Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Ο συνδυασμός Χριστουγέννων και περιοριστικών μέτρων λόγω κορωνοϊού αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για διάβασμα. Αυτή την περίοδο τελείωσα ένα εξαιρετικό βιβλίο για τη Διάσκεψη της Γιάλτας και συνέχισα με μία βιογραφία του Φραγκλίνου Ρούζβελτ. Μετά την ανάγνωσή τους, μου προκλήθηκε μία απορία, την οποία ελπίζω να μην παρεξηγήσετε: πώς και δεν έχουμε ονομάσει μία πλατεία προς τιμήν του Στάλιν;
Μέσα από τα ντοκουμέντα και τις περιγραφές για το τι συνέβη στη Γιάλτα, προκύπτει πως ο Τσώρτσιλ είχε μια εμμονή με την Ελλάδα και την ανάγκη να παραμείνει στο δυτικό στρατόπεδο. Ο Στάλιν έδωσε το πράσινο φως χωρίς πολλά πολλά. Χωρίς τη δική του άδεια είναι αμφίβολο τι θα είχε συμβεί, γιατί η Μεγάλη Βρετανία είχε ήδη χάσει ένα μεγάλο μέρος από τη δύναμή της και ο Αμερικανός πρόεδρος δεν ενδιαφερόταν και τόσο για την Ελλάδα. Ο Στάλιν είχε πάρει τις αποφάσεις του και η πορεία της χώρας μας χαράχθηκε για δεκαετίες.
Η Ιστορία έχει αποφανθεί πως η ηγεσία της Αριστεράς μάλλον γνώριζε τις αποφάσεις του Σοβιετικού ηγέτη. Σίγουρα όμως δεν το ήξεραν οι απλοί άνθρωποι, που πίστεψαν ότι μπορούσαν να κερδίσουν έναν εμφύλιο όταν το γεωπολιτικό παιχνίδι ήταν στημένο από πριν, και μάλιστα στο ανώτατο επίπεδο.
Υπάρχουν βέβαια, ακόμη και σήμερα, εκείνοι που αρνούνται ότι ήταν καλό για την πατρίδα μας που παρέμεινε στη Δύση. Οι δογματικοί αποφεύγουν απλώς να δεχθούν ότι θα είχαμε ακολουθήσει την πορεία της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, με ό,τι αυτό σημαίνει. Οι ονειροπόλοι θεωρούν ότι λόγω ελληνικού δαιμονίου θα είχαμε πετύχει ένα δικό μας σοσιαλιστικό μοντέλο, τύπου Γιουγκοσλαβίας.
Ευτυχώς μείναμε στη Δύση, μπήκαμε στα πιο κλειστά της κλαμπ, ανεβήκαμε κατηγορία από πάρα πολλές απόψεις. Χιλιάδες Ελληνες πλήρωσαν, βέβαια, ακριβά τον Ψυχρό Πόλεμο στις φυλακές και στα ξερονήσια. Θα μπορούσαμε να είχαμε μια πιο ομαλή πορεία μετά τον πόλεμο, αν η Αριστερά και η Δεξιά είχαν δείξει μεγαλύτερη ωριμότητα.
Η χώρα βρήκε όμως τελικά την ισορροπία της μετά την πτώση της δικτατορίας και ένα ασφαλές λιμάνι στην Ευρώπη.
Μας αρέσει πάντως να αμφισβητούμε μέχρι σήμερα το αν είμαστε με τη σωστή πλευρά της Ιστορίας. Το κάνουμε με σχετική ευκολία και αυτό φάνηκε το καλοκαίρι του 2015 για τελευταία φορά.
Το βέβαιο είναι ότι μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μείναμε από τη σωστή μεριά του «φράχτη». Και είναι απορίας άξιον που ο μεν Τσώρτσιλ δεν έχει περισσότερους δρόμους με το όνομά του, ο δε Στάλιν τουλάχιστον μία πλατεία…
