Δηλώσεις του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στις Καστανιές Έβρου μετά την επίσκεψή του με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel, την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen, τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου David Sassoli και τον Πρωθυπουργό της Κροατίας Andrej Plenković μετά την επίσκεψή τους
στα ελληνοτουρκικά σύνορα
Πρωτολογία Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη
«Κατ’ αρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Charles Michel που πρώτος είχε την ιδέα για τη διοργάνωση αυτού του ταξιδιού, την Πρόεδρο της Επιτροπής, Ursula von der Leyen, τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου David Sassoli, τον Πρωθυπουργό της Κροατίας Andrej Plenković, που βρίσκονται εδώ μαζί μας σήμερα, στον Έβρο, στα ελληνοτουρκικά σύνορα.
Αυτό που έχει συμβεί εδώ, τις τελευταίες μέρες, είναι επώδυνα προφανές σε όλους. Η Τουρκία, κατά παράβαση της Συμφωνίας μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας έχει ενθαρρύνει και έχει βοηθήσει δεκάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες να εισέλθουν παράνομα στην Ελλάδα.
Απέτυχε και θα συνεχίσει να αποτυγχάνει εάν ακολουθήσει αυτή την στρατηγική. Δεν πρόκειται πλέον για προσφυγικό πρόβλημα. Είναι μία κατάφωρη απόπειρα από πλευράς Τουρκίας να χρησιμοποιήσει απεγνωσμένους ανθρώπους για να προωθήσει τη γεωπολιτική ατζέντα της και να στρέψει την προσοχή μακριά από την φρικτή κατάσταση στη Συρία.
Οι δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι που προσπάθησαν να εισέλθουν στην Ελλάδα τις τελευταίες ημέρες δεν προέρχονται από την Ιντλίμπ. Ζουν με ασφάλεια εδώ και αρκετό καιρό στην Τουρκία. Οι περισσότεροι μιλούν καλά τουρκικά. Η Ευρώπη δεν θα υποκύψει σε εκβιασμούς της Τουρκίας σχετικά με τους πρόσφυγες. Είμαστε έτοιμοι να υποστηρίξουμε την Τουρκία στην αντιμετώπιση του προσφυγικού προβλήματος και στην εξεύρεση λύσης στο πρόβλημα της Συρίας, αλλά όχι υπό αυτές τις συνθήκες.
Καθήκον μου είναι να υπερασπιστώ την κυριαρχία της χώρας μου. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα προσφέρει μία σπουδαία υπηρεσία στην Ευρώπη, γιατί τα σύνορα της Ελλάδας είναι τα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα τα προστατεύσουμε. Η Ελλάδα αναμένει απτή αλληλεγγύη από την Ευρωπαϊκή Ένωση και μπορώ να σας πω ότι η παρουσία ολόκληρης της ευρωπαϊκής ηγεσίας εδώ -στα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης- στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς όλους.
Αλλά ας είμαστε ειλικρινείς. Η Ευρώπη δεν έχει ανταπεξέλθει στην αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης. Ελπίζω ότι αυτή η κρίση θα μας αφυπνίσει ώστε όλοι να αναλάβουν τις ευθύνες τους.
Κυρίες και κύριοι, μαζί με τους συναδέλφους μου είδαμε από κοντά τι ακριβώς συμβαίνει εδώ. Μακριά από την ύπουλη προπαγάνδα των fake news που κυκλοφορούν για να κρύψουν την αλήθεια. Και αυτή είναι μία: Η Τουρκία κάνει πράξη την ομολογημένη απειλή της και επιχειρεί να στείλει δεκάδες χιλιάδες κατατρεγμένους ανθρώπους παρανόμως στην Ελλάδα, ζητώντας ανταλλάγματα. Aν και η ίδια έχει πλέον χαρακτηριστεί ασφαλής χώρα, αποτελώντας de facto πια την πατρίδα πολλών από αυτούς, εξακολουθεί να τους χρησιμοποιεί ως γεωπολιτικούς μοχλούς για τους δικούς της σκοπούς.
Παραβιάζει έτσι κατάφορα την Κοινή Δήλωση με την Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με την οποία οφείλει να συγκρατεί πρόσφυγες στο έδαφός της αλλά και να εμποδίζει τις παράνομες οδούς προς την Ελλάδα.
Δυστυχώς, η Τουρκία έχει μετατραπεί σε επίσημο διακινητή μεταναστών. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ελλάδα δεν αποδέχονται αυτή την κατάσταση την οποία αποδεικνύουν όλα τα τεκμήρια: Δημόσιες δηλώσεις του Προέδρου Ερντογάν με την απειλή ότι θα ανοίξει τις πύλες των μεταναστών προς την Ευρώπη, τα βίντεο που δείχνουν δωρεάν μετακινήσεις χιλιάδων ανθρώπων με τουρκικά λεωφορεία και συνοδεία στρατοφυλακής, οι μαρτυρίες όσων έφτασαν στον Έβρο, όπως και τα μηνύματα των δουλεμπόρων που γράφουν για δήθεν ανοιχτά σύνορα.
Αγαπητοί φίλοι, το πρόβλημα αυτό δεν είναι πια προσφυγικό και μεταναστευτικό. Συνιστά μία ασύμμετρη απειλή στα ανατολικά σύνορα της Ελλάδας, που είναι και σύνορα της Ευρώπης. Και η παράνομη εισβολή χιλιάδων ανθρώπων παίρνει τη μορφή της επιβουλής του εθνικού μας εδάφους, με εμπροσθοφυλακή συχνά ανθρώπους άγνωστης προέλευσης αλλά και άγνωστων σκοπών. Που δεν διστάζουν να χρησιμοποιήσουν απροκάλυπτα βία για να εισέλθουν στην ελληνική επικράτεια και εκτοξεύουν δακρυγόνα που χρησιμοποιεί ο τουρκικός στρατός.
Είναι υποχρέωσή μου να περιφρουρήσω την ακεραιότητα και την κυριαρχία της χώρας μου και αυτό θα κάνω, ενώ είναι υποχρέωση της Ευρώπης να βοηθήσει την Ελλάδα και αυτό θα κάνει. Αντιδρούμε, λοιπόν, με γνώμονα την προστασία των συνόρων μας αλλά και την ασφάλεια ολόκληρης της Ευρώπης. Κινούμαστε απολύτως στο πλαίσιο του διεθνούς και ευρωπαϊκού δικαίου. Πάνω απ’ όλα ωστόσο, όσα συμβαίνουν στα ελληνικά σύνορα αποτελούν διεθνές πολιτικό ζήτημα πρώτου μεγέθους και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Από την πλευρά της, η Ελλάδα έδειξε ότι μπορεί να υπερασπιστεί τα δικαιώματά της με όπλα τη νομιμότητα και την αποφασιστικότητα. Μόνο τις τελευταίες μέρες, οι δυνάμεις μας απέτρεψαν πάνω από 24.000 απόπειρες παράνομης εισόδου στον Έβρο και στο Αιγαίο. Προχώρησαν σε δεκάδες συλλήψεις ανθρώπων που παραβίασαν τα σύνορα και πέτυχαν πολλές διασώσεις μεταναστών στη θάλασσα.
Θέλω να συγχαρώ τις γυναίκες και τους άνδρες της ΕΛ.ΑΣ., των Ενόπλων Δυνάμεων, του Λιμενικού, για το έργο που επιτελούν, αλλά και τους πολίτες που συμπαρίστανται αυθόρμητα στο δύσκολο έργο τους.
Οι απειλές, λοιπόν, του κ. Ερντογάν δεν πέρασαν. Προσέκρουσαν στην ενότητα του ελληνικού λαού. Στο φρόνημα και στην επιχειρησιακή ικανότητα των παιδιών του, αλλά και στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη που είμαι σίγουρος ότι θα εκδηλωθεί ακόμα πιο αποφασιστικά τις επόμενες μέρες. Το μήνυμα είναι ξεκάθαρο προς όλους: Μην επιχειρείτε να μπείτε παράνομα στην Ελλάδα, δεν θα τα καταφέρετε και αναλαμβάνετε ακέραια την ευθύνη των επιλογών σας.
Η Ελλάδα έχει αποδείξει την ευαισθησία της, φιλοξενώντας πάνω από 100.000 ανθρώπους. Όμως ένα διεθνές πρόβλημα δεν μπορεί να το σηκώσει μόνο μια χώρα. Μάλιστα, όταν αργεί μια δίκαιη λύση ο ανθρωπισμός μετατρέπεται σε αγανάκτηση. Γιατί η αλληλεγγύη δεν μπορεί να μένει μόνο στα λόγια, αλλά να απευθύνεται και προς τους Έλληνες πολίτες των οποίων ήδη απειλείται η ασφάλεια, η περιουσία και η κοινωνική γαλήνη. Άλλωστε, βοήθεια στους κατατρεγμένους μπορεί να προσφέρει μόνο ένα κράτος, δεν υπάρχει όμως κράτος χωρίς ασφαλή σύνορα. Και δεν υπάρχουν δικαιώματα χωρίς κράτος δικαίου.
Η Ευρώπη μέχρι σήμερα απέτυχε να βρει κοινή λύση σε αυτό το σύνθετο πρόβλημα. Κάποιοι βολεύτηκαν να κλείσουν τα μάτια και να αφήσουν τα κράτη που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα να αντιμετωπίσουν μόνα τους αυτή τη διαρκή κρίση. Η παρουσία σας εδώ είναι η καλύτερη απόδειξη ότι αυτό αλλάζει.
Κλείνω, ευχαριστώντας και πάλι τους ευρωπαίους ηγέτες για τη συμπαράστασή τους, η οποία σίγουρα θα γίνει και πιο έμπρακτη. Τονίζω ξανά, τη χαρά και την υπερηφάνεια την οποία ένιωσα δίπλα σε όσους υπηρετούν εδώ, στον ακριτικό Έβρο. Ήμουν, είμαι και θα είμαι κοντά τους, εκφράζοντας το σύνολο των Ελλήνων.
Παραμένω όμως αισιόδοξος. Πρώτη η Ελλάδα αναγνωρίζει ότι η Τουρκία μπορεί να βοηθήσει στο προσφυγικό. Χρειάζεται τη στήριξη της Ευρώπης, όχι όμως υπό το κράτος απειλών. Η Ελλάδα και η Ευρώπη δεν εκβιάζονται, αντιδρούν. Και δεν προκαλούν, συζητούν. Ελπίζω αυτό να συμβεί σύντομα.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, τα σύνορά μας είναι αδιαπραγμάτευτα, όπως αδιαπραγμάτευτη είναι και η θέλησή μας για μία αποτελεσματική ευρωπαϊκή πολιτική στο θέμα. Οπλισμένοι με το δίκαιο και τη λογική θα πετύχουμε. Ευχαριστώ και πάλι για την παρουσία σας εδώ».
Δευτερολογία Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη
«Θα ήθελα, κλείνοντας, να σας ευχαριστήσω όλους που βρίσκεστε εδώ. Είναι πολύ σημαντικό να έχουμε αυτή την έκφραση αλληλεγγύης από όλους τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς την Ελλάδα, προς τον ελληνικό λαό, τις ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις, την ελληνική αστυνομία, για τη δουλειά που κάνουν στην προστασία των συνόρων της Ευρώπης.
Όπως είπες Andrej, η Κυβέρνηση αυτή ακολουθεί έναν διαφορετικό δρόμο σε ό,τι αφορά την προστασία των συνόρων. Και στέλνουμε ένα πάρα πολύ σαφές μήνυμα: Ότι οι μετανάστες και οι πρόσφυγες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία, ως πιόνια σε ένα γεωπολιτικό παιχνίδι. Είναι τα πραγματικά θύματα τέτοιων πολιτικών και αυτή είναι μια προσέγγιση η οποία δεν μπορεί να θεωρηθεί αποδεκτή. Αν η Ευρώπη θέλει να προστατέψει τους πολίτες της πρέπει να είναι σε θέση να προστατεύει τα σύνορά της. Και αυτό κάνουμε εμείς, η Ιταλία, η Ισπανία, άλλες χώρες που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συνάμα όμως, δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας. Σκοπός της δημιουργίας της Frontex ήταν ακριβώς να μοιραστούμε το βάρος της προστασίας των συνόρων. Άρα, κάθε βοήθεια που μπορεί να μας δώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι ευπρόσδεκτη, γιατί όπως είδατε πρόκειται για δύσκολο έργο.
Ταυτόχρονα, το γεγονός ότι είμαστε σε θέση να διαχειριζόμαστε τα σύνορά μας και να περιορίσουμε την παράνομη μετανάστευση στο μέγιστο βαθμό, δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να καταλήξουμε σε έναν οριστικό συμβιβασμό σε ό,τι αφορά την αλλαγή των υφιστάμενων πολιτικών ασύλου. Πρόκειται για θέμα το οποίο μας ενοχλεί επί πολλά χρόνια.
Αν θέλω να μιλήσω λίγο τολμηρά και χωρίς ενδοιασμούς: Δεν έχουμε χρησιμοποιήσει σοφά το χρόνο που πέρασε από την τελευταία μεταναστευτική κρίση, για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά την κατάσταση. Ήρθε ο καιρός να το κάνουμε τώρα.
Πρέπει να είμαστε σε θέση να δείξουμε ότι μοιραζόμαστε αποτελεσματικά το βάρος αυτού του σύνθετου προβλήματος. Χρειαζόμαστε διάφορους τύπους πολιτικών. Πρέπει να σκεφτούμε πρωτότυπα και καινοτόμα. Και, για να είμαι ειλικρινής, δεν μπορούμε να έχουμε τόσους “τζαμπατζήδες” μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, που μετακυλύουν το βάρος της διαχείρισης των εξωτερικών συνόρων στις χώρες που λόγω γεωγραφίας βρίσκονται στη θέση όπου βρίσκονται, ενώ ταυτόχρονα δεν αναλαμβάνουν οποιαδήποτε ευθύνη σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του προβλήματος.
Ξέρω ότι υπάρχουν ενδιαφέρουσες ιδέες που προετοιμάζει η Επιτροπή και προσβλέπουμε στο να συνεισφέρουμε ώστε επιτέλους να επιτευχθεί λύση σε αυτό το πάρα πολύ ευαίσθητο θέμα.
Θα ήθελα και πάλι να σας ευχαριστήσω όλους που βρίσκεστε εδώ. Είναι στιγμές που δοκιμάζουν τη χώρα μας. Πολλοί άνθρωποι είναι ξάγρυπνοι τις τελευταίες τρεις-τέσσερις ημέρες για να κάνουν τη δουλειά τους. Αποδείξαμε ότι μπορούμε να κάνουμε τη δουλειά, μπορούμε να προστατεύσουμε τα σύνορα. Θα συνεχίσουμε να προστατεύουμε τα σύνορα και ειλικρινά ελπίζω ότι τώρα που η απειλή της αποστολής εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων στην Ευρώπη έχει πραγματοποιηθεί αλλά ανεπιτυχώς, ήρθε η ώρα να δοκιμάσουμε μία νέα προσέγγιση.
Είναι το λιγότερο που οφείλουμε στους ανθρώπους που πολλές φορές νιώθουν ότι δεν έχουν τίποτα να χάσουν αλλά σήμερα χρησιμοποιούνται ως εργαλεία για την προώθηση άλλων φιλοδοξιών.
Και πάλι σας ευχαριστώ πάρα πολύ για την παρουσία σας εδώ. Σημαίνει πάρα πολλά για την Κυβέρνηση, αλλά κυρίως σημαίνει πάρα πολλά στον λαό, στους ανθρώπους που ζουν εδώ σε αυτή την γωνιά της Ελλάδας, στον Έβρο. Σημαίνει πολλά σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ που βρίσκεστε εδώ».
