Γράφει ο Θανάσης Παπαμιχαήλ
Πέρασαν κοντά πενήντα χρόνια από τότε που διατυπώθηκε το πρώτο πολιτικό δίλημμα της Μεταπολίτευσης, η ιστορική φράση που αποδίδεται στον αείμνηστο Μίκη Θεοδωράκη, η γνωστή: «Ή ο Καραμανλής ή τα τανκς».
Μια φράση διλημματική που έμελλε να γίνει ιστορική, αλλά και να αποκτήσει διαστάσεις μύθου καθώς και πολλούς μιμητές. Ήταν μια φράση που, παρ’ όλες τις ιδεολογικές καταβολές του δημιουργού της, έφερε τους πολίτες προ των ευθυνών τους και διαμόρφωσε το εκλογικό αποτέλεσμα, δίνοντας παράλληλα μια συντριπτική νίκη στον τότε αρχηγό της νεοσύστατης Νέας Δημοκρατίας.
Στα χρόνια που μεσολάβησαν από τη Μεταπολίτευση μέχρι στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις, τα πολιτικά διλήμματα δεν έλειψαν από την επικοινωνία των πολιτικών μας κομμάτων. Άλλοτε με επιτυχία και άλλοτε όχι.
Διανύουμε μια χρονιά πολλαπλών εκλογών, εθνικών και αυτοδιοικητικών, και στο πρώτο εξάμηνο του ερχόμενου έτους και των ευρωεκλογών, και αναμένεται ότι τον πρώτο λόγο θα έχουν τα πολιτικά διλήμματα, άλλοτε με αντίκρισμα στην πραγματικότητα και άλλοτε απλώς με τεχνητά ερωτήματα που θα αφορούν ελάχιστους πολίτες ή και κανέναν. Το πώς θα εισπραχθούν από τους πολίτες, αν θα γίνουν πιστευτά, αν θα διαμορφώσουν θετικό, για το πολιτικό κόμμα, κλίμα θα φανεί στις κάλπες, στο αποτέλεσμα.
Σε κάθε προεκλογική περίοδο «χτίζονται» προεκλογικές καμπάνιες βασισμένες σε μια διλημματική περιγραφή της επόμενης ημέρας της κάλπης, για τους πολίτες. Τι θα τους συμβεί.
Πολλές φορές το δίλημμα είναι και το μοναδικό προεκλογικό αφήγημα ενός πολιτικού κόμματος ή αυτοδιοικητικού συνδυασμού. Για τους ειδικούς στην επικοινωνία, η επιλογή ενός ρεαλιστικού και εύπεπτου εκλογικού διλήμματος θα δημιουργήσει το κατάλληλο κλίμα και μπορεί να αποβεί το βασικό όπλο της νίκης ενός πολιτικού φορέα. Αρκεί το δίλημμα να είναι ξεκάθαρο, σαφές, να στοχεύει στα ζητούμενα του ψηφοφόρου πολίτη και να πιάνει τον σφυγμό της κοινωνίας.
Μιας πολιτικής δύναμης που βρίσκεται στην εξουσία μονόδρομη στρατηγική της είναι η θετική ατζέντα προβολής των πεπραγμένων και κάποια διλήμματα που αφορούν το αύριο των πολιτών, όπως «σταθερότητα ή αστάθεια» ή «μπροστά ή πίσω» και άλλα συναφή.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν σαν βάση τη στρατηγική της άρνησης απέναντι στα πεπραγμένα και διλήμματα ιδεολογικά, ηθικά, κινδυνολογία θεσμών, ακόμα και δημοκρατικού πολιτεύματος. Τα παραδείγματα πολλά, αν ανατρέξουμε σε καμπάνιες προηγούμενων εκλογικών εκστρατειών.
Τα σωστά πολιτικά διλήμματα προσδιορίζουν πάντα το μετεκλογικό μέλλον των ψηφοφόρων στη βάση των αντιθέσεων. Μαύρο ή άσπρο, ανάπτυξη ή χρεοκοπία. Ήδη έχουν εμφανιστεί τα πρώτα «λάιτ» πολιτικά διλήμματα των κομμάτων. Το παιχνίδι των νέων διλημμάτων θα ανάψει οσονούπω!
του Θανάση Παπαμιχαήλ, επικοινωνιολόγου
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
