Γράφει ο Τάσος Παππάς
«Νέο συμβόλαιο για μια πιο κοινωνική Ευρώπη», αυτός πρέπει να είναι ο στόχος των προοδευτικών δυνάμεων, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα. Τη θέση αυτή υποστήριξε στην ημερίδα για το μέλλον της Ευρώπης που διοργάνωσαν το Κόμμα των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών, Ομάδα των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Δημοκρατικό Κόμμα Ιταλίας. Η συζήτηση έχει ξεκινήσει στην Ευρώπη, αλλά κανείς δεν μπορεί να βεβαιώσει ότι θα έχει αίσιο τέλος, ότι δηλαδή θα πάμε σε μια ριζική αλλαγή της οικονομικής πολιτικής που κυριάρχησε τα προηγούμενα χρόνια.
Κάποιες μεταβολές είχαμε την περίοδο της πανδημίας. Τα κράτη υποχρεώθηκαν να παρέμβουν για να σώσουν επιχειρήσεις-κολοσσούς που απειλούνταν με κατάρρευση, το αόρατο χέρι της αγοράς που υποτίθεται ότι μπορεί να αντιμετωπίζει όλα τα προβλήματα, αν αφεθεί ελεύθερο, έγινε πραγματικά αόρατο, οι οπαδοί του σκληρού νεοφιλελευθερισμού υποχρεώθηκαν να καταπιούν τα επιχειρήματά τους εναντίον του κρατικού παρεμβατισμού, κυβερνήσεις που είχαν περικόψει τις δαπάνες για τα δημόσια συστήματα υγείας, επειδή όπως έλεγαν ήταν σπάταλα και αναποτελεσματικά, αναγκάστηκαν να τα αποθεώσουν.
Το ερώτημα είναι αν μετά το τέλος αυτής της περιπέτειας θα έχουμε και αναθεώρηση των βασικών οικονομικών πολιτικών. Υπάρχουν ενδείξεις που συνηγορούν υπέρ αυτής της εκδοχής, υπάρχουν όμως και ενδείξεις που δημιουργούν τη βάσιμη υποψία ότι η επόμενη μέρα θα μοιάζει πάρα πολύ με την κανονικότητα που ίσχυε πριν από την πανδημία. Στην πρώτη κατηγορία είναι το πακέτο που ανακοίνωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάιντεν και περιλαμβάνει γενναίες ενισχύσεις των κοινωνικών στρωμάτων που έχουν πληγεί, χρηματοδότηση για έργα υποδομής, αύξηση του εταιρικού φόρου και της φορολογίας στις μεγάλες περιουσίες, μέτρα για τη μείωση των ανισοτήτων και προτάσεις για τον έλεγχο των φορολογικών παραδείσων.
Την περίοδο που στις ΗΠΑ έχαναν τις θέσεις τους 25 εκατομμύρια πολίτες, οι επτά μεγαλύτερες εταιρείες υψηλής τεχνολογίας έβαζαν στα ταμεία τους κατά μέσον όρο 373.606 δολάρια το λεπτό (τα στοιχεία είναι για το πρώτο τρίμηνο του 2021). Οι εξαγγελίες Μπάιντεν θυμίζουν το New Deal του Ρούζβελτ που έσωσε τις ΗΠΑ τη δεκαετία του 1930. Θα υπάρξουν ισχυρές αντιστάσεις. Αυτοί που θίγονται θα χρησιμοποιήσουν κάθε μέσο προκειμένου να εμποδίσουν την εφαρμογή της πολιτικής του Αμερικανού προέδρου. Και μιλάμε για πολύ ισχυρές οικονομικές δυνάμεις.
Στην Ευρώπη τα πράγματα είναι πιο δύσκολα. Η Γερμανία και οι πρόθυμοι σύμμαχοί της (οι… φειδωλές χώρες) αγωνίζονται με νύχια και με δόντια προκειμένου το Ταμείο Ανάκαμψης να μην αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά. Κατάφεραν να αλλάξουν το μείγμα επιχορηγήσεις – δάνεια, ανεβάζοντας τη συμμετοχή των δανείων, επιχειρούν να καθυστερήσουν την εκταμίευση των χρημάτων, ανατριχιάζουν στην ιδέα ότι το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης (η λιτότητα στην κομψή εκδοχή της) πρέπει να καταργηθεί, δέχτηκαν με μισή καρδιά την αναστολή του και δεν πρόκειται να παραδώσουν τα όπλα.
Ο Σόιμπλε προειδοποίησε ότι, αν συνεχιστεί η κατάσταση δημοσιονομικής χαλάρωσης, θα έχουμε πανδημία χρέους (κάτι ανάλογο δήλωσε και ο δικός μας αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Σκυλακάκης). Η αντίδραση μέχρι τώρα είναι αναιμική. Η γαλλική Αριστερά κατακερματισμένη και ανυπόληπτη, οι Γερμανοί Σοσιαλδημοκράτες –τρίτοι στις δημοσκοπήσεις– ψάχνονται και αγκομαχούν, η κυβέρνηση Κόστα στην Πορτογαλία που κινείται στη σωστή κατεύθυνση δεν έχει το μέγεθος για να επιβάλει τις απόψεις της.
Η αριστερή συμμαχική κυβέρνηση της Ισπανίας μετά την άνετη νίκη της Δεξιάς στη Μαδρίτη θα μπει σε φάση περισυλλογής, στην Ιταλία κουμάντο κάνει, με τη βοήθεια του Δημοκρατικού Κόμματος, ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης της Ευρώπης, στην Ελλάδα τα αντιδεξιά κόμματα δεν συζητούν μεταξύ τους ούτε για τα αυτονόητα. Οι κοινωνίες δυσφορούν, ωστόσο η αδυναμία των προοδευτικών δυνάμεων να συμφωνήσουν σε κοινή γραμμή πλεύσης είναι το βούτυρο στο ψωμί του νεοφιλελευθερισμού.
Ανάγωγα
Η Pfizer, που έχει έδρα στη Νέα Υόρκη, αναμένεται να καταγράψει έσοδα από 70,5 έως 72,5 δισ. δολάρια αυτή τη χρονιά, με τα κέρδη από το εμβόλιο να υπολογίζονται στα 26 δισ. δολάρια. Μην αναρωτιέστε λοιπόν γιατί αυτή και οι άλλες εταιρείες με ανάλογα κέρδη αντιστέκονται σθεναρά στις προτάσεις για άρση της πατέντας των εμβολίων. Αυτές κάνουν κουμάντο.
