάλια.
Η ένταση και ο θυμός κοχλάζουν και εδώ.
Η εύκολη λύση είναι πάντοτε να σνομπάρεις τους θυμωμένους, βάζοντάς τους την ταμπέλα του ψεκασμένου. Δεν λύνεις το πρόβλημα όμως. Το έκανε η αμερικανική φιλελεύθερη ελίτ το 2016 και το πλήρωσε ακριβά.
Υπάρχει όμως και κάτι άλλο που έχει ενδιαφέρον. Μιλώντας με έναν Ουκρανό τού έλεγα πως «η διεθνής κοινότητα μοιάζει να νοιάζεται, να σας υποστηρίζει». «Οχι η διεθνής κοινότητα, η ανεπτυγμένη Δύση μόνο», μου απάντησε. Και έχει δίκιο. Μια ματιά στον χάρτη των κυρώσεων δείχνει ότι, πέρα από τις ΗΠΑ, το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, την Ιαπωνία και την Αυστραλία, ο υπόλοιπος κόσμος είναι ή με την πλευρά της Ρωσίας ή στέκεται στον «φράχτη» για να δει πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση. Πολλοί σημαντικοί ηγέτες κοιτούν με απορία τους δυτικούς όταν τους βάζουν όρους και διλήμματα. Μερικοί δεν απαντούν καν στα τηλεφωνήματά τους.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία σε συνδυασμό με την παγκόσμια ακρίβεια θα αλλάξει τα πάντα. Εδώ θα κριθεί τι θα διαδεχθεί την –σπαταλημένη τα τελευταία 20 χρόνια– κυριαρχία των ΗΠΑ μετά τον Ψυχρό Πόλεμο. Εχω την αίσθηση, όμως, πως το παιχνίδι θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό στο εσωτερικό της Δύσης, των δυτικών δημοκρατιών. Οπως στην αρχαία Αθήνα, όπως στη Ρώμη, όπως πάντα…
