Εισαγωγική τοποθέτηση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία, Αλέξη Τσίπρα, κατά την παρουσίαση του προγράμματος του κόμματος για την προστασία της Πρώτης Κατοικίας, της Επαγγελματικής Στέγης και της Αγροτικής Γης
Θέλω να σας ευχαριστήσω θερμά για την παρουσία σας και κυρίως να ευχαριστήσω όλους τους εκπροσώπους των φορέων που έχουμε σήμερα καλέσει, για να συμμετάσχουν σε αυτή την παρουσίαση των θέσεών μας, του σχεδίου μας για την αντιμετώπιση ίσως του πιο μεγάλου προβλήματος που αντιμετωπίζει σήμερα η ελληνική οικονομία και η ελληνική κοινωνία, του ιδιωτικού χρέους και βεβαίως των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Έχουν περάσει 15 χρόνια περίπου από την αφετηρία της μεγάλης κρίσης που γεννήθηκε το 2008 στις ΗΠΑ. Μια κρίση που απλώθηκε σε όλο τον κόσμο, άγγιξε κάθε οικονομία, πλήγωσε κάθε κοινωνία.
Θα θυμάστε ότι η πρώτη εικόνα εκείνης της κρίσης, ήταν η τρομακτική και άμεση επέκτασή της στα στεγαστικά δάνεια, η στεγαστική κρίση, η φούσκα των στεγαστικών δανείων και ακολούθως οι πλειστηριασμοί και οι βίαιες εξώσεις. Γενικευμένα στις ΗΠΑ και έπειτα και στα δικά μας μέρη.
Πολύ χαρακτηριστικά τότε στην Ισπανία με μια συντηρητική κυβέρνηση τότε που δεν έβαλε κανένα φραγμό, αλλά φυσικά και εδώ, όταν είχαμε μπει ήδη στην εποχή των μνημονίων. Τότε ήταν η πρώτη μεγάλη απειλή για την πρώτη κατοικία και τότε ήταν που έπρεπε να μπει σε πρώτο πλάνο θεσμικά, πολιτικά και φυσικά κινηματικά, με τη δράση των πολιτών η ανάγκη της προστασίας της.
Αυτό που διαφύλαξε σε μεγάλο βαθμό την ακίνητη περιουσία των ευάλωτων νοικοκυριών και της μεσαίας τάξης στην πατρίδα μας, στην Ελλάδα, ήταν ο νόμος Κατσέλη τότε, το 2010 αρχικά. Και είναι μεγάλη χαρά και τιμή μας που είναι μαζί μας η Λούκα Κατσέλη και θα έχουμε τη χαρά να κουβεντιάσουμε με όλους τους φορείς και για τη σημερινή μας πρόταση, στην οποία βεβαίως πρέπει να πω ότι λάβαμε υπ’ όψιν και τις δικές της παρατηρήσεις.
Ήταν λοιπόν ο νόμος Κατσέλη αρχικά το 2010 και αργότερα, ο λεγόμενος νόμος Σταθάκη το 2015 που επέκτεινε το νόμο του 2010. Σήμερα όμως η ελληνική κοινωνία βρίσκεται μπροστά στην επανάληψη του ίδιου έργου. Μετά από τόσα χρόνια θυσιών, σκληρού αγώνα και μιας συλλογικής προσπάθειας να βγούμε από την πολυετή κρίση, βρισκόμαστε δυστυχώς ξανά μπροστά στο ίδιο έργο θεατές, μπροστά στην ίδια απειλή.
Στα 4 χρόνια της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, το ιδιωτικό χρέος έχει αυξηθεί περίπου κατά 40 δις. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στην ελληνική οικονομία ανέρχονται πλέον σε 111 δις ευρώ. Στους ισολογισμούς των τραπεζών εμφανίζονται μεν μειωμένα, λόγω της τιτλοποίησης και της πώλησης τους σε εταιρείες ειδικού σκοπού, ωστόσο παραμένουν μέσα στην οικονομία, επιβαρύνοντας τη δραστηριότητα και τους προϋπολογισμούς χιλιάδων νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Συνολικά, 4.200.000 πολίτες έχουν μη εξυπηρετούμενες οφειλές σε τράπεζες, funds, εφορία και ΕΦΚΑ, ενώ 1 εκατομμύριο τραπεζικοί λογαριασμοί είναι κατασχεμένοι. Και αυτός ο κατήφορος δυστυχώς δεν έχει τέλος.
Η κρίση η ενεργειακή, η πληθωριστική, η συρρίκνωση του διαθέσιμου εισοδήματος, η συνεχιζόμενη αύξηση του κόστους ζωής των πολιτών με την αύξηση των τιμών στην ενέργεια, τα καύσιμα, τα τρόφιμα, αλλά και η επαναλαμβανόμενη τους τελευταίους μήνες μεγάλη αύξηση των επιτοκίων δανεισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, μας φέρνουν μπροστά στη δημιουργία, δυστυχώς, μιας νέας γενιάς κόκκινων δανείων.
Και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, αντί να επέμβει στο πρόβλημα, δυστυχώς με την πολιτική της το κάνει ακόμη χειρότερο. Και δεν το κάνει χειρότερο απλά επειδή είναι αδρανής. Αλλά επειδή έχει επιλέξει πλευρά. Έχει επιλέξει συνειδητά να ευνοήσει τη μεγαλύτερη αναδιανομή περιουσίας στη πατρίδα μας από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά. Γιατί αυτό πρόκειται να γίνει το επόμενο διάστημα, αν το αφήσουμε να συμβεί.
Έχει επιλέξει πλευρά, γι’ αυτό και με τις αποφάσεις της ρίχνει στο τζόγο των funds, τη διαθέσιμη περιουσία κάθε ελληνικού νοικοκυριού. Θυμίζω:
Τον Πτωχευτικό Κώδικα του 2020, με τον οποίο καταργήθηκε οριζόντια η προστασία της κύριας κατοικίας, οδηγώντας σε απελευθέρωση των πλειστηριασμών των πρώτων κατοικιών λαϊκών και μεσαίων στρωμάτων.
Τον εξωδικαστικό μηχανισμό στον οποίο δεν προβλέφθηκε καμία δεσμευτικότητα συμμετοχής των πιστωτών, τραπεζών και funds, με αποτέλεσμα να μην ρυθμίζονται οι οφειλές των πολιτών.
Θυμίζω το σχέδιο «Ηρακλής», με βάση το οποίο οι μεταβιβάσεις των δανείων από τράπεζες σε funds συνδέθηκαν μ’ ένα νόμο του 2003. Μια ενέργεια δηλαδή που αφενός απαλλάσσει από τη φορολογία τα funds για κάθε είδους πράξεις τους, αφετέρου δεν υποχρεώνει σε πρόταση ρύθμισης προς τον δανειολήπτη, πριν από την όποια πράξη αναγκαστικής εκτέλεσης.
Κάπως έτσι λοιπόν, μ’ αυτές τις αποφάσεις και αυτές τις εξελίξεις, η χώρα μας, μια χώρα στον πυρήνα της Ευρώπης μετατρέπεται στο κοινωνικό πεδίο σε Άγρια Δύση. Η αντιμετώπιση του ιδιωτικού χρέους υπακούει πλέον στο δόγμα «ό,τι δε πληρώνεται, κατάσχεται».
Και κατάσχεται από τα funds που πλέον ελέγχουν με εμπράγματες εξασφαλίσεις περίπου 700.000 ακίνητα σε όλη τη χώρα, αξίας άνω των 40 δισεκατομμυρίων ευρώ. Και που η μόνη τους μέριμνα είναι η υλοποίηση γρήγορων πλειστηριασμών, ακόμη και για οφειλές μερικών χιλιάδων ευρώ.
Μέσα σε αυτή τη ζοφερή κατάσταση, ήρθε και η πρόσφατη απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, που μας εξέπληξε με την ταχύτητα απονομής Δικαιοσύνης. Οποιοσδήποτε πολίτης σ’ αυτή τη χώρα μπορεί να χρειαστεί να περιμένει χρόνια, 6-7 χρόνια να βρει το δίκιο του. Εδώ υπήρξε πράγματι μια πολύ μεγάλη ταχύτητα.
Τι αποφάσισε όμως η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου: Δόθηκε η δυνατότητα στις Εταιρείες Διαχείρισης να προχωρούν σε μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης χωρίς προηγούμενη πρόταση ρύθμισης στον οφειλέτη, αφαιρώντας έτσι και την ελάχιστη δικονομική δυνατότητα προστασίας που είχαν στη διάθεσή τους οι δανειολήπτες.
Είναι λοιπόν εμφανές ότι βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής ή καλύτερα να πω, σ’ ένα σημείο χωρίς επιστροφή, όσο η χώρα κυβερνάται από μια κυβέρνηση που έχει στρατηγική αυτή την αναδιανομή σε λίγους και ισχυρούς, σε funds αλλά και σε ημέτερους μπαταχτσήδες κρατικοδίαιτους επιχειρηματίες.
Και βεβαίως, όσο τη χώρα θα κυβερνά κι ένα κόμμα που βουλευτές του, όπως ο κ. Πάτσης χτίζουν περιουσίες, υφαρπάζοντας το μόχθο και τα σπίτια των Ελλήνων πολιτών. Ή υπουργοί του όπως ο κ. Παπαθανάσης “καθαρίζουν” με μόλις 50.000 ευρώ, χρέη ύψους 2 εκατομμυρίων. Ή ένα κόμμα που, όπως γνωρίζετε, χρωστάει 400 εκατομμύρια ευρώ, δανεικά και μάλλον αγύριστα στις τράπεζες, και μ’ ένα Υπουργικό Συμβούλιο που χρωστάει συνολικά πάνω από 12 εκατομμύρια ευρώ.
Και υπουργοί και στελέχη του απολαμβάνουν χαριστικές ρυθμίσεις, την ώρα που οι τράπεζες πιέζουν και οι εισπρακτικές τρομοκρατούν κάθε οικογενειάρχη που πήρε ένα στεγαστικό και κάθε επιχειρηματία που με κόπο ζωής, προχώρησε σε μια επένδυση για την επιχείρηση του.
Γιατί ξέρετε, αν δεν είχαν κάτι να κρύψουν, αν δηλαδή όλα τα στελέχη της κυβέρνησης ήταν τυπικοί με τις υποχρεώσεις τους και είχαν την ίδια αντιμετώπιση με τον μέσο πολίτη, τότε δεν θα αρνούνταν δυο φορές, τελευταία φορά την προηγούμενη εβδομάδα, το αυτονόητο. Την τροπολογία δηλαδή που καταθέσαμε, να δηλώνεται στο πόθεν έσχες όχι μόνο το ύψος των δανείων αλλά και όλες οι ρυθμίσεις για τους πολιτικούς, για τα δημόσια πρόσωπα, για τους Βουλευτές, για τους Υπουργούς.
Το αρνήθηκαν, προφανώς γιατί απ’ ό,τι φαίνεται οι “Παπαθανάσηδες” δεν είναι η εξαίρεση, είναι ο κανόνας στη δική τους λειτουργία. Γι’ αυτό λοιπόν, αγαπητές φίλες και αγαπητοί φίλοι, η πολιτική αλλαγή στις 21 του Μάη, είναι επιβεβλημένη. Όταν η αδικία γίνεται κανόνας, τότε η πολιτική αλλαγή είναι επιβεβλημένη για να επιστρέψει η Δικαιοσύνη.
Γιατί χωρίς δικαιοσύνη δεν μπορεί να υπάρχει σταθερότητα, δεν μπορεί να υπάρχει οικονομική ανάπτυξη, δεν μπορεί να υπάρχει κοινωνική συνοχή και ευημερία. Η δικαιοσύνη και η λογική θα έλεγα.
Γιατί είναι απολύτως παράλογο να συζητάμε εν έτει 2023 για αρπακτικά που ξεσπιτώνουν οικογένειες για 10.000 ευρώ.
Είναι παράλογο να ζουν υπό καθεστώς καθημερινής τρομοκρατίας από τις εισπρακτικές δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι, μεροκαματιάρηδες και έμποροι.
Είναι παράλογο να συζητάμε για ανάπτυξη και προοπτική με μια κοινωνία σε υποθήκη.
Γι’ αυτό και δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι η ερχόμενη εκλογική αναμέτρηση, είναι τελικά και κυριολεκτικά ένας αγώνας υπέρ βωμών και εστιών. Για να μπορέσουμε με ασφάλεια και σύνεση να οργανώσουμε την επόμενη μέρα. Για το λόγο αυτό, χρειαζόμαστε πέρα από βούληση, που την έχουμε, και σχέδιο.
Χρειαζόμαστε μια άρτια επεξεργασμένη και άμεσα εφαρμόσιμη λύση για την προστασία της πρώτης κατοικίας. Και πιστεύω την έχουμε και θα σας την παρουσιάσουμε ευθύς αμέσως. Δεν ξεκινήσαμε από το μηδέν, για να φτάσουμε στην πρόταση που θα παρουσιάσουμε σήμερα. Έχουμε ήδη πίσω μας, πολλή δουλειά.
Θυμίζω ότι τον Απρίλιο του 2021, καταθέσαμε το πλαίσιο για ένα μόνιμο και ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης του ιδιωτικού χρέους, με προστασία της κύριας κατοικίας και άλλων κρίσιμων περιουσιακών στοιχείων, σε αντικατάσταση του Πτωχευτικού της Κυβέρνησης.
Η πρόταση αφορά έκτακτα μέτρα για τη ρύθμιση του πανδημικού χρέους, αλλά και ένα μόνιμο πλαίσιο, διαρθρωμένο σε τρεις βασικούς πυλώνες: επιχειρήσεις – νοικοκυριά – οφειλές προς το Δημόσιο.
Επίσης να θυμίσω ότι τον περασμένο Ιούλιο παρουσιάσαμε ένα σχέδιο με 4 άξονες για τη στεγαστική πολιτική:
Ο πρώτος αφορά την αντιμετώπιση του μη εξυπηρετούμενου ιδιωτικού χρέους των νοικοκυριών με εγγύηση την κατοικία.
Ο δεύτερος τον έλεγχο της δραστηριότητας του Airbnb.
O τρίτος την προστασία του δικαιώματος των νέων σε κατοικία, με τον διπλασιασμό της επιδότησης ενοικίου για νέους και νέα ζευγάρια από 24 μέχρι 44 ετών και τη διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων για κάλυψη περισσότερων δικαιούχων.
Και ο τέταρτος, τη δημιουργία τράπεζας στέγης από υπάρχοντα διαμερίσματα και κατοικίες ώστε να διατεθούν κατά προτεραιότητα σε νέα ζευγάρια με χαμηλά ενοίκια.
Αυτά λοιπόν είναι η προγραμματική βάση πάνω στην οποία ερχόμαστε σήμερα να χτίσουμε την πρόταση μας για την ρύθμιση οφειλών και την προστασία της πρώτης κατοικίας, αλλά και της επαγγελματικής στέγης και της αγροτικής γης.
Ξεκινάμε με τις απαραίτητες θεσμικές παρεμβάσεις που έχουμε σχεδιάσει.
Πρώτον, δημιουργούμε Υφυπουργείο στο Υπουργείο Οικονομικών, με αποκλειστική αρμοδιότητα τη Διαχείριση του Ιδιωτικού Χρέους και της Στεγαστικής Πολιτικής. Αυτό το κάνουμε ώστε να υπάρχει ταχύτητα και αποτελεσματικότητα στη λήψη άμεσων μέτρων, συγκεντρώνοντας αρμοδιότητες για την υλοποίηση ολοκληρωμένων και ενοποιημένων πολιτικών αντιμετώπισης αυτού του, οριζόντιου για την κοινωνία, προβλήματος.
Δεύτερον, συστήνουμε Δημόσια Εποπτική Αρχή για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, που θα υπάγεται στο Υπουργείο Οικονομικών.
Τρίτον, προχωράμε στη δημιουργία Ειδικού Ταμείου Αναδιαρθρώσεων Οφειλών και Στεγαστικής Πολιτικής στην Αναπτυξιακή Τράπεζα, που θα υποστηρίζει με ζεστό χρήμα, μέσω στοχευμένων επιδοτήσεων τις ρυθμίσεις κόκκινων δανείων μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, θα εξηγήσω μετά, τις δόσεις δανείων ενήμερων δανειοληπτών που αυξήθηκαν υπέρμετρα λόγω της τελευταίας αύξησης των επιτοκίων, για να μπορέσουν να συνεχίσουν οι συνεπείς δανειολήπτες ν’ αποπληρώνουν τα δάνειά τους και τρίτον, την επιδότηση των δόσεων χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων σε νέα ζευγάρια, στο πλαίσιο της ειδικής στεγαστικής πολιτικής που εξαγγείλαμε τον περασμένο Ιούλιο.
Βάζουμε επίσης κανόνες στη λειτουργία των funds. Με εξασφάλιση της διαφάνειας και της δικαιοσύνης για τις δραστηριότητες τους.
Πρώτον, καθιστώντας υποχρεωτική την κατάθεση στη Δημόσια Εποπτική Αρχή του συνόλου των πληροφοριών, δεδομένων και επιχειρηματικών σχεδίων, των τιτλοποιήσεων και αγορών πακέτων δανείων από τις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων.
Δεύτερον, επιβάλλοντας τη νόμιμη φορολογία στις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων.
Τρίτον, αναμορφώνοντας το πλαίσιο λειτουργίας των Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων.
Και τέλος, αναβαθμίζουμε τα ΚΕΠ δανειοληπτών που υπάγονται στην ΕΓΔΙΧ για τη συμβουλευτική και νομική υποστήριξη των ευάλωτων οφειλετών.
Αυτές είναι οι θεσμικές παρεμβάσεις. Επιτρέψτε μου τώρα να μπω στην ουσία της πρότασής μας, του σχεδίου μας. Ένα σχέδιο που βασίζεται στα εξής χαρακτηριστικά:
Τη συλλογική ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Την προστασία από ρευστοποίηση της πρώτης κατοικίας, της επαγγελματικής στέγης και της αγροτικής γης.
Τη συμμετοχή του Δημοσίου, με την επιδότηση μέρους της ρυθμισμένης οφειλής μέσα από το Ταμείο Αναδιαρθρώσεων που φτιάχνουμε στην Αναπτυξιακή Τράπεζα.
Την εποπτεία και το συντονισμό της όλης διαδικασίας από την Δημόσια Εποπτική Αρχή.
Ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Ποιους αφορά, για ποιες οφειλές και πώς θα δουλεύει όλη αυτή η διαδικασία. Πρώτα και κύρια, για ποιες οφειλές μιλάμε.
Στην ουσία, μιλάμε για όλες τις οφειλές προς «θεσμικούς» πιστωτές: Τράπεζες, Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων, Εταιρείες Απόκτησης και Διαχείρισης Απαιτήσεων, Δημόσιο και Ασφαλιστικά Ταμεία.
Όπως είπα, ο στόχος εδώ είναι η συλλογική ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών. Και θέλουμε μια λύση ουσιαστική, όχι ασπιρίνες, για να μην βρίσκουμε ξανά και ξανά μπροστά μας το ίδιο πρόβλημα.
Δεύτερον, να δούμε ποιους αφορά. Μιλάμε για κάθε φυσικό πρόσωπο με ή χωρίς πτωχευτική ικανότητα που έχει περιέλθει σε μόνιμη και γενική αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Έτσι λοιπόν, κάθε πολίτης που έχει περιέλθει σε μια τέτοια δυσάρεστη συνθήκη, δικαιούται να ζητήσει τη ρύθμιση των οφειλών του και έτσι να προστατεύσει άμεσα την πρώτη κατοικία του, την επαγγελματική του στέγη και την αγροτική του γη, από την αναγκαστική ρευστοποίηση.
Οι προϋποθέσεις είναι απλές και αυτονόητες, χωρίς παραθυράκια για αποκλεισμούς:
Μόνιμη και γενική αδυναμία ικανοποίησης ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Απουσία καταδολιευτικής ή απατηλής συμπεριφοράς –βλ. κάποιους Υπουργούς της Νέας Δημοκρατίας.
Υποχρέωση ειλικρίνειας που εξασφαλίζεται με την άρση του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου.
Και τώρα, στις επιμέρους προϋποθέσεις που εξειδικεύονται για την προστασία της πρώτης κατοικίας, της επαγγελματικής στέγης και της αγροτικής γης.
Για την πρώτη κατοικία, προϋπόθεση είναι το ακίνητο να χρησιμεύει ως κύρια κατοικία ή εν δυνάμει κύρια κατοικία.
Για την επαγγελματική στέγη, το ακίνητο να χρησιμεύει ως φορολογική και πραγματική έδρα άσκησης κύριας επαγγελματικής δραστηριότητας.
Για την αγροτική γη, το ακίνητο να ανήκει σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότη.
Δυο σημαντικές προϋποθέσεις: Το μηνιαίο διαθέσιμο εισόδημα του οφειλέτη να μην ξεπερνάει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70%.
Και τέλος, η αντικειμενική αξία του ακινήτου για να ενταχθεί στη ρύθμιση να μην υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ για μία τετραμελή οικογένεια.
Όπως θα καταλάβατε, πρόκειται για ένα σχέδιο σαφέστατο όσον αφορά τις οφειλές και ευρύτατο σε ό,τι αφορά τους δικαιούχους. Η απλότητα και η ευρύτητα αποτελούν την αφετηρία για να μπούμε πια στα επόμενα εξίσου σαφή βήματα της διαδικασίας.
Εδώ έχουμε δυο στάδια. Το ένα στάδιο είναι το λεγόμενο εξωδικαστικό και αυτό έχει δυο εναλλακτικές επιλογές για τον οφειλέτη. Και το άλλο, το δεύτερο στάδιο είναι η προσφυγή στη δικαστική οδό, προτεραιότητα έχει το εξωδικαστικό στάδιο και στόχος μας είναι να λύνονται εκεί με ρυθμίσεις τα προβλήματα, αλλά εάν δεν υπάρξει λύση για διάφορους λόγους υπάρχει και η δικαστική προσφυγή.
Στο πρώτο στάδιο της εξωδικαστικής ρύθμισης. Κρίσιμο στοιχείο επαναλαμβάνω είναι η υποχρεωτικότητα της συμμετοχής του πιστωτή, για να το πω απλά: καμία Τράπεζα και κανένα πιστωτικό Ίδρυμα δεν θα μπορεί να κάνει πια αυτό που λέμε bypass την υποχρέωσή του να προτείνει μια βιώσιμη λύση στον οφειλέτη και αντί να προχωρά σε ρύθμιση να προχωρά σε express αναγκαστικές εκτελέσεις και σε πλειστηριασμούς.
Τα βήματα εδώ είναι τα εξής: ο οφειλέτης υποβάλλει ένα αίτημα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της ειδικής Γραμματείας διαχείρισης ιδιωτικού χρέους. Η συμμετοχή των πιστωτών είναι υποχρεωτική, όπως και το αποτέλεσμα της παραγόμενης ρύθμισης.
Αν ο πιστωτής δεν συμμετάσχει, τώρα ακυρώνεται κάθε πράξη αναγκαστικής εκτέλεσης. Η όλη διαδικασία όπως προείπα διενεργείται μέσα από μια ηλεκτρονική πλατφόρμα, άρα με αντικειμενικότητα, με γρήγορη, εύκολη και αξιόπιστη συλλογή δεδομένων, με πραγματοποίηση διασταυρώσεων, με ταχύτητα στην έκδοση της ρύθμισης και χωρίς κόστος για το δανειολήπτη.
Από αυτό το πρώτο εξωδικαστικό στάδιο, όπως είπα πριν λίγο, προκύπτουν δύο εναλλακτικές διαδρομές από τη στιγμή που μπαίνουμε στο πλαίσιο της ρύθμισης.
Η πρώτη εναλλακτική, είναι μια ρύθμιση της οφειλής με μεγάλη διαγραφή μέρους της οφειλής, αλλά σύντομη στη διάρκεια αποπληρωμής. Αυτή η κατηγορία αφορά ήδη μεταβιβασθέντα στεγαστικά δάνεια που τα διαχειρίζονται οι περιβόητες εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων.
Και περιλαμβάνει:
· Διαγραφή οφειλής, της τρέχουσας ονομαστικής αξίας του δανείου, μεταξύ 40 έως 60 %.
· πρόβλεψη για κρατική επιδότηση ως και 50% για την εξυπηρέτηση της εναπομείνασας οφειλής, με βάση εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια.
· σύντομη διάρκεια αποπληρωμής από 5 έως 10 έτη, με βάση την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη.
Σε περίπτωση που ο οφειλέτης δεν δύναται να ακολουθήσει τη βραχυχρόνια ρύθμιση, του παρέχουμε και μια δεύτερη εναλλακτική: τη ρύθμιση της οφειλής με μακρόχρονη διάρκεια αποπληρωμής και χαμηλές δόσεις.
Σε αυτή την περίπτωση καταβάλλεται το 100% της αντικειμενικής αξίας του προστατευόμενου ακινήτου. Αυτά δηλαδή που ο πιστωτής θα έπαιρνε αν έβγαινε στον πλειστηριασμό, αλλά σε βάθος χρόνου με μηνιαίες ισόποσες δόσεις. Η αντικειμενική αξία προσδιορίζεται από την εκκαθαριστική δήλωση του ΕΝΦΙΑ και όπου αυτή δεν υπάρχει, από την εκτίμηση συμβολαιογράφου.
Σε περίπτωση που η αντικειμενική αξία είναι μεγαλύτερη από το οφειλόμενο ποσό, γιατί υπάρχουν και τέτοιες περιπτώσεις, προφανώς καταβάλλεται το οφειλόμενο ποσό σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις.
Τώρα η διάρκεια αυτής της μακροχρόνιας ρύθμισης κυμαίνεται από 10 έως και 35 έτη, κάτι που εξαρτάται φυσικά και από την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη. Ενώ εξασφαλίζεται σταθερό χαμηλό επιτόκιο, ίσο με 2%.
Όσον αφορά τις δόσεις, μια σημαντική παράμετρος. Γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά ότι υπάρχουν χιλιάδες περιπτώσεις που η ρύθμιση βγήκε, αλλά το μηνιαίο ποσό ήταν αδύνατο να καταβάλλεται με συνέπεια λόγω της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος.
Για το λόγο αυτό, υπάρχει η δικλείδα ώστε η μηνιαία δόση υπολογισμένη με βάση το διαθέσιμο εισόδημα του νοικοκυριού, να μην ξεπερνά τα 3/10 του εισοδήματος, δηλαδή να μην ξεπερνά το 30% του διαθέσιμου εισοδήματος του νοικοκυριού.
Για τις πιο ευάλωτες κατηγορίες οφειλετών, που θα επιλέξουν τη δεύτερη αυτή εναλλακτική της μακροχρόνιας αποπληρωμής έως 35 έτη, η χορήγηση ρύθμισης συνοδεύεται από πρόγραμμα επιδότησης της αποπληρωμής των δόσεων, για να μην χαθεί η ρύθμιση.
Τα όρια ευαλωτότητας που ισχύουν σύμφωνα με το Νόμο 4472 που ψηφίσαμε το 2017, διευρύνονται κατά 50% προκειμένου η επιδότηση αυτή να αφορά ακόμα περισσότερους συμπολίτες μας, δεδομένης και της αύξησης του κόστους διαβίωσης. Αυτά αφορούν την εξωδικαστική διαδρομή.
Πάμε τώρα στο άλλο στάδιο, το οποίο αφορά τη δικαστική προσφυγή. Είναι η καταφυγή που προβλέπεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
Σε ό,τι αφορά τον οφειλέτη. Εάν παρά την υποχρεωτικότητα και παρά το γεγονός ότι αν ο πιστωτής αρνηθεί να συμμετάσχει στη διαδικασία της ρύθμισης θα υπάρξει άρση κάθε αναγκαστικής εκτέλεσης, παρ’ όλα αυτά αν ο πιστωτής, η Τράπεζα, το fund τελικά αποφασίσει να μην συμμετάσχει στο εξωδικαστικό στάδιο, τότε ο οφειλέτης έχει τη δυνατότητα να πάει στη δικαστική οδό, στη δικαστική συνδρομή ή εάν θεωρεί ο οφειλέτης ότι εσφαλμένως απορρίφθηκε η αίτηση ρύθμισης που κατέθεσε, ή αν κρίνει αιτιολογημένα όμως την ρύθμιση ως μη βιώσιμη ή εσφαλμένη και επιθυμεί εξατομικευμένη κρίση από το δικαστή, υποβάλλοντας σχετική πρόταση. Θα έχει το δικαίωμα της κρίσης από το δικαστή.
Ενώ βεβαίως και για τον πιστωτή, εάν διαφωνεί με την απόφαση υπαγωγής του οφειλέτη στον εξωδικαστικό, θεωρώντας ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου, θα έχει κι αυτός τη δυνατότητα να πάει στη δικαστική οδό.
Για όλες τις περιπτώσεις που θα πάνε στη δικαστική οδό, θα υπάρχει ειδική σύντομη προθεσμία εκδίκασης των σχετικών υποθέσεων στο πλαίσιο της εκουσίας δικαιοδοσίας.
Φίλες και φίλοι, αυτή είναι περιληπτικά η λύση την οποία έχουμε σχεδιάσει και σκοπεύουμε άμεσα να εφαρμόσουμε. Μέχρι την έναρξη όμως της λύσης αυτής δεν θα αφήσουμε κανέναν και καμία σε κενό. Γι’ αυτό και η πρώτη μας ενέργεια που έχουμε σχεδιάσει, είναι να προχωρήσουμε αμέσως με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, στην αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης, με βάση τα παραπάνω εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για διάστημα τριών μηνών τουλάχιστον, έως ότου δηλαδή τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το νέο πλαίσιο ρύθμισης οφειλών.
Ο στόχος προφανής: να κλείσουμε και την τελευταία κερκόπορτα στους επιτήδειους που μπορεί σήμερα να εποφθαλμιούν την περιουσία των Ελλήνων πολιτών και πιθανά να σχεδίαζαν ένα ρεσάλτο της τελευταίας στιγμής πριν επανέλθει η δικαιοσύνη και η λογική σε αυτό τον τόπο.
Θέλω από αυτή την εκδήλωση παρουσίασης της πρότασής μας σήμερα να μιλήσω πολύ καθαρά και να τους προειδοποιήσω: το πάρτι τελειώνει στις 21 του Μάη. Η Δικαιοσύνη θα επιστρέψει στον τόπο. Αν σχεδιάζετε αυτή τη μεγάλη αναδιανομή πλούτου και περιουσίας, να το ξεχάσετε.
Τέλος επειδή μιλάμε για Δικαιοσύνη παντού, θέλω σήμερα να αναφερθώ και στις περιπτώσεις των συμπολιτών μας, πάνω από 70.000 δανειολήπτες, που έλαβαν στεγαστικά δάνεια σε ελβετικό φράγκο και βρέθηκαν με υπέρογκες επιβαρύνσεις μετά το ξεκλείδωμα της ισοτιμίας, επιβαρύνσεις έως και τρεις φορές επάνω από το ποσό που δανείστηκαν.
Δικαιοσύνη για αυτούς τους συμπολίτες μας σημαίνει νομοθετική ρύθμιση ώστε προστατευτεί η πρώτη κατοικία τους και να ρυθμιστεί η οφειλή τους με βιώσιμο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη την ισοτιμία τη περίοδο που έλαβαν το δάνειο, αλλά και το ποσό που έχουν ήδη αποπληρώσει. Δεσμευόμαστε ότι θα το κάνουμε πράξη.
Αγαπητές φίλες, αγαπητοί φίλοι, η πρόταση που παρουσιάσαμε σήμερα και βεβαίως θα συζητήσουμε εκτενώς και με τους φορείς εκπροσώπους φορέων που έχουμε καλέσει σήμερα για να κουβεντιάσουμε αυτή την πρόταση, είναι πιστεύω μια σημαντική και ισχυρή απάντηση σε μια επείγουσα και υπαρξιακή θα έλεγα ανάγκη της ελληνικής κοινωνίας.
Δεσμευόμαστε ότι η νίκη του ΣΥΡΙΖΑ την 21η του Μάη θα ανοίξει το δρόμο την επομένη κιόλας ημέρα, για μία προοδευτική Κυβέρνηση συνεργασίας. Δεν θα χρειαστεί να πάμε σε δεύτερες, σε τρίτες εκλογές όπως σχεδιάζει ο κ. Μητσοτάκης. Με νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα πάμε την επόμενη μέρα σε Κυβέρνηση προοδευτικής συνεργασίας.
Γι’ αυτό και θα ήθελα κλείνοντας να επισημάνω ότι η πρόταση αυτή θα αποτελέσει από τη πλευρά μας βασικό σημείο αλλά και προϋπόθεση προγραμματικής συμφωνίας των προοδευτικών δυνάμεων. Ώστε με τη συμφωνία των προοδευτικών δυνάμεων του τόπου, αυτή η πρόταση να γίνει νόμος του κράτους από την πρώτη εβδομάδα εργασιών της νέας Βουλής που θα εκλέξει στις 21 του Μάη ο ελληνικός λαός.
Να γίνει με δυο λόγια η πρόταση αυτή, το σχέδιο αυτό, η πρώτη νομοθετική παρέμβαση της νέας προοδευτικής Κυβέρνησης της χώρας. Αυτός είναι ο στόχος μας και απέναντι σε αυτή την πρόταση, απέναντι σε αυτό τον στόχο καλούμε όλους τους πολίτες, όλους τους φορείς, αλλά και όλες τις προοδευτικές δυνάμεις να τοποθετηθούν.
Θέλουμε και μπορούμε να γυρίσουμε σελίδα στις 21 του Μάη και να επαναφέρουμε σε αυτό τον τόπο τη Δικαιοσύνη. Το έχει ανάγκη η κοινωνία που ασφυκτιά, η μεσαία τάξη που εξαπατήθηκε, οι αδύναμοι που βλέπουν τα τέσσερα τελευταία χρόνια να γίνονται ολοένα και πιο αδύναμοι.
Δικαιοσύνη παντού, λοιπόν.
Να είστε καλά.
