Ομιλία του Υπουργού Οικονομικών κ. Χρήστου Σταϊκούρα στην Ολομέλεια της Βουλής
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Συζητάμε σήμερα, στην Ολομέλεια της Βουλής, το Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων που περιλαμβάνει διατάξεις για την Εισαγωγή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, την Προστασία της Ακαδημαϊκής Ελευθερίας και την Αναβάθμιση του Ακαδημαϊκού Περιβάλλοντος.
Σχέδιο Νόμου που ανταποκρίνεται σε προεκλογική δέσμευση της Κυβέρνησης.
Σχέδιο Νόμου που επιχειρεί να αντιμετωπίσει χρόνιες και νέες δυσλειτουργίες, μερικές εκ των οποίων, δυστυχώς, τις αντιμετωπίζουμε ως νέα «γεφύρια της Άρτας».
Ενδεικτικά, θυμίζω το «φίλτρο» για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση του 2005, και την συνταγματική μεταρρύθμιση του 2006-2007, για την δυνατότητα ίδρυσης, εντός αυστηρού θεσμικού πλαισίου, μη κρατικών – μη κερδοσκοπικών τριτοβάθμιων ιδρυμάτων.
Οι συνεχείς ομφαλοσκοπήσεις και σκόπιμες παλινδρομήσεις αποτελούν σοβαρή παθογένεια, από την οποία πρέπει επιτέλους να απαλλαγούμε.
Κατά την πεποίθησή μου, ο επικαιροποιημένος κεντρικός στρατηγικός στόχος για το εκπαιδευτικό μας σύστημα οφείλει να είναι η ισχυρή, ολόπλευρη και διαρκής προώθηση της ποιότητας.
Της ποιότητας όλων των στοιχείων και λειτουργιών, παντού, σε συνθήκες συνεχούς διεύρυνσης και ενίσχυσης των ίσων ευκαιριών.
Για το σκοπό αυτό απαιτείται σχεδιασμένη, με γρήγορο ρυθμό αποκέντρωση αρμοδιοτήτων προς τις μονάδες εκπαίδευσης, σύγχρονο και διαφανές πλαίσιο λειτουργίας που να δημιουργεί θετικά κίνητρα, και εφαρμογή συστημάτων εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης και κοινωνικής λογοδοσίας.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Τα Πανεπιστήμια αποτελούν συστήματα εκπαίδευσης, έρευνας και δημοκρατίας.
Αποτελούν τους βασικούς θεσμούς παραγωγής, συσσώρευσης και διάχυσης του ανθρωπίνου κεφαλαίου.
Αναλώνουν πόρους από τους περιορισμένους και ανταγωνιστικά διεκδικούμενους της οικονομίας και παρέχουν στα άτομα, στην κοινωνία και στην οικονομία, ποικιλίες εκροών, αποτελεσμάτων, αγοραίων και μη αγοραίων οφελών, θετικών εξωτερικοτήτων και διαχυτικών επιδράσεων.
Άρα, ο δυνητικός ρόλος τους στην ατομική και κοινωνική πρόοδο και ευημερία και την συνολική ισχυροποίηση της πατρίδας μας, δεν επιδέχεται καμιάς αμφιβολίας, ενώ έχει ισχυρά τεκμηριωθεί και από την επιστήμη.
Όσον αφορά το ελληνικό πανεπιστημιακό σύστημα, η διεθνής βιβλιογραφία αποκαλύπτει ότι έχει μάλλον μέτριες επιδόσεις, με άριστες βέβαια νησίδες, συγκριτικά με τις αντίστοιχες προηγμένων – ισχυρών χωρών.
Χρειάζονται, συνεπώς, βελτιώσεις της ποιότητας του παραγόμενου ανθρώπινου κεφαλαίου, της αποδοτικότητας των επενδύσεων και των πολιτικών, της παραγωγικότητας και της αποτελεσματικότητας των μονάδων εκπαίδευσης.
Χρειάζεται άμβλυνση της δυσαρμονίας των εκροών του με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, του φαινομένου της υπερ-εκπαίδευσης, της διαρροής εγκεφάλων και του χάσματος της βασικής έρευνας με την καινοτομία και την παραγωγή.
Τούτων δοθέντων, η Κυβέρνηση, με το παρόν Σχέδιο Νόμου, επιχειρεί να συμβάλει στην αναβάθμιση των σπουδών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, βελτιώνοντας το ακαδημαϊκό περιβάλλον, διασφαλίζοντας μεγαλύτερη αυτονομία για τα Πανεπιστήμια, εξασφαλίζοντας πιο στοχευμένες και ποιοτικότερες επιλογές για τους φοιτητές.
Συγκεκριμένα, με το υπό συζήτηση νομοσχέδιο:
1ον. Θεσπίζεται ελάχιστη βάση εισαγωγής ανά σχολή, τμήμα ή εισαγωγική κατεύθυνση, η οποία τίθεται από κάθε Πανεπιστημιακό Τμήμα.
Με την εν λόγω διάταξη εκπέμπεται το σωστό μήνυμα στην ελληνική κοινωνία.
Για τους νέους, τις οικογένειες, τα πανεπιστήμια, την κοινωνία, την οικονομία και τη χώρα θα προκύψει μόνο όφελος.
Διασφαλίζονται οι προϋποθέσεις της επιτυχούς φοίτησης και της έγκαιρης ολοκλήρωσης των σπουδών και αναβαθμίζεται το κύρος των πανεπιστημιακών σπουδών, που είχε πληγεί τα προηγούμενα χρόνια.
Παύουν πλέον φαινόμενα εισαγωγής φοιτητών με εξαιρετικά χαμηλή βάση εισαγωγής, ενισχύεται η αυτονομία των Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων και δίνεται η δυνατότητα να διαμορφώνουν τη δική τους ακαδημαϊκή φυσιογνωμία.
Δεν μπορώ να κατανοήσω την αντίδραση της Αντιπολίτευσης επί αυτών των διατάξεων;
Θα ήταν, δηλαδή, προτιμότερο να συνεχίζεται η μαζική, άκριτη εισαγωγή στα Πανεπιστήμια, χωρίς κριτήρια αξιοκρατίας;
Να έχουμε περιπτώσεις εισαγωγής φοιτητών με βαθμό 2 και 3 που δεν επιθυμούν να σπουδάσουν, με αποτέλεσμα να μην ολοκληρώνουν τις σπουδές τους;
Αυτές οι περιπτώσεις φτάνουν, σήμερα, στο 30%.
Ευτυχώς, η πλειονότητα της κοινωνίας, ακόμη και οι ψηφοφόροι της αξιωματικής αντιπολίτευσης, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα, τάσσονται υπέρ της βάσης εισαγωγής.
2ον. Προβλέπεται η υποβολή του μηχανογραφικού δελτίου σε δύο φάσεις.
Με την διαδικασία αυτή δίνεται μεγαλύτερη βαρύτητα στις συνειδητές επιλογές των υποψηφίων και επιτυγχάνεται μείωση του αριθμού επιτυχόντων σε σχολές «τυχαίας» επιλογής, που είχε ως συνέπεια, σε πολλές περιπτώσεις, την έλλειψη ενδιαφέροντος για την παρακολούθηση, και την εγκατάλειψη των σπουδών τους.
Η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να σπαταλά τους πολυτιμότερους πόρους που διαθέτει.
Τις διαδοχικές, δηλαδή, νέες γενιές της.
Αναβαθμίζεται, έτσι, η ποιότητα των σπουδών, με συμμετοχή φοιτητών σε τμήματα της επιλογής τους, μειώνεται η ανάγκη μετεγγραφών και προωθείται η βελτίωση της φοιτητικής πορείας των εισαχθέντων.
3ον. Θεσπίζεται ανώτατο χρονικό όριο φοίτησης.
Με τον τρόπο αυτόν βελτιώνεται ο ρυθμός αποφοίτησης των φοιτητών από τα ανώτατα ιδρύματα, παύουν φαινόμενα μη ενεργών, «αιώνιων» φοιτητών και ενσωματώνεται ταχύτερα το ανθρώπινο δυναμικό στην αγορά εργασίας, αφού οι σπουδές είναι πλέον συνεκτικές και επίκαιρες.
Επιπλέον, αναβαθμίζεται η εικόνα των Πανεπιστημίων στις διεθνείς επιστημονικές κατατάξεις.
Εξάλλου όπως σε κάθε εκπαιδευτική διαδικασία, Δημοτικό – Γυμνάσιο – Λύκειο, έτσι και στο Πανεπιστήμιο, είναι σημαντικό να υπάρχει ένα πλαίσιο.
Φυσικά έχουν προβλεφθεί και θα ισχύσουν εξαιρέσεις για περιπτώσεις εργασίας, σοβαρούς λόγους υγείας ή άλλους εξαιρετικούς λόγους που μπορεί να συντρέχουν.
4ον. Προωθούνται διατάξεις για την προστασία της ακαδημαϊκής ελευθερίας, τη βελτίωση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος και την αναβάθμιση της λειτουργίας των ελληνικών Πανεπιστημίων.
Δυστυχώς, επί μακρόν, η εκπαιδευτική και ερευνητική λειτουργία συχνά καταλύονται και η δημοκρατία πληγώνεται από πράξεις βίας, παρανομίας και παραβατικότητας εντός των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων.
Πράξεις που αποτελούν προσβολή για κάθε κράτος Δικαίου.
Και είναι πάγιο αίτημα της ακαδημαϊκής κοινότητας, καθώς και της κοινωνίας, να πάψουν τέτοια φαινόμενα και να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η νομιμότητα στους χώρους του Πανεπιστήμιου.
Ενώ και η Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής, στην Έκθεσή της επί του Νομοσχεδίου, εκφράζεται θετικά επί αυτών των διατάξεων αναφέροντας ότι «η παροχή έννομης προστασίας στη ζωή και την προσωπική ασφάλεια δεν επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του κράτους, αλλά αποτελεί υποχρέωσή του».
Ευελπιστώ ότι η προτεινόμενη ρύθμιση θα αποτελέσει το «φάρμακο» για την αντιμετώπιση μιας πανθομολογούμενης νόσου, την οποία το πολιτικό σύστημα και η πανεπιστημιακή κοινότητα, μέχρι σήμερα, δεν μπόρεσαν να θεραπεύσουν.
Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,
Η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας προχωρά, με τόλμη, με το βλέμμα στο μέλλον και με γνώμονα τις πραγματικές ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας, σε γενναία μεταρρύθμιση των ΑΕΙ, με στόχο την προώθηση της ποιότητας, την ασφάλεια της πανεπιστημιακής κοινότητας και τη συνολική εξυγίανση των Πανεπιστημίων.
Σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, είναι ανάγκη να εξοστρακίσουμε τα λάθη μας και να διασφαλίσουμε τις κατάλληλες συνθήκες, ώστε οι δυνάμεις της ελευθερίας, της δημοκρατίας, της εργασίας, της δημιουργίας και της παραγωγής να επιτελέσουν, απερίσπαστες, την υψηλή αποστολή τους στα πανεπιστήμιά μας.
Η Νέα Δημοκρατία, θέλει και εργάζεται, διαχρονικά και αταλάντευτα, για Δημόσια Πανεπιστήμια που θα λειτουργούν ως ηγέτες, ως πρωτοπόρο και δυναμικό κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, ως κοιτίδα δημοκρατίας, προηγμένης έρευνας, ελεύθερης διδασκαλίας και διακίνησης ιδεών.
Αυτά τα Πανεπιστήμια υπηρετούν τις μακροχρόνιες ανάγκες και στοχεύσεις της ελληνικής κοινωνίας και της οικονομίας της.
Με τέτοια Πανεπιστήμια η ελληνική κοινωνία θα αισθάνεται υπερήφανη, ισχυρή, και ασφαλής, στο σύγχρονο ανταγωνιστικό και αβέβαιο κόσμο.
