Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Σε αντίθεση με το παρελθόν, η στήλη μας απέφυγε να τοποθετηθεί αμέσως μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του
Ήθελε προηγουμένως να παρατηρήσει τη χορογραφία των γεγονότων και αναλόγως να επισημάνει καλόπιστα, χωρίς διάθεση προσωπικής αντιπαράθεσης, ορισμένα πράγματα. Αναφέρομαι, βεβαίως, στον αναπληρωτή σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας Θάνο Ντόκο, ο οποίος, με όσα έσπευσε να δηλώσει περί συνεκμετάλλευσης και ποσοστών με τους Τούρκους στο Αιγαίο άμα τη αναχωρήσει του «Ορουτς Ρέις» από το τριεθνές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, στην πραγματικότητα:
-πρώτον, υποκατέστησε για μία ακόμη φορά τον υπουργό Εξωτερικών της χώρας και τον εξαιρετικά συγκροτημένο προϊστάμενό του -τυπικώς, τουλάχιστον- ναύαρχο Διακόπουλο (οι οποίοι, βεβαίως, δεν θα έλεγαν ποτέ δημοσίως -αμφιβάλλω και ιδιωτικώς- τέτοια πράγματα),
-δεύτερον, έστειλε πάλι στην Άγκυρα ένα απεγνωσμένο σήμα αδυναμίας: «Θερμή παράκληση: Μπορούμε να τα βρούμε και χωρίς επεισόδιο».
Δυστυχώς για τον ίδιο, ακόμη και αν ήθελε να παραιτηθεί από το αμερικανικής εμπνεύσεως αξίωμά του, που δεν απαντάτο μέχρι πρότινος στο ελληνικό διοικητικό σύστημα, δεν μπορεί πλέον. Χρησιμοποιείται από την κυβέρνηση. Είναι αναλώσιμος. Λέει δημοσίως πράγματα που δεν μπορούν να πουν άλλοι. Το αν θα θυσιαστεί σε κάποια στροφή της ιστορίας, προς τέρψιν του φιλοθεάμονος κοινού, αυτό δεν εξαρτάται από τον ίδιο πλέον, αλλά από ποικίλες κορυφές.
Αν κάνουμε μια σύντομη αναδρομή στις τοποθετήσεις του κ. Ντόκου, τόσο όσον αφορά τη συγκυρία που πραγματοποιούνται όσο και αναφορικά με την ουσία τους, τι καταλαβαίνουμε; Πως η Ελλάς διολισθαίνει απελπισμένη για να αποφύγει δυσάρεστες γι‘ αυτήν καταστάσεις και πως, με τη μέθοδο που έχει επιλέξει να τοποθετείται, κατ’ ουσίαν επιτυγχάνει το ακριβώς αντίθετο: Προκαλεί τον Ερντογάν να προκαλέσει το θερμό επεισόδιο με τρόπο που να μας το χρεώσει. Όχι γιατί απαραιτήτως ο Τούρκος πρόεδρος θέλει κάτι από εμάς εδαφικώς, αλλά γιατί ελπίζει και νομίζει πως, έπειτα από αυτό, θα μπορεί να κερδίσει τα μέγιστα από εμάς, ακόμη και κυριαρχία στα νησιά, στο τραπέζι των υποτιθέμενων διαπραγματεύσεων.
Τι νομίζουμε ότι σκέφτεται όταν μας θωρεί; Εάν, πριν καθίσουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, σπεύδουμε να θέσουμε εκ των προτέρων στην ατζέντα αυτό που θα έθετε εκείνος για λογαριασμό της χώρας του, γιατί να βιαστεί ο άνθρωπος;
Τις τελευταίες εβδομάδες και μετά τον διάπλου του «Ορουτς Ρέις» από την ελληνική υφαλοκρηπίδα, εμείς μιλάμε πολύ. Μιλάμε πολύ και δημοσίως. Μιλά ο υπουργός Αμυνας, μιλά ο αναπληρωτής σύμβουλος Ασφαλείας, μιλάνε όλοι. Ενώ, περιέργως, σε αυτή τη φάση δεν λένε πολλά οι Τούρκοι. Δεν μιλάνε πολύ ούτε ο Ερντογάν ούτε ο Τσαβούσογλου ούτε ο Κιλιτσντάρογλου ούτε ο Μπαχτσελί ούτε καν ο Ακάρ. Και όταν μιλούν παριστάνουν τις αθώες περιστερές: «Να συμφωνήσουμε ποια νησιά είναι γκρίζα για να μην πηγαίνουν εκεί ούτε τουρκικές δυνάμεις, ούτε ελληνικές!» Ενώ εμείς… ρεσιτάλ: «Ελάτε να τελειώνουμε!». Με Χάγη; Με διαιτησία, όπως προβλέπει το άρθρο 33 του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, που παραπέμπει στην επιστολή του στον πρωθυπουργό ο Πομπέο; Με τον θεσμό της συνδιαλλαγής, που προτείνουν πλέον ανοιχτά με αρθρογραφία τους σε εφημερίδες του ελληνικού κατεστημένου καθηγητές της Νομικής μας – τακτική που απορρίπτει η ελληνική εξωτερική πολιτική από το 1975; Το μήνυμά μας είναι αυτό, πάντως: «Ελάτε!»
Τι ακόμη καταλαβαίνουμε κάθε φορά που τοποθετείται με τόλμη ο αναπληρωτής σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας; Πως κάτι κακό έρχεται για την ελληνική εξωτερική πολιτική και ότι καθυστερημένα προσπαθούμε να το προλάβουμε – αποτρέψουμε Μόνο που αυτή δεν είναι στρατηγική αποτροπής των άλλων, αλλά στρατηγική υποτροπής ημών. Η προηγούμενη δημόσια τοποθέτηση Ντόκου που προκάλεσε θόρυβο ήταν στις 23 Νοεμβρίου 2019, πριν από την ελληνοτουρκική συνάντηση κορυφής του Λονδίνου και βεβαίως πριν γίνει γνωστό ότι Τουρκία – Λιβύη οριοθετούν με μνημόνιο τις θαλάσσιες ζώνες στη Μεσόγειο εις βάρος των συμφερόντων μας στη Μεσόγειο.
Τι πρότεινε στη συνέντευξή του-μήνυμα στην Άγκυρα στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο κ. Ντόκος, πριν καταστούν επίσημη εξωτερική πολιτική της χώρας; Τρία πράγματα: Πρότεινε προσφυγή στη Χάγη, θεωρούσε «εχθρική πράξη» τυχόν συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης (άρα, ξέραμε ότι είναι στα σκαριά) και ανέπτυσσε τις ελληνικές θέσεις σε μια σειρά από θέματα, από τη Θράκη και την εκεί μειονότητα έως το όρια του εναέριου χώρου μας. Για το τελευταίο πρότεινε, μάλιστα, να δοθούν «τεχνικές λύσεις μέσω του ΝΑΤΟ»!
Απέτρεψε, μήπως, η εφ’ όλης της ύλης παρέμβασή του την υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου; Οχι. Περιορίστηκαν οι Τούρκοι στις διεκδικήσεις τους; Ούτε. Τα νησιά του Αιγαίου ζήτησαν στην πρώτη συνεδρίαση των διερευνητικών συζητήσεων στην Άγκυρα, με παρόντα τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Εξωτερικών κ. Δεμίρη.
Τι άλλο από φόβο και αδυναμία, άρα υποτροπή στο λάθος, πρέπει να υποθέσουν λοιπόν οι Τούρκοι ότι κρύβεται μετά και τη νέα παρέμβαση του αναπληρωτή συμβούλου Ασφαλείας, ο οποίος πρέπει να είναι πολύ αφελής αν νομίζει -και δεν είναι, βεβαίως- ότι μιλώντας εκφράζει τον εαυτό του. Τα αποτελέσματα της δήλωσης του τα γευτήκαμε χθες: Πονηρή δήλωση παγίδα Ερντογάν με την οποία αμφισβητεί ελληνική κυριαρχία στα νησιά του Αιγαίου! Στο όνομα της ειρήνης! Έξοχα!
Θέλω, με την ευκαιρία, όμως, να επισημάνω το εξής: Θεωρώ καταρχάς άδικο να γίνει ο Θάνος Ντόκος σάκος του μποξ. Έχω καταγράψει τουλάχιστον έξι ενέργειες και δηλώσεις Ελλήνων αξιωματούχων από τον Σεπτέμβριο του 2019 που διέπραξαν το ίδιο λάθος, είτε να στέλνουν σήμα αδυναμίας στην Άγκυρα είτε να φανερώνουν πρόωρα τα όρια της πολιτικής αντιδρασης σε τυχόν προκλητικές ενέργειες των Τούρκων. Δεν χρειάζονται τον πρώην διευθυντή του ΕΛΙΑΜΕΠ οι γείτονες για να μας διαβάσουν στην κορυφή -στη βάση αδυνατούν-, έχουν κι άλλους τρόπους.
Επίσης: Εάν αποφασίζουμε ότι η διαπραγμάτευση είναι η σωτηρία μας, το ζήτημα δεν είναι μόνο να λέμε λίγα δημοσίως. Αυτό εξυπακούεται. Το ζήτημα είναι η στρατηγική μας. Δεν γίνεται να διαπραγματευόμαστε δυτικά με κάποιον που σκέφτεται ανατολικά. Οι Τούρκοι σέβονται πολύ τους λαούς και τις ηγεσίες που, εντός πολλών πολλών εισαγωγικών, «πουλάνε ακριβά το τομάρι τους». Κανείς έμπορος στο Καπαλή Τσαρσή της Κωνσταντινούπολης δεν χαίρεται αν ο πελάτης του αγοράσει το δερμάτινο στην πρώτη τιμή που θα του προτείνει, χωρίς διαπραγμάτευση και χωρίς να τον κεράσει ένα τσάι.
Εάν θέλει ο Κυριάκος να ακούσει μια ιστορία για το πώς διαπραγματεύονται οι Τούρκοι και το πώς μπορείς να τους εξευτελίσεις, καλό είναι να ρωτήσει τον Ισίδωρο Κούβελο. Θα του πει τι σκάρωσε σε έναν Τούρκο έμπορο που έκανε τον πονηρό και ήθελε να του πουλήσει πανάκριβα ένα σκεύος. Δεν θα αποκαλύψω την ιστορία, που μου διηγήθηκε εις ανύποπτον στιγμήν η Ντόρα, είναι βέβαιο πάντως πως ο μπουνταλάς Τούρκος δεν του επεβλήθη. Είναι, όμως, μια ιστορία για το πώς να τους φερόμαστε, σε όποια θέση κι αν βρισκόμαστε. Είτε δύναμης είτε αδυναμίας.
Αρκεί να έχουμε αυτό που οι Αγγλοσάξονες ονομάζουν «guts». Έχουμε όμως;
