Τσίπρας: Μπορούμε να δώσουμε ξανά τη χαμένη αυτοπεποίθηση σε μια κοινωνία που σήμερα την έχει ανάγκη

Εισαγωγική τοποθέτηση Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Αλέξη Τσίπρα στην παρουσίαση του σχεδίου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για τη βιώσιμη επανεκκίνηση της οικονομίας

Καλησπέρα σε όλους και σε όλες.

Η πατρίδα μας βιώνει για πάνω από ένα χρόνο μια πολύ σκληρή πραγματικότητα.

Η πανδημία μας έχει πληγώσει βαθιά. Χιλιάδες συμπολίτες μας έχουν χάσει τη ζωή τους.

Και σχεδόν σε κάθε σπίτι έχει φωλιάσει η αγωνία για τη ζωή. Δίπλα όμως σε αυτή την αγωνία, αρχίζει να κυριαρχεί και μια άλλη.

Η αγωνία για το πώς θα ζήσουμε.

Πώς θα σταθούμε στα πόδια μας την επόμενη μέρα.

Η αγωνία για τη δουλειά, το μαγαζί, την επιχείρηση.

Τον τελευταίο χρόνο που η χώρα μας κατέγραψε την 3η μεγαλύτερη ύφεση στην ευρωζώνη, 7 στα 10 νοικοκυριά έχασαν πάνω από το ¼ του εισοδήματός τους.

Και 1 στις 3 επιχειρήσεις κινδυνεύει τώρα με λουκέτο.

Και όλα αυτά σε μια χώρα και μια οικονομία, που μόλις πριν δυο χρόνια είχε βγει από ένα μακρύ Γολγοθά μνημονίων, ύφεσης και υψηλής ανεργίας.

Αυτή είναι μια κατάσταση που δεν αντιμετωπίζεται ούτε με ευχολόγια αλλά ούτε και με τις παλιές συνταγές.

Αυτές που μας οδήγησαν στην κρίση της περασμένης δεκαετίας.

Αντιμετωπίζεται μόνο με σχέδιο και με τολμηρές αποφάσεις.

Αυτή είναι η προϋπόθεση για να αντιμετωπίσουμε τη μεγάλη πρόκληση που έχουμε μπροστά μας: Τη βιώσιμη επανεκκίνηση της οικονομίας για όλες και για όλους.

Η κυβέρνηση είναι ξεκάθαρο ότι δεν διαθέτει τέτοιο σχέδιο.

Όπως ξεκάθαρο είναι πια και ότι δεν μπορεί.

Εμείς μπορούμε, γιατί το σχέδιό μας δεν αφορά τις αποτυχημένες συνταγές του παρελθόντος.

Και κυρίως γιατί περιλαμβάνει τη συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής κοινωνίας.

Τη συντριπτική πλειοψηφία των ΜμΕ που έχουν χτυπηθεί όσο ποτέ άλλοτε από την κρίση.

Τα εκατομμύρια των εργαζομένων που αγωνιούν αν αύριο θα έχουν μια θέση εργασίας και έναν μισθό με τον οποίο θα μπορούν να βιοπορισθούν.

Ένα τέτοιο σχέδιο τολμηρών παρεμβάσεων, ερχόμαστε να μοιραστούμε σήμερα μαζί σας.

Ένα σχέδιο γι’ αυτούς που βάλλονται πιο σκληρά απ’ όλους από τη σημερινή κρίση.

Αυτούς που ζουν καθημερινά την αγορά και ξέρουν τα βήματα που πρέπει να γίνουν για να την υπερβούμε αυτή την κρίση.

Η αφετηρία μας για όσα καταθέτουμε είναι απλή.

Ο κόσμος έχει γνωρίσει πολλές και βαθιές κρίσεις.

Και πάντα βρέθηκε ανάμεσα σε δύο επιλογές.

Να καταφύγει στις έτοιμες απαντήσεις που με μαθηματική ακρίβεια ανακυκλώνουν την κρίση.

Ή να αξιοποιήσει την εμπειρία, τη γνώση και τις ικανότητες των ανθρώπων για να βρει νέες και καλύτερες απαντήσεις.

Την πρώτη επιλογή μάς δίνει σήμερα η κυβέρνηση.

Όσα λέει και όσα κάνει είναι πιστό αντίγραφο όσων έλεγε και όσων έκανε 10 χρόνια πριν.

Σαν να μην διδάχτηκε τίποτα από τη μεγάλη κρίση των μνημονίων.

Σαν να μην διδάχτηκε τίποτα από όσα συμβαίνουν ένα χρόνο τώρα, στην πανδημία.

Ελαστικοποίηση της εργασίας με μείωση μισθών και αναδιάρθρωση της αγοράς εις βάρος των μεσαίων και των μικρών και προς όφελος των λίγων και ισχυρών.

Αυτή τη συνταγή παρουσιάζει ξανά σήμερα ως συνταγή σωτηρίας.

Μόνο που αυτή τη φορά γνωρίζουμε ότι είναι συνταγή αυτοκτονίας.

Για το 90% των επιχειρήσεων στη χώρα μας που είναι μικρομεσαίες.

Και φυσικά για τα εκατομμύρια των εργαζομένων που αυτές απασχολούν.

Λουκέτα και ανεργία για πολλούς.

Μισοί μισθοί και επιχειρήσεις πνιγμένες στα χρέη για τους υπόλοιπους.

Έχουμε όμως άλλη επιλογή;

Η απάντηση είναι ναι.

Υπάρχει άλλος δρόμος.

Ο δρόμος της επανεκκίνησης για μια δυνατή οικονομία και ισχυρή κοινωνία.

Αρκεί να μην κλείσουμε τα μάτια στο προφανές, ότι χωρίς ελάφρυνση των βαρών ούτε οι επιχειρήσεις θα επιβιώσουν ούτε τα χρέη θα αποπληρωθούν.

Και χωρίς ώθηση ρευστότητας, η οικονομία δεν θα ξαναπάρει μπρος.

Και το δημόσιο κόστος μεσομακροπρόθεσμα θα είναι πολλαπλάσιο

Στο δικό μας όραμα, η οικονομία είναι ο πλούτος που παράγεται με τρόπο βιώσιμο και κατανέμεται με τρόπο δίκαιο.

Είναι η ανάπτυξη που ενισχύει την κοινωνική συνοχή.

Είναι το περιβάλλον στο οποίο επιβραβεύεται η εργασία, η καινοτομία, το υγιές επενδυτικό ρίσκο.

Είναι η βελτίωση των συνθηκών ζωής και εργασίας για κάθε πολίτη αυτής της χώρας.

Γιατί στο δικό μας όραμα Δυνατή Οικονομία και Ισχυρή Κοινωνία είναι έννοιες ταυτόσημες.

Προϋπόθεση βέβαια για να προχωρήσουμε, είναι πρώτα απ’ όλα να ακούσουμε.

Να βάλουμε στο επίκεντρο αυτής της συζήτησης τους ανθρώπους της πραγματικής οικονομίας:

Τους καταστηματάρχες, τους εμπόρους, τους εργαζόμενους.

Τον κόσμο της εστίασης και του τουρισμού. Τον αγροτικό κόσμο.

Στο πλάι αυτών, επιστρατεύουμε την επιστημονική γνώση.

Τη γνώση που δεν φορά ούτε κομματικά γυαλιά, ούτε κουβαλά ιδεολογικές αγκυλώσεις.

Ο κρίσιμος παράγοντας για την επανεκκίνηση της οικονομίας είναι οι άνθρωποι που αποτελούν τον πυρήνα της.

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι αυτοαπασχολούμενοι, οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι αγρότες.

Δηλαδή: Η μεσαία τάξη.

Αυτή που χτυπήθηκε περισσότερο μέσα στην πανδημία.

Η μεσαία τάξη που ενώ προεκλογικά έγινε σημαία ευκαιρίας, σήμερα για την κυβέρνηση είναι η αόρατη τάξη.

Το σχέδιό μας, λοιπόν, αφορά όλους αυτούς. Πρωτίστως τη μεσαία τάξη και τους νέους που αγωνιούν για το αύριο.

Και επιχειρεί το σχέδιό μας, οργανωμένα να βάλει μια τάξη με τρόπο δίκαιο και αποτελεσματικό σε ό,τι σήμερα απειλεί την αναπτυξιακή πορεία της χώρας για όλα τα επόμενα χρόνια.

Το σχέδιό μας λοιπόν αποτελείται και εκτείνεται σε τρεις βασικούς πυλώνες.

Ο πρώτος πυλώνας αφορά την ανάγκη να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες μιας νέας γενιάς ιδιωτικού χρέους που δημιουργήθηκε τον καιρό της πανδημίας.

Με βάση τα επίσημα στοιχεία, από την αρχή της πανδημίας πέρυσι το Μάρτιο μέχρι και το τέλος του 2020, έχουν δημιουργηθεί νέα χρέη 17δις ευρώ προς το δημόσιο και τις τράπεζες.

Χρέη που διογκώνονται όσο ο καιρός περνάει, όσο η κρίση βαθαίνει και όσο η κυβέρνηση δεν αλλάζει πολιτική.

Αν δεν αντιμετωπιστεί δραστικά αυτή η ωρολογιακή βόμβα, οι συνέπειες θα είναι ολέθριες.

Συρρίκνωση της κατανάλωσης και των επενδύσεων, αύξηση της ανεργίας, μείωση των δημόσιων εσόδων.

Στο βαθμό δε, που θα συνοδευτεί και από γενικευμένες πτωχεύσεις (με βάση τον νέο πτωχευτικό κώδικα) θα οδηγήσει σε νέο κύμα φτωχοποίησης, με πρώτα θύματα τους ευάλωτους και τους πολίτες των χαμηλών αλλά και μεσαίων εισοδημάτων.

Μια τέτοια εξέλιξη θα επιδείνωνε περαιτέρω το οικονομικό κλίμα και την ψυχολογία της αγοράς, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο τις προοπτικές για ανάκαμψη.

Στην πραγματικότητα δεν μπορούμε να μιλάμε για ανάκαμψη, χωρίς ριζική λύση στο πρόβλημα των χρεών της πανδημίας.

Γι’ αυτό και σήμερα προτείνουμε με τόλμη και χωρίς αγκυλώσεις μια γενναία ρύθμιση των χρεών της πανδημίας και προς το Δημόσιο και προς τις τράπεζες.

Και έρχομαι ευθύς αμέσως στην αναλυτική παρουσίαση της πρότασής μας. Του πρώτου πυλώνα.

Σε ότι αφορά το Δημόσιο:

Έχοντας ως προηγούμενη θετική εμπειρία τη ρύθμιση που θεσπίσαμε ως κυβέρνηση το 2019 για τα χρέη προς τα ασφαλιστικά ταμεία,

Σχεδιάζουμε:

Για χρέη που δημιουργήθηκαν ή κατέστησαν ληξιπρόθεσμα από το Μάρτιο του 2020 μέχρι τουλάχιστον και το τέλος Αυγούστου του 2021 και αφορούν:

– φυσικά πρόσωπα με απώλεια εισοδήματος ή απώλεια της θέσης εργασίας κατά την περίοδο της πανδημίας.

– επιχειρήσεις που ανήκουν στους πληττόμενους κλάδους, με προϋπόθεση ένταξης στη ρύθμιση τη διατήρηση των θέσεων και σχέσεων εργασίας για τουλάχιστον 1 έτος.

1. την πλήρη διαγραφή τόκων και προσαυξήσεων

2. τη διαγραφή μέρους βασικής οφειλής για συγκεκριμένες κατηγορίες χρεών

3. την αποπληρωμή της υπόλοιπης οφειλής σε έως 120 δόσεις,

Η διαγραφή μέρους της βασικής οφειλής θα αφορά:

• Φόρο εισοδήματος

• Τέλος επιτηδεύματος

• ΕΝΦΙΑ

• Ασφαλιστικές εισφορές για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυταπασχολούμενους

• Εισφορά αλληλεγγύης

Κριτήριο για το ποσοστό της μείωσης της βασικής οφειλής θα είναι το ποσοστό απώλειας εισοδήματος την περίοδο της κρίσης για τα νοικοκυριά και το ποσοστό μείωσης του τζίρου για τις επιχειρήσεις.

Συγκεκριμένα:

1. Για μείωση εισοδήματος/τζίρου από 10%-29% : μείωση της βασικής οφειλής κατά 40%

2. Για μείωση εισοδήματος/τζίρου από 30%-40%: μείωση της βασικής οφειλής κατά 50%

3. Για μείωση εισοδήματος/τζίρου άνω του 40%: μείωση της βασικής οφειλής κατά 60%

Η πλήρης διαγραφή τόκων και προσαυξήσεων καθώς και οι δόσεις θα εφαρμόζονται σε όλους, ακόμη και σε εκείνους που έχουν μείωση εισοδήματος ή τζίρους κάτω από 10%, προσφέροντας έτσι οριζόντια ανακούφιση σε όλους τους πολίτες τη δύσκολη αυτή περίοδο που διανύουμε.

Για τα χρέη προς τις τράπεζες, προτείνουμε για όσο διαρκούν οι έκτακτες συνθήκες

• Αναστολή πληρωμών.

• Περίοδο χάριτος για ρυθμισμένες οφειλές

• Επιμήκυνση περιόδου αποπληρωμής με αναπροσαρμογή επιτοκίου.

• Διαχωρισμό οφειλών σε εξυπηρετήσιμες και μη (με ρύθμιση του πρώτου μέρους και πάγωμα του δεύτερου)

• Διαγραφή μέρους της οφειλής για τους ευάλωτους και τους πληττόμενους οφειλέτες

Και σε αυτή τη κατεύθυνση σχεδιάζουμε από τη πρώτη μέρα διακυβέρνησης να νομοθετήσουμε σειρά παρεμβάσεων που έχουμε έτοιμες, που θα επαναφέρουν το ρόλο του δημοσίου αξιοποιώντας τη συμμετοχή του μέσω του ΤΧΣ, για τον καλύτερο στρατηγικό σχεδιασμό υπέρ της πραγματικής οικονομίας και των πολιτών.

Σε αυτή τη κατεύθυνση στο νομοθετικό σχεδιασμό μας περιλαμβάνονται επίσης :

• Η διαγραφή του συνόλου των τόκων υπερημερίας που τυχόν υπολογίσθηκαν κατά την κρίσιμη περίοδο.

• Η αναστολή πτωχεύσεων και λήψης μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης

• Το πάγωμα της τοκοφορίας

• Η μη απώλεια προηγούμενων ρυθμίσεων

Ενώ βασικό μέρος του σχεδιασμού μας αποτελεί η δημιουργία νέων εγγυοδοτικών σχημάτων, με κοινωνικά κριτήρια και εστίαση στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.

Αυτός ήταν ο πρώτος πυλώνας του σχεδιασμού μας.

Ο δεύτερος πυλώνας του σχεδίου μας, αφορά την ενίσχυση της ρευστότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Όπως είπα και εισαγωγικά, αν δεν υπάρξει ώθηση στην οικονομία, η οικονομία δε θα ξαναπάρει μπροστά.

Αν δεν υπάρξουν άμεσα μέτρα ρευστότητας οι ΜμΕ απλά δε θα τα καταφέρουν να σταθούν στα πόδια τους. Και οι συνέπειες θα είναι δραματικές και για τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες, αλλά και για τους χιλιάδες εργαζόμενους που αυτές απασχολούν.

Για το λόγο αυτό σχεδιάζουμε ένα πλαίσιο 9 σημαντικών μέτρων:

• Κάλυψη τμήματος επιταγών/αγορών επιχειρήσεων, προκειμένου αυτές να επανεκκινήσουν μέσω κρατικού δανεισμού.

Μέσω ενός προγράμματος κρατικής δανειοδότησης για τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, με ύψος ενίσχυσης ίσο με το 30% του κόστους προμηθειών που είχαν οι επιχειρήσεις το 2019 και ορίζοντα αποπληρωμή από το 2023 και έως 5 έτη.

• Επιδότηση ασφαλιστικών εισφορών για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.

Η επιδότηση θα πρέπει να καλύπτει το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών (εργαζόμενου και εργοδότη) και θα έχει διάρκεια 6 μηνών. Παράλληλα, ο εργοδότης θα οφείλει να διατηρήσει το σύνολο των εργαζομένων του για επιπλέον 6 μήνες μετά τη λήξη της επιδότησης, χωρίς μεταβολή των εργασιακών τους σχέσεων.

• Μετατροπή του συνόλου της επιστρεπτέας προκαταβολής σε μη επιστρεπτέα. Είναι αυτό το μέτρο που από την πρώτη στιγμή είχαμε προτείνει, λέγοντας οτι δεν είναι δυνατόν να προχωράμε με επιστρεπτέες προκαταβολές σε επιχειρηματίες που δεν έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν, αλλά χρειάζονται επιδότηση και ενίσχυση.

• Ενίσχυση της ρευστότητας των επιχειρήσεων μέσω Αναπτυξιακής Τράπεζας και τραπεζικού δανεισμού, από τις συστημικές τράπεζες, μέσα από ένα πρόγραμμα εγγυήσεων με υψηλό ποσοστό δημόσιας κάλυψης έως 90% κάθε δανείου – χωρίς όριο ανώτατου ποσοστού κάλυψης.

Γιατί αν δεν αντιμετωπιστεί η απαγόρευση πρόσβασης που ισχύει σήμερα, γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των ΜμΕ στον τραπεζικό δανεισμό, η πραγματική οικονομία δε πρόκειται να ανακάμψει. Και η αναπτυξιακή αποτελεί ένα εργαλείο χρήσιμο, αρκεί αυτό να λειτουργήσει τολμηρά.

• Ειδικός ακατάσχετος λογαριασμός για τις επιχειρήσεις και τους ελευθέρους επαγγελματίες.

Ένα σημαντικό συμπληρωματικό μέτρο, που αποτελεί χρόνιο αίτημα των επαγγελματιών και η κρίση της πανδημίας το καθιστά εξαιρετικά σημαντικό.

• Ενεργοποίηση του θεσμού των μικροχρηματοδοτήσεων.

Το πρόγραμμα μπορεί να δράσει συμπληρωματικά με τα άλλα μέτρα βοηθώντας ιδίως τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, τους ελεύθερους επαγγελματίες και κυρίως τους νέους ανθρώπους που θέλουν να ξεκινήσουν μια οικονομική δραστηριότητα.

• Ρύθμιση των οφειλών προς ΔΕΚΟ και ΟΤΑ, με την διευκόλυνση πληρωμής σε τουλάχιστον 24 δόσεις.

Διότι βάρος δεν είναι μόνο τα χρέη προς εφορίες και τράπεζες αλλά και προς τις ΔΕΗ, τον ΟΤΕ, την ΕΥΔΑΠ και φυσικά τους ΟΤΑ.

8. Διαγραφή του τέλους επιτηδεύματος στη βάση των μηνών αναστολής λειτουργίας της επιχείρησης. Για να αντιμετωπιστεί μια μεγάλη αδικία που συμβαίνει εδώ και μήνες και πρέπει να διορθωθεί. Το τέλος επιτηδεύματος είναι φόρος για την άσκηση επαγγέλματος. Είναι εντελώς παράλογο λοιπόν να απαιτεί το κράτος την πληρωμή αυτού του φόρου όταν το ίδιο έχει διακόψει τη λειτουργία επιχειρήσεων και επαγγελμάτων.

9. Μείωση ΦΠΑ εστίασης στο 6% για το πρώτο εξάμηνο από την έναρξη της δραστηριότητας στον κλάδο που έχει κτυπηθεί περισσότερο από όλους σχεδόν αυτό το χρόνο και έχει υποστεί τη μεγαλύτερη καθίζηση.

Και έρχομαι στον τρίτο πυλώνα της πρότασής μας, ένα μόνιμο ολιστικό πλαίσιο διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους.

Ένα σταθερό πλαίσιο χωρίς ημερομηνία λήξης, που θα καλύπτει όλες τις κατηγορίες οφειλετών και οφειλών, που θα λαμβάνει υπόψη του τις ανάγκες κάθε οφειλέτη και θα προσαρμόζεται σε αυτές, που θα αποτρέπει την κατάχρηση και θα επιβραβεύει τους συνεπείς, που θα επιτρέπει στους πολίτες να απεγκλωβίζονται από τα χρέη τους και να σχεδιάζουν τη ζωή τους.

Καταργούμε, λοιπόν, τον ακραία αντικοινωνικό Πτωχευτικό Νόμο που ψήφισε η κυβέρνηση της ΝΔ.

Και επαναφέρουμε τη προστασίας τη κύριας κατοικίας.

Και τη δεσμευτικότητα των ρυθμίσεων για τους πιστωτές και κυρίως για τις Τράπεζες.

Το σχέδιό μας για το νέο πλαίσιο εκτείνεται σε τρεις άξονες:

1) Το πλαίσιο ρύθμισης για τις επιχειρήσεις, με τον πτωχευτικό κώδικα ως ίσχυε πριν την κατάργησή του, με απαραίτητες βελτιώσεις και με την πραγματική έννοια της δεύτερης ευκαιρίας.

2) Το πλαίσιο ρύθμισης για τα φυσικά πρόσωπα και τα νοικοκυριά, που εισάγει εξωδικαστικό ηλεκτρονικό στάδιο και περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας

3) Ένα πλέγμα ρυθμίσεων οφειλών προς το Δημόσιο.

Πιο συγκεκριμένα:

Για τις επιχειρήσεις:

Ο εξωδικαστικός μηχανισμός αλλάζει.

Τελειώνουμε με τον απόλυτο έλεγχο της διαδικασίας από τις τράπεζες, όπως ισχύει σήμερα με το πλαίσιο που θέσπισε η ΝΔ με τον πτωχευτικό.

– Αφορά οφειλές προς θεσμικούς πιστωτές (Δημόσιο, ΕΦΚΑ, Τράπεζες).

– Δεν απαιτείται η αποδοχή της έναρξης της διαδικασίας από τους πιστωτές.

– Η ρύθμιση προκύπτει από ηλεκτρονική πλατφόρμα

Και

• Για τις απλές και πλέον συνηθισμένες περιπτώσεις των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που έχουν οφειλές στο δημόσιο και σε κάποιες τράπεζες, η ρύθμιση προκύπτει αυτοματοποιημένα από την πλατφόρμα και είναι δεσμευτική για τους πιστωτές

• Για τις πιο σπάνιες σύνθετες περιπτώσεις μεγάλων επιχειρήσεων με σύνθετα χρέη, θα απαιτείται έλεγχος βιωσιμότητας, και θα προηγείται της ρύθμισης διαπραγμάτευση πιστωτών και οφειλέτη.

Σε ότι αφορά τα νοικοκυριά:

Θα υπάρχει κι εδώ εξωδικαστική διαδικασία.

Η διαδικασία θα είναι απλή:

O οφειλέτης θα κάνει την αίτηση στην πλατφόρμα.

θα απαιτείται η συναίνεση του για άρση του φορολογικού και τραπεζικού απορρήτου προκειμένου να γίνει επεξεργασία της αίτησής του.

Μετά τον έλεγχο των στοιχείων θα εμφανίζεται αυτοματοποιημένα η προτεινόμενη ρύθμιση από την ηλεκτρονική πλατφόρμα και η ρύθμιση αυτή θα είναι δεσμευτική και για τους πιστωτές, στους οποίους θα κοινοποιείται και θα τίθεται άμεσα σε ισχύ.

Ενώ διατηρείται η δυνατότητα προσφυγής στο δικαστήριο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις.

Όσον αφορά την προστασία της πρώτης κατοικίας:

Εδώ υπάρχει άμεση και επιτακτική ανάγκη να προλάβουμε ένα τεράστιο κύμα εκποίησης της λαϊκής περιουσίας που όμοιο του δεν έχει ζήσει ποτέ η χώρα, ακόμα και στα πιο σκληρά μνημονιακά χρόνια της μεγάλης κρίσης.

Για αυτό και δίνουμε άμεση προστασία της πρώτης κατοικίας των λαϊκών στρωμάτων και της μεσαίας τάξης με την υπαγωγή τόσο στην εξωδικαστική όσο και στη δικαστική διαδικασία, ενώ για ευάλωτες κατηγορίες συμπολιτών μας, η χορήγηση ρύθμισης θα συνοδεύεται από πρόγραμμα επιδότησης της αποπληρωμής των δόσεων.

Επιπρόσθετα, για τα ρυθμισμένα δάνεια νοικοκυριών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, σχεδιάζουμε μια μεγάλη καινοτομία τη δημιουργία Ειδικού Ταμείου Αναδιαρθρώσεων εντός της Αναπτυξιακής Τράπεζας που θα επιχορηγεί υπό προϋποθέσεις τμήμα της ρυθμισμένης οφειλής που δεν μπορεί να εξυπηρετήσει ο οφειλέτης.

Το σχέδιό μας, τέλος, ενσωματώνει και ειδικές μέριμνες για τον αγροτικό κόσμο.

• Την πλήρη υπαγωγή στις ρυθμίσεις που περιέγραψα, των αγροτικών χρεών που βρίσκονται σε ειδικούς εκκαθαριστές – όπως η πρώην Αγροτική Τράπεζα.

• Την ειδική προστασία των παραγωγικών περιουσιακών στοιχείων που είναι απαραίτητα για τον βιοπορισμό των αγροτών έναντι οποιασδήποτε ρευστοποίησης.

Φίλες και φίλοι, το σχέδιο μας που σας περιέγραψα αποτελεί τη βάση για την επόμενη μέρα.

Οι επιχειρήσεις και οι εργαζόμενοι πρέπει να νιώσουν ξανά ασφάλεια σε αυτό τον τόπο.

Καμία οικονομία δεν μπορεί να ανθίσει σε μια φοβισμένη κοινωνία, που πνίγεται στα χρέη και την αβεβαιότητα.

H οικονομία είναι υπόθεση των ανθρώπων.

Αλλά και οι αριθμοί δεν είναι δείκτες χωρίς δυναμική.

Το σύνολο των προτάσεων μας για την ενίσχυση της ρευστότητας στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι κοστολογημένο στα 5,7 δις. 2,1 δις είναι οι επιδοτήσεις και 3,6 είναι οι απώλειες από τη μείωση φόρων.

Αλήθεια πόσο μεγάλο είναι αυτό το πόσο μπροστά στον κίνδυνο ολικής διάλυσης της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και στον κίνδυνο της εκτόξευση της ανεργίας;

Σημασία λοιπόν έχει το αν βλέπουμε τους κινδύνους, αν θέλουμε και αν έχουμε σχέδιο να τους αποφύγουμε.

Εμείς και τους βλέπουμε και έχουμε σχέδιο και μπορούμε.

Μπορούμε να δώσουμε ξανά τη δυνατότητα σε κάθε έντιμο και εργατικό άνθρωπο που έχει ή θέλει να ανοίξει μια επιχείρηση, να νιώσει ότι μπορεί να πετύχει.

Μπορούμε να δώσουμε ξανά τη χαμένη αυτοπεποίθηση σε μια κοινωνία που σήμερα την έχει τόσο ανάγκη.

Μπορούμε να δώσουμε ξανά την ώθηση σε μια οικονομία που έχει τεράστιες δυνατότητες και συγκριτικά πλεονεκτήματα.

Μπορούμε και μαζί θα το πετύχουμε.

Σας ευχαριστώ.

Παρεμβάσεις και καταληκτική ομιλία του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Αλέξη Τσίπρα, κατά τη ζωντανή διαδικτυακή εκδήλωση «Οικονομία – Ανάπτυξη – Κοινωνική Συνοχή – Ο δρόμος της επανεκκίνησης»

Ένα μικρό σχόλιο να κάνω γιατί δεν θέλω να μονοπωλώ τη συζήτηση, να πω δυο πράγματα.

Πρώτον, ορθώς έθεσε το θέμα ο κ. Καββαθάς ότι σε αυτή τη φάση δεν είμαστε όπως στα χρόνια των Μνημονίων που ήμασταν το μαύρο πρόβατο. Εδώ είναι μια κατάσταση που αφορά και την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση, όλες τις χώρες που περνάνε αυτή την κρίση οι οικονομίες όλων σταμάτησαν εξ ανάγκης.

Εντούτοις, πρέπει να πούμε πρώτον ότι δεν βιώνουμε με τον ίδιο τρόπο την κρίση, όχι μόνο διότι η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες στηρίχθηκε πολύ πιο γενναιόδωρα από ό,τι έχει στηριχθεί στην Ελλάδα. Ειδικά, αφού κάνατε τη σύγκριση με τη Γερμανία, θα ξέρετε πάρα πολύ καλά ότι επιδοτήθηκε για παράδειγμα η εστίαση και το λιανικό εμπόριο για όλη την περίοδο των εορτών, που είναι πολύ κρίσιμη περίοδος για την αγορά τους, με το 60% του τζίρου του ’19. Όχι με το 6%. Υπάρχει μεγάλη διαφορά.

Από την άλλη μεριά όμως, μια μεγάλη διαφορά είναι ότι εμείς δεν έχουμε λίπος να κάψουμε. Ότι εμείς ξεκινάμε από ένα σημείο ανεργίας που είναι ήδη στο 18-19% πριν ξεκινήσει η πανδημία. Πράγμα το οποίο δεν ισχύει στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Στο ερώτημά σας όμως αυτό καθαυτό να απαντήσω ότι βεβαίως και πρέπει να υπάρξει ένας συντονισμός και με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες για να διεκδικηθούν λύσεις που θα γίνουν αποδεκτές από το ευρωπαϊκό πλαίσιο.

Αναφέρθηκε ότι μια σειρά από διεθνείς Οργανισμοί που είχαν συνηθίσει να κρατάνε μαστίγιο -κυρίως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αλλά λιγότερο ΟΟΣΑ-, πλέον λένε ότι η ελάφρυνση είναι μονόδρομος. Ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, πρωθυπουργός της Ιταλίας σήμερα, πριν γίνει πρωθυπουργός, από την αρχή της κρίσης ανέφερε αυτές τις out of the box λύσεις. Λύσεις που δεν θα μπορούσαν να αποτελούν ούτε καν αντικείμενο συζήτησης πριν από λίγα χρόνια, ως ενδεδειγμένες λύσεις.

Κι εγώ θα έλεγα ότι εδώ πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι βρισκόμαστε σε μια συνθήκη ιδιαίτερη σε όλη την Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Βλέπουμε πως θα αντιμετωπίζει για παράδειγμα η κυβέρνηση Μπάιντεν αυτή την ιδιαίτερη συνθήκη. Πρέπει και η Ευρώπη να κατευθυνθεί σε τέτοιες λύσεις. Και η Ελλάδα πρέπει να διεκδικήσει και έχει τις δυνατότητες, γιατί έχει ένα παράθυρο ευκαιρίας να έχει μια πιο γενναιόδωρη στάση απέναντι στη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα που είναι η ραχοκοκαλιά της πραγματικής οικονομίας.

***

Καίριες οι παρεμβάσεις που έκανε, νομίζω, η κ. Κατσέλη. Δεν έμεινε μόνο στον τίτλο της συζήτησης. Έβαλε και μια σειρά από κρίσιμες θεματικές που αφορούν ένα οριστικό σχέδιο για την επανεκκίνηση της οικονομίας και έβαλε και θέματα διλημμάτων και συγκρούσεων.

Το κρίσιμο κατά την άποψή μου, έχοντας πλέον και μια δύσκολη και σχετικά μακρά εμπειρία συγκρούσεων και δύσκολων συμβιβασμών και διακυβέρνησης που εν πάση περιπτώσει είχε ένα θετικό αποτέλεσμα, την έξοδο της χώρας από μια ιδιαίτερη κατάσταση -στη μεταπολιτευτική ιστορία δεν είχαμε βιώσει μια τέτοια κατάσταση άρση κυριαρχίας- που μας επιβλήθηκαν πολιτικές που δεν ήταν προς όφελος ούτε της κοινωνίας, ούτε της οικονομίας.

Το κρίσιμο, έχοντας όλη αυτή την εμπειρία πλέον και τη γνώση των συσχετισμών δύναμης τόσο εντός της ελληνικής κοινωνίας, όσο όμως και εκτός, στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, είναι να επιλέξει κανείς τις πολιτικές συγκρούσεις που θα φέρουν αποτελέσματα και να μην εξαντλήσει δυνάμεις σε συγκρούσεις, οι οποίες δεν θα φέρουν αποτελέσματα.

Θεωρώ πολύ κρίσιμη τη συζήτηση για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, πάρα πολύ κρίσιμη. Η κ. Κατσέλη γνωρίζει, έχει και η ίδια εμπειρία καθότι στη δική μας την πλάτη εφαρμόστηκε βιαστικά στην Ελλάδα ένα πλαίσιο νομοθετικό, το οποίο δεν ισχύει πουθενά αλλού στην Ευρώπη και πουθενά αλλού στον κόσμο.

Ένας από τους λόγους –όχι ο κύριος, αλλά ένας από τους λόγους- ήταν και για να απομακρυνθεί η κ. Κατσέλη τότε από την θέση που κατείχε στην Εθνική Τράπεζα. Το πλαίσιο υποτίθεται τη αποπολιτικοποίησης αν θυμάστε, που όμως ήταν ένα πλαίσιο να είμαστε «ακριβοί στα πίτουρα και φτηνοί στο αλεύρι». Ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος μπορεί να ήταν πρώην υπουργός, αλλά στην Εθνική Τράπεζα σε μια από τις τέσσερις, δεν μπορεί να έχεις πρώην υπουργό! Αντιπαρέρχομαι, κλείνω την παρένθεση.

Νομίζω ότι είναι εξαιρετικά κρίσιμο να δούμε με ποιον τρόπο το Ελληνικό Δημόσιο, θεσμικό τρόπο θα αποκαταστήσει τη δυνατότητα που μπορεί να έχει στον καπιταλισμό –στον καπιταλισμό, όχι στον σοσιαλισμό- αυτός ο οποίος κατέχει μετοχές, αυτός που έχει βάλει λεφτά δηλαδή σε έναν μηχανισμό… Το Δημόσιο εν προκειμένω, έχει βάλει πάνω από 40 δισ. στις ανακεφαλαιοποιήσεις. Είδαμε μια σειρά από διαδικασίες και τελευταία αυτή που είδαμε στην Τράπεζα Πειραιώς με την τρομακτική υποτίμηση της αξίας των μετοχών του Ελληνικού Δημοσίου. Εν πάση περιπτώσει, με τα δεδομένα που θα έχουμε μπροστά μας, πρέπει να δούμε πώς, με νομοθετικές παρεμβάσεις σύννομες με το ευρωπαϊκό πλαίσιο, να ανακτήσουμε τη δυνατότητα έστω σε μια από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, να ασκούμε διοίκηση.

Και επιπλέον, μέσα από τη νομοθετική παρέμβαση, ακολουθώντας τις καλές ευρωπαϊκές πρακτικές, να αναπροσανατολίσουμε το χρηματοπιστωτικό σύστημα στον ρόλο που πρέπει να έχει στην πραγματική οικονομία. Και ο ρόλος που έχει στην πραγματική οικονομία είναι να χρηματοδοτεί και ρίσκο, με εγγυήσεις που εν πάση περιπτώσει έχουμε την τεχνοκρατική επάρκεια πια και μέσω της Αναπτυξιακής Τράπεζας να διαθέσουμε από την πλευρά του Ελληνικού Δημοσίου.

Αλλά τα χρήματα που θα διαθέσει το Ελληνικό Δημόσιο με εγγυήσεις να μην πάνε χαμένα, κλείνοντας μόνο τρύπες. Αλλά να στηρίξουν την πραγματική οικονομία για να μπορέσει να επανεκκινήσει και να υπάρχει μια βιώσιμη επανεκκίνηση αυτής της οικονομίας.

Και επαναλαμβάνω για να μην φεύγουμε από το θέμα της κουβέντας μας σήμερα: αν δεν στηριχθεί η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, που είναι ένα πολύ μεγάλο μέρος καλώς ή κακώς της επιχειρηματικότητας στη χώρα μας, -είπατε ένα νούμερο κ. Καββαθά νομίζω ότι είναι… δεν ξέρω αν είναι 99% αλλά εν πάση περιπτώσει είναι πάνω από 94%. Αυτή είναι η πραγματικότητα, εσείς λέτε 99%, και 94% να είναι που εκτιμώ εγώ, αυτή τη στιγμή βλέπουμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων είναι ως 9 εργαζόμενοι.

Εάν αυτές οι επιχειρήσεις που προσφέρουν στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της χώρας 12% με 15% που καλύπτουν περίπου 20% της απασχόλησης των εργαζομένων… Αυτή η εικόνα, που σημαίνει δηλαδή ότι εδώ έχουμε το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής οικονομίας, εάν δεν μπορέσει να στηριχθεί η ελληνική οικονομία συνολικά το επόμενο διάστημα θα βρεθεί σε μια κατάσταση δραματική.

Αυτό είναι το μήνυμα το οποίο πρέπει να εκπέμψουμε σήμερα, καθώς και το ότι υπάρχουν εργαλεία, υπάρχουν λύσεις, υπάρχει σχέδιο και υπάρχει και η εμπειρία για να δώσουμε τις μάχες στις κατάλληλες συγκρούσεις.

***

Πολύ σύντομα σχόλια σε όσα είπε ο κ. Αυγουλέας. Πρώτον, το δημοσιονομικό κόστος της πρότασής μας: ανέφερε 8,5 δισ. Εγώ πολύ σύντομα θα σας πω, εγώ ανέφερα για 5,7 δισ. που αφορά τα εννιά μέτρα της άμεσης ρευστότητας και μάλιστα είπα ότι είναι 3,6 δισ. οι απώλειες εσόδων από τη μείωση της φορολογίας που προτείνουμε και 2,1 δισ. είναι τα χρήματα που πρέπει να βγουν από το Δημόσιο Ταμείο στις προτάσεις που κάναμε για να επιδοτηθούν οι επιχειρήσεις με ρευστότητα για την επανεκκίνησή τους.

Και 2,7 δισ. γι’ αυτό που έκανε την πρόσθεση ο κ. Αυγουλέας έχοντας διαβάσει την πρότασή μας προφανώς είναι η κοστολόγηση των απωλειών στα δημόσια Ταμεία από το κούρεμα 40% έως 60% του πανδημικού ιδιωτικού χρέους.

Προσέξτε όμως τώρα: αυτά τα 2,7 δισ. είναι εάν αυτές οι υποχρεώσεις πληρώνονταν στο σύνολό τους και στην ώρα τους. Θα μου επιτρέψετε να έχω τεράστια αμφιβολία για το αν τελικά αυτές θα είναι πραγματικές απώλειες δεδομένου ότι γνωρίζετε πολύ καλύτερα από εμένα την κατάσταση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και αν έχει τη δυνατότητα να το πληρώσει.

Ενδεχομένως να πήγε η κ. Αχτσιόγλου που ήταν αυτή που έκανε την αντίστοιχη ρύθμιση για τις ασφαλιστικές εισφορές του 2019 όπου δεν υπήρξε τελικά δημοσιονομικό κόστος. Όφελος υπήρξε.

Η δεύτερη πολύ σύντομη παρατήρηση: πολύ σωστά είπατε Ταμείο Ανάκαμψης και Ανασυγκρότησης, όχι μόνο ανασυγκρότησης. Ταμείο Ανάκαμψης χωρίς τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, πώς θα γίνει αυτή η ανάκαμψη της οικονομίας; Μιας και όλοι λέμε ότι είναι το 60% των εργαζομένων και μεγάλο μέρος το 97% των επιχειρήσεων.

Ποιο είναι το μοντέλο; 50-30-20. 50% είναι η χρηματοδότηση από το Ταμείο, 30% από τις τράπεζες και 20% ίδια κεφάλαια. Ποια μικρομεσαία επιχείρηση έχει ίδια κεφάλαια 20%; Και άντε να τα έχει, ποια θα μπορέσει να περάσει από τον γκισέ των Τραπεζών για να πάρει το 30% της τραπεζικής στήριξης;

Άρα, έξω από το Ταμείο Ανάκαμψης η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα. Αυτή είναι η πρόταση που έχει κάνει αυτή τη στιγμή η κυβέρνηση. Συνεπώς, τι Ταμείο Ανάκαμψης θα είναι αυτό; Υποδομών και ανασυγκρότησης βεβαίως δεν υποτιμώ τίποτε, ούτε την όποια συνεισφορά σε θέσεις εργασίας.

Είπε ο πρωθυπουργός στην επταετία για 200.000 θέσεις εργασίας. Εγώ να πω ότι μόνο στις συνθήκες της αυστηρής, της σκληρής δημοσιονομικής λιτότητας και επιτήρησης στα 4,5 χρόνια που εμείς κυβερνήσαμε, με όλα τα λάθη και τις παραλείψεις, φέραμε 450.000 θέσεις εργασίας και μείωση της ανεργίας.

Άρα, οι 200.000 θέσεις, χωρίς να λέμε αυτές που θα χαθούν αν δεν στηριχθεί η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, είναι μια τρύπα στο νερό. Εν πάση περιπτώσει, για να μην υπερβάλλω, είναι σε λάθος κατεύθυνση.

Αυτό που ισχυρίζομαι είναι ότι είναι μηδέν αυτή τη στιγμή οι πόροι που θα κατευθυνθούν για την ενίσχυση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας από το Ταμείο Ανάκαμψης.

***

Δεν θέλω να κάνω κάποιο ιδιαίτερο σχόλιο, γιατί καταρχάς θεωρώ ότι ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση για όσους την παρακολούθησαν και πιστεύω ότι είναι πολλοί και πολλές αυτοί που την παρακολούθησαν παρά το γεγονός ότι την παρακολούθησαν μέσα από το διαδίκτυο και από περιφερειακά κανάλια.

Το βασικό μήνυμα αυτής της εκδήλωσης είναι ότι υπάρχει εναλλακτικός δρόμος και είναι επιτακτική η ανάγκη να τον ακολουθήσουμε άμεσα αυτό τον εναλλακτικό δρόμο.

Το κόστος αν δεν ακολουθήσουμε αυτό τον εναλλακτικό δρόμο στήριξης της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, της ραχοκοκαλιάς της ελληνικής οικονομίας, θα είναι πολλαπλάσιο και δυσβάστακτο και θα αφορά όχι μόνο την παρούσα γενιά αλλά και τις επόμενες.

Η χώρα μας πέρασε μια μεγάλη τραγωδία μέσα από τη μνημονιακή περιπέτεια, τον φαύλο κύκλο που εξήγησε και η κ. Κατσέλη στο διάγραμμά της. Δεν βγαίνουμε από αυτό τον φαύλο κύκλο από ό,τι φαίνεται, εντούτοις είναι αναγκαίο ο φαύλος κύκλος να μην γίνει δίνη, να μην γίνει περιδίνηση που θα μας πάρει προς κάτω.

Σήμερα παρουσιάσαμε ένα σχέδιο ολοκληρωμένο που αφορά τη βιώσιμη επανεκκίνηση της οικονομίας για να διατηρηθεί και η κοινωνική συνοχή. Βεβαίως, ακούσαμε και μια σειρά από πολύ ενδιαφέρουσες προτάσεις και για την επανεκκίνηση, αλλά και για την βιώσιμη πορεία της οικονομίας. Διότι δεν είναι μόνο η επανεκκίνηση. Για τις αναγκαίες αλλαγές και τον αναγκαίο στρατηγικό σχεδιασμό που πρέπει να έχουμε, προκειμένου να μπορέσουμε να έχουμε μια καλύτερη εξέλιξη και ως κοινωνία και για τις σημερινές και τις επόμενες γενιές.

Εγώ το μόνο που θέλω να πω είναι ότι αυτή η συζήτηση πρέπει να γίνει σοβαρά, ότι δεν πρέπει να μείνουμε ούτε σε ευχολόγια, αλλά ούτε και σε μια αντιπαράθεση χαρακωμάτων. Να γίνει μια πολύ σοβαρή διαβούλευση. Δεν έγινε δυστυχώς αυτή η διαβούλευση και με τους παραγωγικούς φορείς και με τις πολιτικές δυνάμεις για το Ταμείο Ανάκαμψης.

Σε άλλες χώρες αποτέλεσε σημείο αιχμής και έπεσαν και άλλαξαν κυβερνήσεις. Στη γειτονική Ιταλία άλλαξε ο πρωθυπουργός. Εδώ δεν έγινε καμία ουσιαστική συζήτηση. Καταθέτουμε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο και καταθέτουμε και την ελπίδα και την ευχή η ελληνική κοινωνία και οι άνθρωποι που αφορά κυρίως αυτή η επόμενη μέρα, οι εργαζόμενοι και οι επιχειρηματίες να αναλάβουν μεγάλο μέρος αυτής της πάλης, της μάχης για να γίνει κατορθωτό αυτό το σχέδιο να εφαρμοστεί.

Θέλω να ευχαριστήσω από καρδιάς όλους όσοι συμμετείχαν σε αυτή την συζήτηση, τους ανθρώπους της αγοράς. Θέλω να ευχαριστήσω ειδικά εσάς, κύριε Κοτρώτσο, που δεχτήκατε την πρόσκληση να συντονίσετε μια κομματική εκδήλωση αλλά από ό,τι είδατε είχε ευρύτερο ενδιαφέρον και όχι μόνο κομματικό.

Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα όλους όσους μας παρακολούθησαν και ειδικά αυτούς που μας παρακολούθησαν συνδεδεμένοι -πάνω από 1.000 άτομα στις οθόνες τους- και είχαν τη δυνατότητα να είναι και background στη συζήτησή μας. Και πάρα πολλά ευχαριστώ σε όλους τους συντελεστές, τους τεχνικούς, τον σκηνοθέτη μας, τον Μιχάλη Κωνσταντάτο, που έκανε μια δουλειά που νομίζω θα ζηλεύετε κι εσείς που έχετε εμπειρία από τηλεοπτικές παραγωγές.

Νομίζω ότι και η παρουσία σας, αλλά κυρίως το περιεχόμενο και η συζήτηση που ανοίγουμε, είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα και κρίσιμη συζήτηση για την ελληνική κοινωνία.

Να προαναγγείλω ότι η επόμενη μεγάλη εκδήλωση θα είναι αμέσως μετά το Πάσχα και θα αφορά το Ταμείο Ανάκαμψης, το πώς θα αξιοποιηθεί αυτό το εργαλείο. Πρέπει να αξιοποιηθεί αυτό το εργαλείο προκειμένου να μπορέσουμε να έχουμε τη δυνατότητα να κερδίσουμε όσα περισσότερα μπορούμε από αυτή τη μεγάλη ευκαιρία που μας δίνει η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως ειπώθηκε και στη σημερινή συζήτηση.