Γράφει ο Μιχάλης Ψύλος
Πηγή: εφημερίδα “Ναυτεμπορική”
Για τους Βόρειους είναι μια ιστορική καμπή. Για τους Νότιους μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική, μακροπρόθεσμα.
Ο λόγος: Η απόφαση των 26 (ο Ορμπαν ήταν στην τουαλέτα στη διάρκεια της ψηφοφορίας) να ξεκινήσουν ενταξιακές συνομιλίες με την Ουκρανία, εν μέσω πολέμου, και τη Μολδαβία και τη Γεωργία, που δεν ελέγχουν όλη την επικράτειά τους, λόγω Ρωσίας.
Η επέκταση της ΕΕ δεν ήταν προς συζήτηση για πολλά χρόνια, καθώς είναι πολύ ακριβή και περίπλοκη. Αλλά με τον πόλεμο της Ουκρανίας η κατάσταση άλλαξε: Η επίθεση της Ρωσίας και με τον φόβο να εξαπλώνεται σε γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες, ιδιαίτερα στην Ανατολική Ευρώπη, η ΕΕ αποφάσισε να επεκταθεί ανατολικά για να περιορίσει την επιθυμία του Βλαντίμιρ Πούτιν για εξουσία και ενίσχυση της επιρροής της Μόσχας.
Οσο και αν κινδυνεύει να έρθει ακόμη πιο κοντά σε ολομέτωπη σύγκρουση με τη Μόσχα, η ΕΕ θεωρεί τη διεύρυνση προς Ανατολάς, επένδυση στην ευημερία και την ασφάλεια της Γηραιάς Ηπείρου. Ακόμη και αν περάσουν χρόνια για να ολοκληρωθεί. Αν ποτέ επιτευχθεί, επίσης!
Σηματοδοτεί όμως ένα νέο μέλλον για την Ευρώπη ή είναι μια κίνηση υψηλού κινδύνου, που ίσως τελικά οδηγήσει στη διάλυση της ΕΕ; Με τη σημερινή της μορφή,τουλάχιστον!
Το κέντρο βάρους της ΕΕ θα μετατοπιστεί προς τα ανατολικά.
Φανταστείτε στο μέλλον την κοινοτική λέσχη με έως και 36 μέλη, με περισσότερους από 500 εκατομμύρια κατοίκους: Θα είναι πιο ετερογενής «λέσχη»: οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά.
Νέες ρωγμές
Επιπλέον, οι ρωγμές εντός της ΕΕ θα μπορούσαν να γίνουν εμφανείς. Οι ομόφωνες αποφάσεις – ήδη συχνά ένα δύσκολο εγχείρημα – θα γίνουν σχεδόν αδύνατες.
Η ΕΕ ελπίζει βέβαια ότι αυτό θα της δώσει μεγαλύτερη παγκόσμια επιρροή και επίσης μια πολλά υποσχόμενη, αναπτυσσόμενη εσωτερική αγορά.
Όμως εκτός από τα αναμενόμενα γεωστρατηγικά και οικονομικά οφέλη, η ΕΕ θα αντιμετωπίσει επίσης προβλήματα. Η συνοχή και η ικανότητα δράσης θα ήταν σε κίνδυνο.
Για παράδειγμα, οικονομικά προβλήματα: μόνο η Ουκρανία θα δικαιούταν 186 δισεκατομμύρια ευρώ εντός επτά ετών, εάν ενταχθεί στην ΕΕ. Μια επέκταση για να συμπεριλάβει τη Μολδαβία και τη Γεωργία θα προσθέσει άλλα 74 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με εσωτερικούς υπολογισμούς στις Βρυξέλλες, που αποκάλυψαν οι Financial Times.
Το Ταμείο Συνοχής
Το κύριο ζήτημα θα είναι η διανομή των κονδυλίων από το Ταμείο Συνοχής της ΕΕ, για παράδειγμα, όπου οι υποψήφιες χώρες θα μπορούσαν να εκτοπίσουν τα σημερινά, φτωχότερα κράτη μέλη.
Το Ταμείο Συνοχής της ΕΕ, το οποίο αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΕ, είναι το κύριο εργαλείο της ΕΕ για να βοηθήσει τις φτωχότερες περιφέρειες να καλύψουν τη διαφορά με τις πλουσιότερες, αν και οι πιο πλούσιες περιφέρειες είναι επίσης επιλέξιμες για μικρότερα ποσά.
«Αν προσχωρήσουν περισσότερες χώρες και δεν αυξηθεί η χρηματοδότηση, τότε όλοι θα πάρουν λιγότερα»,λένε στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ).
Ενα εσωτερικό έγγραφο της ΕΕ που είδε η Ναυτεμπορική, υποδηλώνει ότι η διεύρυνση της ΕΕ θα έχει σοβαρές επιπτώσεις. Έως και 61 δισεκατομμύρια ευρώ από το ταμείο συνοχής θα διατεθούν στην Ουκρανία σε επτά χρόνια, αφήνοντας λιγότερα χρήματα για άλλες χώρες.
Η κοινότητα θα έπρεπε να επωμιστεί το πρόσθετο κόστος – και οι σημερινοί δικαιούχοι, όπως η Ελλάδα, θα μπορούσαν να βάλουν το χέρι στην τσέπη για να πληρώσουν τα νέα μέλη.
Ωστόσο, τα πιο ισχυρά κράτη της ΕΕ- Γερμανία και Γαλλία- δεν νοιάζονται ποιοι θα πληρώσουν αυτό το τίμημα.
«Το ερώτημα για εμάς δεν είναι αν θα πρέπει να επεκταθούμε», δήλωσε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.
Το μόνο ερώτημα είναι, «πώς πρέπει να το κάνουμε». Σύμφωνα με τον ίδιο, τα νέα μέλη θα πρέπει να ενταχθούν «το συντομότερο δυνατό».
Το ίδιο λέει και ο Ολαφ Σολτς. Οσο για τους υπόλοιπους Ευρωπαίους ηγέτες; Ακολουθούν ως υπνοβάτες τους «μεγάλους». Παλιά τους τέχνη κόσκινο, βέβαια…