Γράφει ο Νίκος Φιλιππίδης
Ο πολύπειρος – και – στα ενεργειακά Ευάγγελος Μυτιληναίος, το είπε προχθές όσο πιο διακριτικά μπορούσε: «Αν κάποιος νομίζει πως η πράσινη μετάβαση θα είναι φθηνή, κάνει μεγάλο λάθος». Μη γελιόμαστε ήδη η πράσινη μετάβαση είναι πανάκριβη. Για όλους. Για τους καταναλωτές που πληρώνουν την κατανάλωση ρεύματος. Για τις επιχειρήσεις που πληρώνουν ακριβότερο κόστος ενέργειας – και ειδικά οι ρυπογόνες, υπέρογκα και συνεχώς αυξανόμενα δικαιώματα ρύπων – και μέσω αυτών ξανά όλοι εμείς οι καταναλωτές αγοράζοντας ακριβότερα προϊόντα με ενσωματωμένο το υψηλό ενεργειακό κόστος.
Για να γίνει αντιληπτό το πρόβλημα η σημαντική αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και των ρύπων διοξειδίου του άνθρακα οδήγησε σε υψηλά επίπεδα τιμών στη χονδρεμπορική αγορά αυξάνοντας την τιμή της κιλοβατώρας κατά +49,7% στο α’ εξάμηνο του 2021 και κατά +117% στο β’ τρίμηνο του 2021 σε σύγκριση με το β’ τρίμηνο του 2020. Σε μια χρονιά υπερδιπλασιάστηκε η τιμή της. Για την ώρα οι αυξήσεις είναι μικρές και περιορίζονται στις βιομηχανίες. Οι εταιρείες παραγωγής και προμήθειας ρεύματος απορροφούν μεγάλο μέρος των αυξήσεων. Για πόσο καιρό θα το κάνουν ακόμα;
Η τάση μάλιστα δείχνει ότι το πρόβλημα θα αυξηθεί. Οι εκτιμήσεις που υπάρχουν είναι ότι για πολλά χρόνια το κόστος ενέργειας θα αυξάνει. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με επιχείρημα την προστασία του περιβάλλοντος, φροντίζει να το κάνει μεγαλύτερο. Με συνεχή πακέτα μέτρων, όπως το τελευταίο το «fit for 55», ανεβάζει τον στόχο μείωσης των εκπομπών αερίων ρύπων, πιέζοντας τις χώρες να προσαρμοστούν. Να κάνουν πολλά πράγματα σε λιγότερο χρόνο. Από μόνο του ως στοιχείο, αντιοικονομικό.
Οι χώρες από τη μεριά τους «τρέχουν» να «εξαφανίσουν» τον ρυπογόνο λιγνίτη. Η Ελλάδα που είχε μεγαλύτερη εξάρτηση από το ορυκτό αντιμετωπίζει και μεγαλύτερο πρόβλημα. Παράλληλα, προετοιμάζονται και για αργότερα ώστε να εξαφανίσουν και το «βαφτισμένο» για άγνωστο λόγο επίσης ρυπογόνο, φυσικό αέριο. Για την ώρα το φυσικό αέριο αποκαλείται μεταβατικό καύσιμο, αλλά επιβαρύνεται και αυτό με δικαιώματα ρύπων. Τι μένουν; Οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Η νέα «βαριά» βιομηχανία της ενέργειας. Τα γνωστά αιολικά και φωτοβολταϊκά πάρκα σε ηπειρωτικά εδάφη, αλλά και οι νέες τεχνολογίες που επιτρέπουν με λιγότερες διατυπώσεις την ανάπτυξή τους στη θάλασσα. Παντού στην Ευρώπη αναπτύσσονται επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων. Ολα όμως γρήγορα. Καλοδεχούμενα μεν ως φιλικές προς το περιβάλλον μορφές ενέργειας. Αλλά αναπτύσσονται χωρίς να υπάρχει, πάντα σχέδιο. Χωρίς οι χώρες, όπως η Ελλάδα, να έχουν προλάβει ούτε χωροταξικά σχέδια να φτιάξουν, ούτε επενδύσεις αποθήκευσης ενέργειας να δημιουργήσουν. Λόγω του πληθωρισμού έργων, αυξάνονται τα κόστη, επηρεάζεται η τιμή της ενέργειας.
Και φτάνουμε σε μέρες όπως αυτές που περνάμε. Μεγάλης ζέστης. Υψηλών θερμοκρασιών. Μέρες που η ζήτηση αυξάνει και τα αιολικά σταματούν λόγω της άπνοιας. Μέρες που στο μείγμα της ενέργειας «επιστρέφει» ο πανάκριβος λόγω των υπέρογκων δικαιωμάτων ρύπων, λιγνίτης. Μόνο η αφρικανική σκόνη μας έλειψε για να επηρεαστεί και η απόδοση των φωτοβολταϊκών. Και το σκηνικό αυτό επαναλαμβάνεται σε κάθε καύσωνα. Και οι τιμές στη χονδρική συνεχώς αυξάνουν. Και τα τιμολόγια «τσιμπάνε» συνεχώς προς τα πάνω. Και η πράσινη μετάβαση, από κάτι καλό και ευπρόσδεκτο, γίνεται για τους πολλούς κάτι ακριβό και απρόσιτο…
