Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Σκηνή πρώτη. 19 Νοεμβρίου 1999. Ο Αμερικανός πρόεδρος Μπιλ Κλίντον επισκέπτεται επίσημα την Ελλάδα. Το Secret Service δεν θέλει την επίσκεψη γιατί θεωρεί τη χώρα μας επικίνδυνη και διατυπώνει επίσημα την εκτίμηση ότι δεν μπορεί να διασφαλίσει την προστασία του προέδρου. Ο Κλίντον έρχεται και καθώς φτάνει στο Προεδρικό Μέγαρο η Αθήνα έχει γεμίσει καπνούς και χημικά, καθώς στους δρόμους εκτυλίσσονται σκληρές συγκρούσεις της αστυνομίας με τους διαδηλωτές. Πρωταγωνιστικό ρόλο έχει ένας σχετικά άγνωστος τότε νεολαίος, ο Αλέξης Τσίπρας που ήταν γραμματέας της νεολαίας του Συνασπισμού. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος εκφωνεί έναν ιστορικό λόγο για τα ελληνικά εθνικά ζητήματα, ο οποίος εκτόξευσε τη δημοφιλία του εδώ, αλλά σόκαρε τους προσκεκλημένους του οι οποίοι περίμεναν, καθισμένοι στο μεγάλο τραπέζι σε σχήμα Π του Μεγάρου, κάποιες φιλοφρονήσεις.
Σκηνή δεύτερη. Αργά το βράδυ, μετά το επίσημο δείπνο, μια παρέα Αμερικανών αξιωματούχων πίνει ένα ποτό στην ταράτσα του ξενοδοχείου InterContinental. Ανάμεσά τους ο Τόνι Μπλίνκεν, σημερινός υπουργός Εξωτερικών και τότε υπεύθυνος για την Ελλάδα και την περιοχή στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας. Σύμφωνα με αξιόπιστες μαρτυρίες, κεντρικό θέμα συζήτησης ήταν τα επεισόδια αλλά και ο λόγος του Ελληνα Προέδρου. Και τα δύο τους είχαν σοκάρει. Ο Κλίντον ακόμη και σήμερα διηγείται την εμπειρία στο ελληνικό Προεδρικό σαν κάτι πρωτόγνωρο…
Σκηνή τρίτη. 20 Νοεμβρίου 1999. Την επόμενη ημέρα ο Κλίντον εκφωνεί την ομιλία με την οποία, για πρώτη φορά, ζητάει συγγνώμη για τη στήριξη στη δικτατορία και τον χειρισμό της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974. Ανεβαίνοντας τις σκάλες του Air Force One σταματάει και ρωτάει τον τότε Αμερικανό πρέσβη στην Αθήνα, Νικ Μπερνς: «Υπάρχει πολύς θυμός εδώ. Λες όμως να τους έπεισα;».
Σκηνή τέταρτη. Αρχές του 2000. Ενας Ελληνας διπλωμάτης που επισκέπτεται τον Λευκό Οίκο διαπιστώνει ότι σε έναν τοίχο στο γραφείο του Μπλίνκεν, αλλά και σε άλλα γραφεία, υπήρχε ένα κάδρο με μια μικρή πέτρα και ένα κομμάτι γυαλί. Από κάτω έγραφε: «Ενα μικρό σουβενίρ από την προεδρική επίσκεψη στην Αθήνα».
Σκηνή πέμπτη. Καλοκαίρι 2015. Ενας βετεράνος Αμερικανός πρόεδρος συνομιλεί ατύπως με έναν Ελληνα πρωθυπουργό και τον συμβουλεύει καθώς η χώρα βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού και του Grexit. Ούτε ο ένας ούτε ο άλλος θα μπορούσαν να φανταστούν 16 χρόνια πριν ότι θα έπαιζαν αυτούς τους ρόλους.
Σκηνή έκτη. 16 Νοεμβρίου 2016. Δεκαεπτά χρόνια μετά τον Κλίντον ένας άλλος Αμερικανός πρόεδρος, ο Μπαράκ Ομπάμα, επισκέπτεται την Αθήνα και εκφωνεί έναν ακόμη ιστορικό λόγο. Η ομιλία του προέδρου κερδίζει τους Ελληνες γιατί υποδηλώνει κριτική στη γερμανική πολιτική λιτότητας και αλληλεγγύη στον ελληνικό λαό. Οικοδεσπότης και πάλι ο «κοτσιδάκιας» των κινητοποιήσεων του 1999.
Σκηνή έβδομη. 17 Μαΐου 2022. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εκφωνεί τη δική του ιστορική ομιλία στο Κογκρέσο σηματοδοτώντας την κορύφωση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων στα χρόνια της Μεταπολίτευσης.
Σκηνή όγδοη. 20-21 Φεβρουαρίου 2023. Ο Μπλίνκεν επισκέπτεται επίσημα την Ελλάδα, ως υπουργός Εξωτερικών. Αυτή τη φορά δεν θα του στείλει κανείς σουβενίρ με σπασμένα γυαλιά ή τούβλα από την Αθήνα.
Σκηνή ένατη. Ποιος ξέρει με τι θα μοιάζει… Κατά έναν παράδοξο τρόπο ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι οι υψηλές προσδοκίες, ειδικά για το τι θα κάνουν οι ΗΠΑ σε μια κρίσιμη στιγμή για την Ελλάδα. Είναι η απειλή του βέρτιγκο όταν κάτι φτάνει, μέσα από χίλια κύματα και με τρόπο απροσδόκητο, σε μια κορυφή…
