Γράφει ο Γιώργος Λακόπουλος
Είναι και οι δυο διακεκριμένοι νομικοί. Ο ένας παρακολουθεί στενά την πολιτική κατάσταση και ο άλλος έχει άμεση εμπλοκή στην πολιτική.
Και οι δυο έδειχναν σοκαρισμένοι από την απόφαση του Πρωθυπουργού για την αντικατάσταση του Προκόπη Παυλοπούλου στην προεδρία της Δημοκρατίας .
Όχι γιατί ήθελαν σώνει και καλά να μείνει ο Παυλόπουλος. Αλλά γιατί δεν έβρισκαν ότι τεκμηριώνεται η αντικατάστασή του.
Να αρχίσουμε από τον δεύτερο: «Είναι δυνατόν να προκύπτουν έτσι οι πρόεδροι της Δημοκρατίας στην Ελλάδα;», έλεγε σε συνομιλητή του κραδαίνοντας το βιογραφικό της Σακελλαροπούλου.
Η αλήθεια είναι ότι αυτή η αντίδραση στην αρχή εκπλήσσει. Η αναφορά του Πρωθυπουργού σε «εξαίρετη νομικό με διεθνείς περγαμηνές που έχει κερδίσει τη διεθνή αναγνώριση» και οι κολακευτικές αναφορές του Αλέξη Τσίπρα,- αλλά και διακεκριμένων προσώπων, όπως ο καθηγητής Ν. Αλιβιζάτος– έδωσαν την εντύπωση ότι το βιογραφικό της νέας Προέδρου είναι εντυπωσιακό- και πάντως καλύτερο από του προκατόχου της.
Δεν είναι. Αν εντρυφήσει κανείς στα κείμενα που δόθηκαν στη δημοσιότητα, η εικόνα αλλάζει: η κυρία Σακελλαροπούλου έχει πολύ φτωχό βιογραφικό: είναι μόνο πτυχιούχος του Τμήματος Νομικής της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Δεν έχει καν μεταπτυχιακό – δεν αναφέρεται τουλάχιστον.
Όσο για τη διεθνή παρουσία που της αποδόθηκε αναφέρεται μόνο ότι σε μια εκπαιδευτική άδεια ενός έτους το… 1990, όταν «παρακολούθησε μαθήματα συνταγματικού και διοικητικού δικαίου μεταπτυχιακού επιπέδου στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης, PARIS II.». Ακροάτρια. Τίποτε άλλο. Εκτός αν για τη διεθνή παρουσία μετράει ότι «ταξιδεύει πολύ», που είπε ο Αλιβιζάτος.
Από το 1982 που διορίστηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας υπήρξε κυρίως συνδικαλίστρια, – με συμμετοχή σε αντίστοιχα όργανα – και σ’ αυτό το πλαίσιο συνδέθηκε με την ομάδα Σημίτη.
Για πολλούς η σταδιοδρομία της στο σώμα υποβοηθήθηκε από την οικογενειακή παράδοση ως κόρη κορυφαίου δικαστικού και αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου. Οι επιστημονικές ανακοινώσεις της είναι άρθρα σε διάφορα περιοδικά, κυρίως την τελευταία πενταετία.
Αυτά είναι όλα. Αν ο πατέρας της τάχθηκε υπέρ της αθώωσης του Ανδρέα Παπανδρέου στο Ειδικό Δικαστήριο δεν μπορεί να θεωρείται προσόν της. Ούτε ότι της… αρέσουν οι γάτες.
Είναι ευπρεπής και προοδευτικός άνθρωπος και δικαστική λειτουργός με σύγχρονες αντιλήψεις. Αλλά η αλήθεια να λέγεται: κανείς δεν ισχυρίζεται ότι είναι «μεγάλη προσωπικότητα» στον κλάδο, ή «μορφή» της νομικής επιστήμης. Είναι «καλή» και «εξαίρετη». Αλλά μόνο αυτό. Η δημόσια στήριξη της από συγκεκριμένους κύκλους έχει περισσότερο πολιτικά κίνητρα. Και γιατί το ζητάει επίμονα η κυβέρνηση από ΜΜΕ
Στην καριέρα της υπήρξε αξιοπρεπής, έντιμη και συγκροτημένη και ευλόγως έφτασε ως την κορυφαία βαθμίδα του ΣτΕ. Αλλά τίποτε από αυτά δεν προϊδέαζε για την επιλογή της από τη σημερινή κυβέρνηση για το ανώτατο πολιτειακό αξίωμα.
Αυτή ακριβώς η επιλογή προβλημάτισε τον πρώτο νομικό της παρέας μας που έλεγε σε δημοσιογράφο: «Αν υποθέσουμε ότι το καλοκαίρι του 2015 ήταν Πρόεδρος της Δημοκρατίας η Κατερίνα –και όχι ο Προκόπης (σ.σ.:: γνωρίζει καλά και τους δυο) σήμερα η Ελλάδα μπορεί να μην ήταν μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Και μιλάει μετά λόγου γνώσεως για εκείνη τη περίοδο.
Είναι βολή κατά του Κυριάκου Μητσοτάκη για την επιλογή του. Η αλήθεια είναι ότι γι’ αυτή την επιλογή δεν ελήφθησαν υπόψη τα προβλήματα της χώρας, που δείχνουν να οξύνονται στην τρέχουσα συγκυρία, ούτε οι απαιτήσεις του θεσμού σε σχέση με αυτά.
Ειδικά στα ελληνοτουρκικά, η χώρα σε περίπτωση κρίσης χρειάζεται αρχηγό του κράτους με ειδικό πολιτικό βάρος και διεθνείς προσβάσεις. Τα είχε. Ρωτήστε τον Ολάντ, τον Γιούνγκερ, τον Ματαρέλα και άλλους στην Ευρώπη; Θα τον έχει;
Εύλογος προβληματισμός. Η κυρία Σακελλαροπούλου είναι συμπαθής, αλλά δεν προκύπτει από πουθενά ότι έχει την ευχέρεια να κινηθεί στον διεθνή χώρο. Ούτε και την απαιτούμενη πολιτική εμπειρία για να αξιολογήσει προσωπικά η ίδια καταστάσεις στις διεθνείς σχέσεις της χώρας που θα εκπροσωπεί.
Καλό είναι το «χαμηλό προφίλ». Όμως δεν μιλάμε για κοινωνικές συναναστροφές, αλλά για πολιτική με απαιτήσεις. Είναι επίσης αμφίβολο αν έχει το πολιτικό αισθητήριο που απαιτούν οι χειρισμοί στις εσωτερικές πολιτικές ισορροπίες- που μπορεί να γίνουν κρίσιμες μετά από ένα εκλογικό αποτέλεσμα, ή σε περίοδο σκληρών κομματικών συγκρούσεων και δημοσιογραφικής πίεσης.
Σχηματικά μπορούμε να θυμηθούμε ένα παλιό σύνθημα σε τοίχο: «Πρέπει να είσαι πολύ λέρα για να κυβερνάς γαλέρα».
Όσο για το ύφος της δημόσιας παρουσίας της και την ικανότητα της να βρίσκεται σε επαφή με την κοινωνία με το λόγο και την αύρα της, θα τα δούμε στην πράξη. Όταν συμβολίζεις κάτι πρέπει να το συμβολίζεις επαρκώς και εξ ολοκλήρου.
Και οι δυο προαναφερόμενοι νομικοί θεωρούν ότι δεδομένης της αποδυνάμωσης του προεδρικό θεσμού, η επιλογή προσώπου θα έπρεπε να εξισορροπεί το συνταγματικό έλλειμμα. Ο αδύναμος θεσμός χρειάζεται ισχυρή προσωπικότητα για να υπάρχει. Εκτός αν ο σημερινός πρωθυπουργός επιλέγει επίτηδες να μην υπάρχει θεσμικό αντίβαρο στην – εκτελεστική -εξουσία του.
Αυτό θα συνιστά ακρωτηριασμό της Γ’ Ελληνικής Δημοκρατίας. Έχει μόλις 45 χρόνια ζωής και σ’ αυτό το διάστημα οι εξουσίες του ανώτατου άρχοντα περιορίσθηκαν σταδιακά. Με την επιλογή προσώπων με χαμηλό προφίλ στην ουσία ο θεσμός ακυρώνεται και αυτό τραυματίζει το πολίτευμα.
ΥΓ 1: Με αρνητικό τρόπο σχολιάζεται παντού ο τρόπος με τον οποίο αντιμετώπισε ο Πρωθυπουργός τον απερχόμενο αρχηγό του κράτους. Χωρίς καν να τον επισκεφθεί για να του ανακοινώσει τις αποφάσεις του. Λέγεται ότι του τηλεφώνησε λίγα πριν το διάγγελμά του, στο οποίο βρήκε μόνο να πει: «Σέβομαι απόλυτα τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο, που ολοκληρώνει τη θητεία του». Κρύο αίμα. Κακά σημάδια.
ΥΓ 2: Είναι πειρασμός να μεταφερθεί αυτό που διακινείται: για το σύστημα Μητσοτάκη το θέμα δεν ήταν να γίνει Πρόεδρος της Δημοκρατίας η Σακελλαροπούλου, αλλά να αδειάσει η θέση προέδρου στο ΣτΕ.
