Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Ξαφνικά ξύπνησαν όλοι για το τι συμβαίνει στην Ανατολική Μεσόγειο. Και αυτό λόγω του Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος ανακάτεψε, όπως συχνά κάνει, την τράπουλα. Ο Μακρόν πήρε ξεκάθαρη θέση απέναντι στην Τουρκία και στον Ερντογάν. Οι Αμερικανοί ανακάλυψαν ότι το ΝΑΤΟ μπορεί πραγματικά να διαλυθεί αν ξεσπάσει ένας ελληνοτουρκικός πόλεμος. Δεν είναι μόνο ότι θα πρόκειται για σύρραξη μεταξύ δύο συμμάχων. Η υπόλοιπη συμμαχία θα διχαστεί βαθύτατα, άλλοι θα ταχθούν υπέρ της Ελλάδος, άλλοι υπέρ της Τουρκίας.
Ο πρόεδρος Τραμπ αντελήφθη το πρόβλημα, ίσως και με τη βοήθεια των ηγετών της Μέσης Ανατολής. Ακούγεται εντόνως ότι χρησιμοποίησε τη φράση «back off», κάνε πίσω, δηλαδή. Τραμπ και Ερντογάν έχουν άλλωστε έναν δικό τους κώδικα επικοινωνίας, όπως έχει διαπιστωθεί παλαιότερα.
Η Γερμανίδα καγκελάριος ανησυχεί και εκείνη. Κυρίαρχος φόβος, αν όχι εφιάλτης, το σενάριο της επανάληψης της μαζικής εισροής προσφύγων από την Τουρκία το 2015. Οσο και να διαβεβαιώνουν οι Ελληνες αξιωματούχοι το Βερολίνο για την ικανότητα της Ελλάδας να αποκρούσει μια τέτοια κίνηση, οι Γερμανοί δεν πείθονται. Ούτε καν από τα όσα συνέβησαν στον Εβρο, όπου η Ελλάδα ακύρωσε στην πράξη την εργαλειοποίηση του προσφυγικού/μεταναστευτικού ζητήματος.
Ο Ερντογάν διαπιστώνει, πάντως, ότι δεν μπορεί να τα βγάλει πέρα εύκολα με την Ελλάδα. Αυτό που αποδείχθηκε τις τελευταίες εβδομάδες είναι πως, ναι, με όλα τα μπρος-πίσω και τις δικές μας γκρίνιες, η Ελλάδα παραμένει μια χώρα πρώτης γραμμής για την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Στο μυαλό του Ερντογάν έχει βέβαια αναβιώσει το παλαιό τουρκικό στερεότυπο. Πως, δηλαδή, η Ελλάδα είναι το «μακρύ χέρι» της Δύσης, με το οποίο προσπαθεί να περιορίσει ή και να στραγγαλίσει την Τουρκία.
Μέχρι πριν από λίγες ημέρες ο Ερντογάν γύρευε τον καβγά με την Ελλάδα, παντού. Από το Καστελλόριζο έως το Βόρειο Αιγαίο. Ηθελε να μας προκαλέσει για να είμαστε οι πρώτοι που θα χτυπούσαμε. Η ελληνική κυβέρνηση έδειξε λελογισμένη αποφασιστικότητα, έδωσε ένα μήνυμα με τη φρεγάτα «Λήμνος», αλλά ταυτόχρονα κράτησε τις ελληνικές δυνάμεις μακριά από την παγίδα. Κερδίζουμε χρόνο, που τον χρειαζόμαστε. Μακριά όμως από τον εφησυχασμό, γιατί η φαινομενική ηρεμία μπορεί να ξαναγίνει καταιγίδα σε μία ώρα.
Και κάτι ακόμη. Απαιτείται άμεσα τεράστια κινητοποίηση στο επίπεδο της δημόσιας διπλωματίας. Δημόσια διπλωματία δεν είναι να βριζόμαστε με τους Τούρκους στα σόσιαλ μίντια. Ούτε να βρίζουμε τους μεσολαβητές έχοντας την ψευδαίσθηση ότι θα πάρουν το μέρος μας. Για άλλο πληρώνονται… Δημόσια διπλωματία σημαίνει εξηγώ τεχνοκρατικά, μέσα σε ένα διεθνές πλαίσιο, τις ελληνικές θέσεις στα κρίσιμα θέματα. Εκεί είμαστε πίσω.
