Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Οι τακτικοί αναγνώστες της στήλης γνωρίζετε τις απόψεις μου για το φλερτ της Ν.Δ. με την Κεντροαριστερά.
Θεωρώ ότι με τον τρόπο που γίνεται είναι λάθος. Ωστόσο, ακόμη κι εγώ, που θεωρώ ότι έχω καλό πολιτικό αισθητήριο, ομολογώ ότι δεν κατάφερα να προβλέψω την έκταση των αντιδράσεων που παρατηρούνται στα κοινωνικά δίκτυα (social media) για τον διορισμό του Θάνου Ντόκου στη θέση του συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας του πρωθυπουργού, καθώς και για την υπόδειξη της Αννας Διαμαντοπούλου για τη θέση της προέδρου του ΟΟΣΑ. Ειδικώς, μάλιστα, όταν το χρίσμα Μητσοτάκη δεν επέχει χαρακτήρα διορισμού σε διεθνή οργανισμό -όπως έγινε, για παράδειγμα, κάποτε με την τοποθέτηση Παπουτσή στην Παγκόσμια Τράπεζα-, αλλά η υποψήφια θα περάσει υποχρεωτικώς τη βάσανο της ψηφοφορίας. Κι όμως.
Στην πολιτική έρχεται μια μέρα που ο χρόνος συμπυκνώνεται. Τα λάθη «κεφαλαιοποιούνται». Και οι πολίτες -που, μη νομίζετε, παρατηρούν τις προηγούμενες αποφάσεις, ασχέτως αν δεν μιλούν- πιστώνουν ή χρεώνουν τις ηγεσίες. Φοβάμαι ότι έπειτα από έναν και πλέον χρόνο στην εξουσία η Ν.Δ. περνά αποτόμως από το στάδιο της πίστωσης στο στάδιο της χρέωσης. Και μάλιστα κατά τρόπο επώδυνο. Γιατί η επιλογή των συγκεκριμένων προσώπων σε σύγκριση με τους «αγνώστους» (υπό την έννοια ότι δεν έχουν πολιτικό ποινικό μητρώο σε σημιτικές κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ) παράγει συγκεκριμένες φορτίσεις. Ο υπουργός Πιερρακάκης είναι «λευκός» και επιπροσθέτως επιτυχημένος. Ο υφυπουργός Λιβάνιος δεν είναι γνωστός στο ευρύ κοινό και είναι εργατικός. Ο υπουργός Θεοδωρικάκος ως Μανιάτης έχει δεξιό «αξάν», παρά το παρελθόν του στην ΚΝΕ και στο ΠΑΣΟΚ. Ο υπουργός Γεραπετρίτης μόλις τώρα αρχίζει «να γράφει μίλια», ειδικώς με τις επαμφοτερίζουσες απόψεις περί κόκκινης γραμμής στα 6 μίλια. Ο Ντόκος και η Αννα έχουν όμως και πολιτικό ποινικό μητρώο και παρελθόν.
Ο σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας ως κορυφαίο στέλεχος του ΕΛΙΑΜΕΠ και η Αννα ως μέλος των κυβερνήσεων Σημίτη και Παπανδρέου. Φταίει, δεν φταίει. Τα πολιτικά φορτία που κουβαλούν και οι δύο είναι μεγάλα και παράγουν πολιτική φθορά για την κυβέρνηση. Με ρωτούν πολλοί φίλοι γιατί διαφωνώ με τις μετεγγραφές αυτές. Αν και το ΠΑΣΟΚ στις δόξες του ποτέ δεν υπήρξε τόσο φιλόξενο όσο σήμερα η Ν.Δ. προς τους πρώην υπουργούς του, το ζήτημά μου δεν είναι αυτό. Δεν δια-φωνώ. Ασφαλώς και είμαι υπέρ της διεύρυνσης. Διεύρυνση έκανε και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το 1978 με την ένταξη των κεντρώων Μητσοτάκη, Κανελλόπουλου, Μιχάλη Παπακωνσταντίνου, Αναγνωστόπουλου, Μπίρη στη Ν.Δ. Διεύρυνση έκανε και ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης με τον Μίκη Θεοδωράκη. Διεύρυνση έκανε το 2004 και ο Κώστας Καραμανλής, λιγότερο με πρόσωπα και περισσότερο με την πολιτική του μεσαίου χώρου. Διεύρυνση, μικρότερη σε έκταση, προς τον χώρο του ΠΑΣΟΚ έκανε και ο Αντώνης Σαμαράς στις εκλογές του 2012. Προσοχή όμως: Άλλο διεύρυνση και άλλο μετάλλαξη. Αυτός είναι ο πολιτικός κίνδυνος που διατρέχει σήμερα η Ν.Δ. Οσο η ατμόσφαιρα ήταν καλή, κανείς δεν έδινε σημασία στις επισημάνσεις μας για τις αθρόες μετεγγραφές (μερικές «αεροδρομίου») που νοούνταν ως πολιτικές παραξενιές μας.
Τώρα όμως που το twitter, το facebook, οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών (έχω ιδία αντίληψη) έχουν πλημμυρίσει με αρνητικά σχόλια για ορισμένα πολιτικά «παλτά», η κυβέρνηση βρίσκεται προ εκπλήξεως. Δεν θα έπρεπε! Η νεωτέρα ελληνική και η ευρωπαϊκή πολιτική ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα ηγετών που κατέστρεψαν τους πολιτικούς τους χώρους, τους καταδίκασαν σε μαρασμό και πολυετή παρακμή, τους διέλυσαν όταν αποπειράθηκαν να τους αλλάξουν το DNA. O Κώστας Σημίτης μετάλλαξε το ΠΑΣΟΚ από πατριωτικό – λαϊκό σε εκσυγχρονιστικό – ελιτίστικο κόμμα.
Μαδρίτη, ταυτότητες, αντεργατικές ρυθμίσεις, διαπλοκή. Ποιο το αποτέλεσμα της οκταετούς διακυβέρνησής του; Ολική κατάρρευση. Ο παρομοίων αντιλήψεων Γιώργος Παπανδρέου απλώς έθεσε την ταφόπλακα. Ο Βενιζέλος και η Φώφη διαχειρίστηκαν τα συντρίμμια τους. Ο Τόνι Μπλερ στη Βρετανία επίσης μετάλλαξε την παράταξή του. Διέλυσε το κόμμα του με τους Νέους Εργατικούς. Έχουν περάσει χρόνια από την αποχώρησή του και το πάλαι ποτέ κραταιό κόμμα βολοδέρνει στην σκιά των Τόρις, μακριά από την εξουσία.
Ο Γκέρχαρντ Σρέντερ επίσης μετάλλαξε το σοσιαλδημοκρατικό SPD με την αντιλαϊκή «ατζέντα μεταρρυθμίσεων 2010». Το αποτέλεσμα, μακρά κρίση. Το κόμμα του βλέπει με τα κιάλια την Καγκελαρία από το 2005, ενώ στην εξουσία μετέχει ως ουρά των Χριστιανοδημοκρατών της Μέρκελ σε συμμαχικές κυβερνήσεις. Ακόμη και ο Αλέξης Τσίπρας, που ορθώς μετάλλαξε το αντιδραστικό κόμμα του κατά τη διακυβέρνηση, περνά μεγάλη πολιτική περιπέτεια τώρα με την Προοδευτική Συμμαχία.
Τι σημαίνουν όλα αυτά; Πού καταλήγουμε; Στην αλάνθαστη συνταγή του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Ο οποίος, ναι, αιμοδότησε τη Ν.Δ. με αστούς πολιτικούς της παλαιάς Ενωσης Κέντρου και της ΕΔΗΚ, οι οποίοι προδικτατορικώς ήταν οι πλέον απηνείς πολιτικοί διώκτες του. Έως και στο Ειδικό Δικαστήριο τον έστειλαν. Αλλά ο πυρήνας των υπουργών του συνεκροτήθη από βαριά στελέχη της δεξιάς παράταξης και από νεότερες δυνάμεις της. Κέντρο βάρους της παράταξης ήταν ο Κωνσταντίνος Τσάτσος (μέχρι επιλογής του στην Προεδρία), ο Παναγής Παπαληγούρας, ο Δημήτρης Μπίτσιος, ο Ευάγγελος Αβέρωφ (τέως ΕΠΕΚ), ο Γεώργιος Ράλλης, ο Σόλων Γκίκας, ο Γιάννης Λάσκαρης, ο Κωστής Στεφανόπουλος, ο Γιάννης Βαρβιτσιώτης, ο Κωνσταντίνος Τρυπάνης, ο Γιάννης Μπούτος, ο Κωνσταντίνος Στεφανάκης (κεντρώος, εισηγήθηκε το Σύνταγμα), ο Νίκος Μάρτης, ο Γιώργος Παναγιωτόπουλος, ο Ιωάννης Τσαλδάρης, ο Σπύρος Δοξιάδης, ο Κωνσταντίνος Παπακωνσταντίνου, ο Τάκης Λαμπρίας, ο Νικόλαος Στράτος, ο Πέτρος Μολυβιάτης (τιτάνες όλοι) με τις προσθήκες των νεωτέρων Ανδριανόπουλου, Εβερτ, Δήμα, Σουφλιά, Σαμαρά, Μάνου, Κοντογιαννόπουλου, Τζιτζικώστα, Χατζηγάκη, Αννας Συνοδινού. Μιλάμε για τους αρίστους της παράταξης. Δίπλα σε αυτούς προφανώς είχαν θέση και οι επιφανείς του Κέντρου.
Η Ν.Δ. όμως έμεινε Ν.Δ. Κόμμα αρχών και αξιών που όριζε τον χώρο της Κεντροδεξιάς. Σήμερα τα έχουμε μπερδέψει ελαφρώς τα πράγματα. Ανεξαρτήτως του τι λέει και πώς αυτοπροσδιορίζεται, η Ν.Δ. σε επίπεδο κυβέρνησης και στελέχωσης κράτους από πλευράς προσώπων είναι κόμμα φιλελεύθερο και κεντροαριστερό. Μεταλλάσσεται. Με τη Δεξιά έχει ελαχίστη σχέση και αυτή κατά τας εορτάς και τας κομματικάς επετείους και αν… Εάν λοιπόν της στοιχίσουν κάτι ο κύριος Ντόκος, η αγαπητή Αννα (που δεν εντάσσεται στη Ν.Δ.) και οι λοιποί καμπαλέρος, αυτό είναι η αποξένωση από τον κόσμο της. Ήδη αυτό άρχισε να φαίνεται. Οταν κάποιοι από εμάς το φωνάζαμε, είχαμε άδικο γιατί είχαμε δίκιο πολύ νωρίς. Οπως όμως πάνε τα πράγματα, σε λίγο ίσως είναι πολύ αργά. Γι’ αυτό κάντε κάτι. Πάντα υπάρχει καιρός.