Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συμμετείχε το απόγευμα σε συζήτηση για την Υγεία με πολίτες και επαγγελματίες του χώρου, που πραγματοποιήθηκε στο Ωδείο Αθηνών.
Ακολουθεί η εισαγωγική τοποθέτηση του Πρωθυπουργού:
«Ειρήνη Αγαπηδάκη, σε ευχαριστώ πάρα πολύ, να σου ευχηθώ και καλή επιτυχία στα νέα σου καθήκοντα και στον σημαντικό ρόλο που έχεις αναλάβει, ως επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας.
Στο πρόσωπό σου έκανα μία επιλογή η οποία, εκτός από τα προσωπικά χαρακτηριστικά τα οποία έχεις, συμβολίζει και το ιδιαίτερο προσωπικό μου ενδιαφέρον για τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την υγεία, αλλά και την πολύ μεγάλη στοχοπροσήλωση την οποία θα έχουμε στη δεύτερη τετραετία, εφόσον μας εμπιστευθεί ο ελληνικός λαός, για να αντιμετωπίσουμε μια σειρά από χρόνιες παθογένειες τις οποίες νομίζω ότι οι παρευρισκόμενοι τις γνωρίζουν καλά. Πιστεύω ότι έχει έρθει η ώρα πια να κάνουμε μία πραγματική επανάσταση και να οικοδομήσουμε αυτό το οποίο αποκαλούμε το «νέο Εθνικό Σύστημα Υγείας».
Για να μπορέσουμε, όμως, να κάνουμε αυτή τη συζήτηση στη συνέχεια -και να ευχαριστήσω τους προσκεκλημένους μας για τη συμμετοχή τους στη σημερινή διαδραστική εκδήλωση- είναι καλό να έχουμε μία κοινή αφετηρία για το τι μπορέσαμε και πετύχαμε αυτά τα τέσσερα χρόνια. Διότι ήταν τέσσερα δύσκολα χρόνια, τέσσερα χρόνια όπου όλα τα συστήματα υγείας, και το δικό μας, δοκιμάστηκαν από μία πρωτοφανή παγκόσμια πανδημική κρίση.
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας στάθηκε όρθιο, κατά τεκμήριο και κατά αποτέλεσμα. Επικαλούμαι εδώ μια σειρά από αναλύσεις που πιστοποιούν αυτό το οποίο ισχυριζόμαστε: τα καταφέραμε καλύτερα από χώρες οι οποίες είχαν ενδεχομένως πιο ώριμα, πιο ανεπτυγμένα συστήματα υγείας.
Όμως, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η πανδημία κατέδειξε και τις μεγάλες αδυναμίες του Εθνικού Συστήματος Υγείας, μας καθοδήγησε και μας καθοδηγεί στο πώς πρέπει να παρέμβουμε ώστε να μπορέσουμε να τις διορθώσουμε.
Θέλω να ευχαριστήσω σε αυτό το σημείο όλους όσοι κάθησαν και κάθονται ακόμα στις «ηλεκτρικές καρέκλες» του Υπουργείου Υγείας, είτε κατά την πρώτη φάση, τον Υπουργό Βασίλη Κικίλια ο οποίος δεν είναι εδώ, τον Αναπληρωτή Υπουργό, Βασίλη Κοντοζαμάνη, στη συνέχεια τον Υπουργό, Θάνο Πλεύρη, την Αναπληρώτρια Υπουργό, Μίνα Γκάγκα, τη Ζωή Ράπτη.
Αλλά μια ξεχωριστή μνεία -και να επιφυλάξετε παρακαλώ και ένα θερμό χειροκρότημα- στους τρεις Γενικούς Γραμματείς μας, την Ειρήνη Αγαπηδάκη, τον Μάριο Θεμιστοκλέους και τον Γιάννη Κωτσιόπουλο. Και στους επτά ΥΠΕάρχες μας οι οποίοι έβαλαν πλάτη, στους Διοικητές των νοσοκομείων, αλλά και σε όλο το νοσηλευτικό προσωπικό, ιατρικό νοσηλευτικό, υποστηρικτικό. Όλοι πιστεύω ότι έκαναν το κάτι παραπάνω για να αντιμετωπίσουμε, να ξεπεράσουμε όλοι μαζί, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αυτήν την πρωτοφανή υγειονομική κρίση.
Πάμε να δούμε πού ήμασταν το 2019 και πού είμαστε σήμερα. Γιατί τουλάχιστον θα είναι καλό στο δημόσιο διάλογο να μπορούμε να συμφωνούμε σε ορισμένα βασικά δεδομένα για την πρόοδο την οποία έχουμε πετύχει, αλλά και για τα μεγάλα και τα σημαντικά βήματα τα οποία πρέπει να διανύσουμε από εδώ και στο εξής.
Δαπάνες για το Εθνικό Σύστημα Υγείας: 3,8 δισεκατομμύρια το 2019, 5,2 δισεκατομμύρια το 2023, αυτές θα είναι οι δαπάνες με βάση τον προϋπολογισμό. Είναι μία σημαντική αύξηση της τάξης του 37%.
Εκατό χιλιάδες εργαζόμενοι στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, κάτι παρακάτω από 100.000 για την ακρίβεια, το 2019. Σύνολο εργαζόμενων στο ΕΣΥ σήμερα, με τις νέες προσλήψεις οι οποίες έχουν γίνει και με τις αποχωρήσεις, 107.000.
Αύξηση 10% των μισθών του ιατρικού προσωπικού και θέσπιση ειδικών επιδομάτων για τους εργαζόμενους στις ΜΕΘ, για αναισθησιολόγους, για τους γιατρούς του ΕΚΑΒ, γι’ αυτούς οι οποίοι μετακινούνται στα νησιά.
Θα συζητήσουμε στη συνέχεια, και με ενδιαφέρει πολύ και η άποψη των ειδικών, για το πώς μπορούμε να προσελκύσουμε παραπάνω εξειδικευμένο προσωπικό, ειδικά στην πρωτοβάθμια υγεία και ειδικά στα νησιά μας. Είναι ένα πρόβλημα το οποίο δεν έχουμε καταφέρει ακόμα να επιλύσουμε.
Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Τα είπε και η Ειρήνη (Αγαπηδάκη). Όταν μας εμπιστεύτηκε ο ελληνικός λαός, το 2019, ήμασταν κάτι παρακάτω από 600. Έγινε μια υπερπροσπάθεια με συμμετοχή του δημοσίου, του ιδιωτικού τομέα, πολλών ιδιωτών δωρητών, προσεγγίζουμε σήμερα τις 1.300 Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Είναι μια από τις σημαντικές παρακαταθήκες, κα Κοτανίδου, που άφησε η πανδημία πίσω μας, ως προς την μόνιμη υποδομή του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Και βέβαια, η συνεχιζόμενη μεταρρύθμιση -θα μιλήσουμε για αυτήν στη συνέχεια πιο αναλυτικά- του Προσωπικού Γιατρού. Ένα στοίχημα το οποίο δεν είχαμε ποτέ καταφέρει να κερδίσουμε ως ελληνική πολιτεία.
Κάτι καλύτερο φαίνεται να γίνεται αυτή τη φορά, καθώς έχουμε πια σχεδόν 5 εκατομμύρια πολίτες οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στον προσωπικό γιατρό. Έχουμε κάνει παραπάνω από 8,5 εκατομμύρια επισκέψεις.
Έχουμε βήματα ακόμα να κάνουμε, τόσο για να προσελκύσουμε παραπάνω γιατρούς στον Προσωπικό Γιατρό ώστε να έχουμε πλήρη κάλυψη, ειδικά στην Αττική, είναι τα βήματα τα οποία πρέπει να κάνουμε τη δεύτερη τετραετία, όσο και για να σιγουρευτούμε ότι ο θεσμός του Προσωπικού Γιατρού δουλεύει όπως τον έχουμε οραματιστεί, όπως τον έχουμε σχεδιάσει, ως το πρώτο σημείο επαφής και αναφοράς του πολίτη για όλα τα βασικά ζητήματα της υγείας του.
Διαγωνισμοί προμηθειών φαρμάκων. Τα ξέρει καλά ο Υπουργός. Έχουμε καταφέρει να εξοικονομήσουμε σημαντικές δαπάνες σε σχέση με το παρελθόν, με τους κλειστούς προϋπολογισμούς, με διαπραγματεύσεις πιο σκληρές με τη φαρμακοβιομηχανία, με μεγαλύτερη έμφαση σε γενόσημα φάρμακα, τα οποία και πρέπει μονίμως και περισσότερο να ενθαρρύνουμε καθώς έχουν ακριβώς το ίδιο θεραπευτικό αποτέλεσμα με τα επώνυμα.
Εδώ βέβαια να πω και για το μέλλον -επειδή γίνεται μια μεγάλη συζήτηση πάντα για τους επιπλέον πόρους στη δημόσια υγεία- ότι αποτελεί δέσμευσή μου πως ό,τι μπορέσουμε να εξοικονομήσουμε από τον υφιστάμενο τρόπο λειτουργίας του συστήματος, αυτό να επανεπενδύεται συνολικά στη δημόσια υγεία. Πέραν των πόρων, για τους οποίους θα μιλήσουμε στην συνέχεια, που αφορούν τις υποδομές και τους πρόσθετους πόρους που χρειαζόμαστε για τις προσλήψεις οι οποίες πρέπει να γίνουν.
Και βέβαια, να θυμίσω ότι το 2019 δεν είχαμε, ουσιαστικά, κανένα πρόγραμμα πρόληψης. Θα μιλήσουμε πολύ περισσότερο στη συνέχεια για αυτά τα προγράμματα. Προσωπικά θεωρώ ότι είναι ίσως η μεγαλύτερη τομή την οποία έχουμε κάνει ως προς τη δημόσια υγεία.
Πιο εμβληματικό από όλα είναι το Πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά», αλλά θέλω να υπενθυμίσω ότι την επόμενη τετραετία θα δρομολογηθούν μια σειρά από προγράμματα. Θα τα συζητήσουμε και στη συνέχεια. Σχεδόν 500 εκατομμύρια, χρηματοδοτούμενα και από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα οποία πιστεύω ότι πραγματικά μπορούν να κάνουν τη διαφορά και ως προς την ενθάρρυνση μιας πιο υγιεινής ζωής -κυρίως για τα παιδιά μας και για τους νέους μας- αλλά και ως προς τον προσυμπτωματικό εντοπισμό των ασθενειών. Τέτοια προγράμματα έχουν τη δυνατότητα να μας βοηθήσουν να τις εντοπίσουμε σε πρόωρο στάδιο.
Σημαντικά βήματα έχουν γίνει και στον τομέα της ψηφιακής υγείας. Άυλη ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Ενενήντα εκατομμύρια, επαναλαμβάνω, 90 εκατομμύρια άυλες συνταγές και παραπάνω από 40 εκατομμύρια άυλα παραπεμπτικά για εξετάσεις. Παραπάνω από 4,4 εκατομμύρια πολίτες έχουν ενεργοποιήσει την άυλη συνταγογράφηση. Δρομολογούμε το ψηφιακό βιβλιάριο της υγείας του παιδιού, το Εθνικό Μητρώο Εμβολιασμών και για τα παιδιά και για τους εφήβους.
Έχουμε ουσιαστικά χτίσει τις βάσεις, τα θεμέλια, γι’ αυτό το οποίο αποκαλούμε ψηφιακό φάκελο του ασθενή. Ένα μεγάλο έργο το οποίο πρέπει να υλοποιηθεί τη δεύτερη τετραετία.
Το «MyHealth» app μέχρι στιγμής το έχουν κατεβάσει 400 χιλιάδες πολίτες. Περιέχει πάρα πολλά στοιχεία, μέχρι και από το έτος 2000. Δηλαδή κάνουμε καταχώριση στοιχείων από το παρελθόν για 4,5 εκατομμύρια ιστορικά νοσηλειών. Τη δυνατότητα να μπορεί ο κάθε πολίτης αλλά και ο κάθε γιατρός να έχει πρόσβαση σε ένα πλήρη ιατρικό φάκελο με ολοκληρωμένο ιστορικό στον οποίο θα προστίθενται συνέχεια και καινούργια στοιχεία.
Είναι πραγματικά μια επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε τις πληροφορίες γύρω από την υγεία, η οποία αρχίζει να οικοδομείται και προφανώς πρέπει να τρέξει πολύ γρηγορότερα την επόμενη τετραετία.
Μια μικρή υπενθύμιση της πολύ μεγάλης επιτυχίας της Επιχείρησης «Ελευθερία». Μία επιχείρηση η οποία σχεδιάστηκε από την αρχή, πλήρως ψηφιακά, κατάφερε και διεκπεραίωσε, να μην το ξεχνάμε, παραπάνω από 22 εκατομμύρια εμβολιασμούς.
Θέλω να θυμηθείτε την καχυποψία με την οποία πολλοί αντιμετώπισαν στην αρχή αυτήν την επιχείρηση. Νομίζω ότι διαψεύσαμε τις απαισιόδοξες προβλέψεις. Ίσως διαψεύσαμε και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις, καθώς πετύχαμε εμβολιασμό ο οποίος ξεπέρασε τελικά το 80%. Αλλά για εμένα δεν είναι μόνο η σχεδόν καθολική αποδοχή του εμβολιασμού ως πρώτη γραμμή άμυνας απέναντι στην πανδημία, ήταν και ο τρόπος με τον οποίον σχεδιάστηκε αυτή η επιχείρηση και η δυνατότητα του ίδιου του κράτους να προσεγγίζει τον πολίτη, να του στέλνει ένα μήνυμα, να του λέει ότι θα έρθεις την τάδε ώρα να κάνεις τον εμβολιασμό σου, την τάδε ώρα να πηγαίνεις σε ένα εμβολιαστικό κέντρο και πραγματικά να βρίσκει μια ανταπόκριση την οποία δεν είχε συνηθίσει στο παρελθόν από το κράτος.
Αν θα μπορούσαμε να είχαμε ένα μοντέλο για το πώς θα θέλαμε το Εθνικό Σύστημα Υγείας να δουλεύει στο μέλλον, πιστεύω ότι αυτό πρέπει να είναι η Επιχείρηση «Ελευθερία».
Μην ξεχνάμε τα ζητήματα ψυχολογικής υποστήριξης. Η γραμμή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης η οποία δεν υπήρχε. Το 10306 είναι μία γραμμή που, για όσους δεν το γνωρίζετε, λειτουργεί δωρεάν και ανώνυμα ολόκληρο το 24ωρο. Είναι μία πρώτη γραμμή άμυνας.
Προφανώς δεν μπορεί να υποκαταστήσει σε καμία περίπτωση μία οργανωμένη δομή ψυχικής υγείας, αλλά αν σκεφτείτε ότι έχει λάβει παραπάνω από 600.000 κλήσεις και η μέση κλήση κρατάει 15 λεπτά, απευθύνεται σε πολίτες κάθε φύλου, κάθε ηλικίας για οποιοδήποτε θέμα ψυχικής υγείας τους απασχολεί και παρέχει υποστήριξη, πληροφόρηση και καθοδήγηση κυρίως, η οποία είναι τόσο απαραίτητη, καθώς πρέπει πια τα ζητήματα ψυχικής υγείας να τα προτεραιοποιούμε με πολύ μεγαλύτερη έμφαση απ’ ό,τι κάναμε στο παρελθόν.
Μιλήσαμε για τον Προσωπικό Γιατρό. Έχουμε 3.500 εγγεγραμμένους γιατρούς μέχρι στιγμής και 8,5 εκατομμύρια επισκέψεις. Ο σκοπός μας είναι να φτάσουμε και να ανεβάσουμε σημαντικά τον αριθμό των εγγεγραμμένων ωφελούμενων, αλλά και τον αριθμό των προσωπικών γιατρών. Μία ακόμα πρόκληση που πρέπει να αντιμετωπίσουμε μετά τις εκλογές.
Και βέβαια, μιλήσαμε και για τα προγράμματα πρόληψης, ειδικά για το Πρόγραμμα «Φώφη Γεννηματά», το οποίο ήδη έχει δώσει εντυπωσιακά, θα έλεγα εξαιρετικά ενθαρρυντικά αποτελέσματα, άμα σκεφτείτε ότι μόνο το 10% των γυναικών που έχουν πρόσβαση στο πρόγραμμα έχουν κάνει μαστογραφία κι έχουμε ήδη εντοπίσει παραπάνω από 7.000 περιστατικά πρώιμου καρκίνου του μαστού, τα οποία προφανώς και μπορούν να αντιμετωπιστούν πολύ πιο αποτελεσματικά επειδή εντοπίστηκαν σε πρόωρο στάδιο.
Αυτές είναι γυναίκες πολλές από τις οποίες, όπως είπε και η Ειρήνη, δεν είχαν κάνει ποτέ τους μαστογραφία. Πολλές τις έκαναν και σε ιδιωτικά κέντρα και βρέθηκαν ξαφνικά αντιμέτωπες με μία ξένη πραγματικότητα γι’ αυτές, το ίδιο το κράτος να τους προσφέρει μια δωρεάν εξέταση. Και βέβαια γι’ αυτές τις γυναίκες που έχουν ευρήματα, στη συνέχεια αυτό που είναι πολύ σημαντικό είναι να μπορούμε να παρακολουθούμε όλη τη διαδρομή του ασθενούς, ώστε να σιγουρευτούμε ότι τελικά τυγχάνουν της απαραίτητης φροντίδας που πρέπει και να αντιμετωπιστεί σε πρόωρο στάδιο αυτή η νόσος.
Προγράμματα πρόληψης του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, πρόγραμμα που ήδη τρέχει, το «Dentist Pass», μια καινοτομία που δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά μας να κάνουν την πρώτη επίσκεψη στον οδοντίατρο. Όλα αυτά είναι σημαντικές πρώτες δράσεις που εντάσσονται στο συνολικό πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης» για ζητήματα που αφορούν τη δημόσια υγεία.
Τα είπα όλα αυτά και σταματώ εδώ, γιατί ήδη μίλησα λίγο περισσότερο και στέρησα λίγο χρόνο από τους υπόλοιπους ομιλητές μας, απλά για να θέσω το πλαίσιο του τι έχουμε πετύχει μέχρι σήμερα για να συζητήσουμε πιο εκτενώς τι θέλουμε να κάνουμε από εδώ και στο εξής.
Και να επαναλάβω ότι και στην υγεία ισχύει σε μεγάλο βαθμό αυτό το οποίο λέω συνολικά για την χώρα, ότι έχουμε ρίξει θεμέλια, κάπου έχουμε χτίσει ορόφους, κάπου έχουμε προχωρήσει πιο γρήγορα, κάπου πρέπει να τρέξουμε πιο γρήγορα τη δεύτερη τετραετία.
Αλλά νομίζω ότι έχουμε μία συγκροτημένη άποψη για το πώς οραματιζόμαστε το Εθνικό Σύστημα Υγείας σε τέσσερα χρόνια από τώρα και θέλουμε να μας δοθεί η ευκαιρία αυτό το σχέδιό μας, αυτό το όραμά μας, να μπορέσουμε να το υλοποιήσουμε.
Ακολουθούν σημεία από τις απαντήσεις του Πρωθυπουργού στις ερωτήσεις των πολιτών και των επαγγελματιών της υγείας που πήραν μέρος στη συζήτηση:
Πρωτοβουλίες για την παιδική παχυσαρκία και την ψυχική υγεία παιδιών και εφήβων
Σχεδιάζουμε ήδη και σκοπεύουμε να υλοποιήσουμε, και στο πλαίσιο του προγράμματος «Σπύρος Δοξιάδης», ένα πολύ εμπεριστατωμένο πρόγραμμα αντιμετώπισης της παιδικής παχυσαρκίας, το οποίο προφανώς πρέπει να έχει πολλές διαφορετικές εκφάνσεις. Εκεί θέλουμε τους παιδιάτρους συνεργάτες, διότι είστε το πρώτο σημείο επαφής και οι πρώτοι που μπορείτε να μιλήσετε και στο παιδί και στους γονείς για το ζήτημα αυτό.
Για το δεύτερο ζήτημα, εκεί νομίζω ότι καθόμαστε μπροστά σε μια παγκόσμια βόμβα, η οποία είναι έτοιμη να εκραγεί -έτσι τουλάχιστον το αισθάνομαι εγώ- και αναφέρομαι στα ζητήματα της ψυχικής υγείας των παιδιών και των εφήβων
Έχουμε πιο ειδικούς στη συνέχεια να μας μιλήσουν για το πρόβλημα αυτό. Είναι βέβαιον, όμως, ότι θα χρειαστεί να στρέψουμε πολύ περισσότερους πόρους για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, το οποίο είναι εξαιρετικά σύνθετο και πολυπαραγοντικό.
Ενίσχυση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας
Όταν σκεφτόμαστε την πρωτοβάθμια -να πω μια κουβέντα για τον προσωπικό γιατρό και μετά για τα κέντρα υγείας- μιλήσαμε για κίνητρα και θεωρώ ότι τα κίνητρα τα οποία έχουμε δώσει αυτή τη στιγμή και στους ιδιώτες γιατρούς για να συμμετέχουν στο θεσμό του Προσωπικού Γιατρού είναι πολύ σημαντικά.
Υπάρχουν κίνητρα, όμως υπάρχουν και αντικίνητρα από ένα σημείο και πέρα. Και είναι βέβαιο ότι την επόμενη μέρα πρέπει να δούμε την ανταπόκριση η οποία θα υπάρξει για περαιτέρω προσέλκυση γιατρών. Και να σκεφτούμε, σε συνεννόηση πάντα με τον ιατρικό κόσμο, τι παραπάνω μπορούμε και πρέπει να κάνουμε για να έχουμε ικανό αριθμό προσωπικών ιατρών, για να μπορούμε να καλύψουμε τις ανάγκες όλων των Ελλήνων πολιτών.
Γιατί ο θεσμός αυτός πρέπει και μπορεί να λειτουργήσει μόνο αν ο κάθε πολίτης έχει τη δυνατότητα να βρει προσωπικό γιατρό εκεί που κατοικεί, κάτι το οποίο σήμερα -ειδικά σε περιοχές της Αθήνας- δεν συμβαίνει.
Τώρα, για τα κέντρα υγείας, μια κουβέντα σημαντική για τους πόρους που έχουμε κατευθύνει από το Ταμείο Ανάκαμψης, 156 κέντρα υγείας θα ανακατασκευαστούν εξ ολοκλήρου με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και σε μια σειρά από άλλα θα υπάρξει βελτίωση του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού.
Το ζήτημα της προσέλκυσης γιατρών είναι ένα πρόβλημα στις απομακρυσμένες περιοχές το οποίο ακόμα δεν έχουμε καταφέρει να το αντιμετωπίσουμε.
Υπάρχουν περιοχές οι οποίες έχουν και πολύ έντονη εποχικότητα. Έχουμε το μεγάλο πρόβλημα ότι άλλες είναι οι ανάγκες ενός νησιού το καλοκαίρι και άλλες οι ανάγκες ενός νησιού τον χειμώνα. Εκεί χρειαζόμαστε ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία, έξυπνο πλαίσιο συνεννόησης και με την ίδια την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Η ποιότητα ενός Εθνικού Συστήματος Υγείας καθορίζεται τελικά, από τη δυνατότητα πρόσβασης σε αυτό όλων και ειδικά των πιο αδύναμων συμπολιτών μας. Οι πιο αδύναμοι μπορεί να είναι αυτοί οι οποίοι να ανήκουν σε χαμηλότερα οικονομικά στρώματα ή πιο αδύναμοι μπορεί να είναι αυτοί οι οποίοι κατοικούν σε απομονωμένες περιοχές της χώρας. Έχοντας ειδικά και το ζήτημα της νησιωτικότητας, είναι κάτι το οποίο πρέπει να μας απασχολήσει πάρα πολύ.
Και βέβαια να υποστηριχθούν πολύ περισσότερο -αποτελεί και αυτό κεντρικό πυλώνα του προγράμματός μας- οι λύσεις της τηλεϊατρικής, οι οποίες πια ανοίγουν μια καινούργια πόρτα στον τρόπο με τον οποίο ένας γιατρός σε ένα απομονωμένο σημείο της χώρας μπορεί να έχει υποστήριξη για περιστατικά τα οποία μόνος του δεν θα μπορούσε να χειριστεί.
Επένδυση στον προσυμπτωματικό έλεγχο
Εκεί που μπορούμε να έχουμε άμεσα αποτελέσματα είναι στον προσυμπτωματικό έλεγχο. Εκεί τα αποτελέσματα τα βλέπουμε αμέσως. Έχουμε μέχρι σήμερα 7.000 γυναίκες με καρκίνο του μαστού τον οποίο δεν γνώριζαν, είναι 7.000 περιπτώσεις γυναικών που μπορεί τελικά να σωθεί η ζωή τους επειδή εντόπισαν τον καρκίνο του μαστού σε πρώιμο στάδιο.
Και έχουμε πολλά ακόμα προγράμματα τα οποία εξελίσσονται: τράχηλος της μήτρας, καρκίνος του παχέως εντέρου, καρκίνος του πνεύμονα για χρόνιους καπνιστές.
Εκεί, νομίζω, ότι η απόδοση είναι πιο άμεση και τα αποτελέσματα πιο ορατά. Αλλά πιστεύω ότι έχουμε κάθε λόγο να επενδύσουμε πάνω σε αυτές τις πολιτικές, κυρίως όσον αφορά τη νέα γενιά.
Γιατί οι συμπεριφορές χτίζονται σε νεαρή ηλικία. Και βέβαια πιστεύω ότι και η τεχνολογία η ίδια σε αυτές τις περιπτώσεις όπου πρέπει να ενθαρρύνουμε τους πολίτες να αλλάξουν συμπεριφορές, μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη. Η δυνατότητα, δηλαδή, της πιο άμεσης καταγραφής βασικών δεικτών που μπορούμε να τις κάνουμε ενδεχομένως από ένα κινητό τηλέφωνο το οποίο μπορεί να μας παροτρύνει να αθλούμαστε περισσότερο.
Πολιτικές που ενθαρρύνουν συνολικά την άθληση. Και μπορούμε να σκεφτούμε πολλά κίνητρα, μέχρι και οικονομικά κίνητρα.
Περαιτέρω ενίσχυση του ΟΔΙΠΥ και καλύτερη καταγραφή της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας
Θα ήθελα να σταθώ σε κάτι το οποίο είπατε, στον Οργανισμό Διασφάλισης Ποιότητας, τον ΟΔΙΠΥ, ο οποίος θεσπίστηκε από τη δική μας την κυβέρνηση, είναι ένας οργανισμός κατά την άποψή μου εξαιρετικά σημαντικός, διότι πρέπει να μπορέσουμε να διασφαλίσουμε ομοιόμορφη ποιότητα παροχών υπηρεσίας υγείας κι αυτό μπορούμε να το κάνουμε μόνο αν μετράμε το αποτέλεσμα των υπηρεσιών που παρέχουμε.
Χρειαζόμαστε οπωσδήποτε -και αποτελεί κύριο πυλώνα του προγράμματός μας για τη δεύτερη τετραετία- την περαιτέρω ενίσχυση του ΟΔΙΠΥ και τη δυνατότητα μιας πολύ καλύτερης καταγραφής της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας, που θα συμπεριλαμβάνουν και την ίδια την εμπειρία του ασθενούς, γιατί αυτό είναι κάτι το οποίο είναι εξαιρετικά σημαντικό.
Αξιολόγηση των δομών του Συστήματος Υγείας
Η αξιολόγηση θα πρέπει να είναι κανόνας παντού στη δημόσια διοίκηση, πόσω μάλλον στην υγεία, όπου η αξιολόγηση έχει και πραγματικό νόημα, γιατί μιλάμε για σκληρά δεδομένα σε πάρα πολύ επίπεδα.
Ας μην έχουμε καμία αμφιβολία ότι η αξιολόγηση μπορεί και να «ξεβολέψει» κάποιους αλλά αν αυτό πρέπει να γίνει, νομίζω ότι είναι ένα μικρό κόστος το οποίο θα χρειαστεί να αναλάβουμε, για να μπορέσουμε να κάνουμε πραγματικά μία τολμηρή αναμόρφωση του Εθνικού Συστήματος Υγείας.
Κίνητρα για την προσέλκυση γιατρών στο ΕΣΥ
Το ισοζύγιο για να παραμένει κάποιος στο ΕΣΥ -όταν μπορεί σίγουρα να κάνει μια πολύ επιτυχημένη καριέρα στον ιδιωτικό τομέα, σίγουρα με περισσότερα λεφτά- μπορεί να είναι εις βάρος αυτού που θα επιλέξει να παρέχει τις υπηρεσίες του στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.
Ένας από τους λόγους που προχωρήσαμε μια τολμηρή μεταρρύθμιση, να δίνουμε τη δυνατότητα σε γιατρούς του Εθνικού Συστήματος Υγείας να μπορούν να ασκούν υπό προϋποθέσεις, υπό όρους και προϋποθέσεις -έχει ήδη νομοθετηθεί αυτό, θα υλοποιηθεί την επόμενη τετραετία- και εξωτερικό επάγγελμα είναι ακριβώς για να μπορούμε να δίνουμε τη δυνατότητα σε γιατρούς να έχουν και ένα συμπληρωματικό εισόδημα ώστε να μην περιορίζονται μόνο στις επίσημες απολαβές τις οποίες παίρνουν από το επίσημο κράτος.
Επιπλέον 10.000 προσλήψεις υγειονομικών και αναβάθμιση των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών
Είμαι κατά της λογικής να πιστεύω ότι η λύση σε κάθε πρόβλημα είναι οι παραπάνω προσλήψεις και οι παραπάνω μισθοί, εδώ όμως χρειαζόμαστε 10.000 πρόσθετους υγειονομικούς, πρωτίστως νοσηλευτές και γιατρούς σε ορίζοντα τετραετίας.
Και αυτό είναι κάτι το οποίο πρέπει να το δρομολογήσουμε και βρίσκεται στον προγραμματισμό των προσλήψεών μας για τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Γιατί όπως γνωρίζετε, για πρώτη φορά έχουμε πια τη δυνατότητα να προγραμματίζουμε τις προσλήψεις μας σε βάθος χρόνου.
Νομίζω ότι πάντα όταν μιλάμε για ελκυστικότητα, εγώ θα έβλεπα τρία πράγματα: Την ίδια την εκπαίδευση αυτή καθαυτή, πώς μπορούμε να την κάνουμε καλύτερη. Τις απολαβές, αλλά και τις συνθήκες εργασίας.
Μου μιλήσατε για τα τμήματα επειγόντων περιστατικών όπου -δεν χρειάζεται να σας το πω εγώ- είναι συχνά ένας «πόλεμος». Ένας από τους βασικούς λόγους για τους οποίους θέλουμε να δαπανήσουμε σημαντικούς πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, προκειμένου να ξαναφτιάξουμε ουσιαστικά τα ΤΕΠ σε 80 νοσοκομεία, αυτό φαντάζομαι θα βελτιώσει και τη δική σας την εμπειρία και θα κάνει τη δική σας την εργασία πολύ πιο εύκολη.
Και βέβαια, να μειώσουμε σημαντικά και τους χρόνους εξυπηρέτησης, γιατί ένα από τα ζητήματα τα οποία δεν έχουμε θίξει ακόμα είναι πόσο χρόνο χρειάζεται κάποιος σήμερα για να έχει πρόσβαση στο σύστημα υγείας, είτε σε ένα τμήμα επειγόντων περιστατικών, είτε για ένα προγραμματισμένο τακτικό χειρουργείο κι εκεί πάλι ποιες είναι οι διαφορές οι οποίες μπορεί να υπάρχουν από ειδικότητα σε ειδικότητα, από νοσοκομείο σε νοσοκομείο, από πόλη σε πόλη.
Για τα ζητήματα των απολαβών, ξέρετε πολύ καλά ότι εμείς ξεκινήσαμε ουσιαστικά την αναμόρφωση του ενιαίου μισθολογίου, με μία πρώτη αύξηση της τάξης του 10% για όλο το υγειονομικό προσωπικό, αναγνωρίζοντας ότι αυτό προφανώς δεν είναι αρκετό. Ήταν όμως μία πρώτη κίνηση πέραν των έκτακτων βοηθημάτων που δώσαμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, για να αναγνωρίσουμε ότι σήμερα το επάγγελμα αυτό, όλα τα επαγγέλματα υγείας ουσιαστικά, είναι επαγγέλματα τα οποία -ας μην κοροϊδευόμαστε- πρέπει να αμείβονται καλύτερα από ό,τι αμείβονται σήμερα.
Νέος υγειονομικός χάρτης στη χώρα
Ένα αναπόσπαστο σημείο του προγράμματος μας είναι ο νέος υγειονομικός χάρτης, τον οποίο ήδη μελετούμε, πού χρειαζόμαστε δομή υγείας. Προσοχή, όχι νοσοκομείο. Γιατί κανένα, καμία δομή δεν χρειάζεται να κλείσει.
Και τι πρέπει να κάνουν οι υφιστάμενες δομές υγείας. Και αν είμαστε καλύτερα να έχουμε μέσα σε ένα εύρος 30 χιλιομέτρων τρία μεσαία νοσοκομεία τα οποία υπολειτουργούν ή μπορούμε με κάποιο τρόπο να ξανασκεφτούμε τις υφιστάμενες δομές με ένα τρόπο ο οποίος να είναι πιο αποτελεσματικός.
Ξέρω πολύ καλά τις αντιδράσεις μερικές φορές που αυτή η συζήτηση προκαλεί. «Μα τι θα γίνει με το νοσοκομείο της πόλης μας»; Η απάντηση είναι ότι δεν χρειάζεται να κλείσει καμία δομή.
Νομίζω ότι η μεγάλη έμφαση αυτή τη στιγμή πρέπει να είναι στην τυποποίηση. Πρέπει να είναι στους κοινούς κανόνες, στις κοινές διαδικασίες, γιατί μόνο αν έχουμε κοινές διαδικασίες μπορούμε να έχουμε και συγκρίσιμα, μετρήσιμα αποτελέσματα. Και νομίζω ότι αυτές οι βασικές προδιαγραφές τις οποίες πρέπει να βάζουμε για το πώς ουσιαστικά θα μετατρέψουμε τα σημερινά νοσοκομεία στα νοσοκομεία του μέλλοντος και αυτό εν πολλοίς είναι διαδικασίες, είναι τεχνολογία, θα πρέπει να είναι ενιαίοι αυτοί οι κανόνες και να αφορούν τελικά όλες τις διοικήσεις.
Ενίσχυση του ΕΚΑΒ και δημιουργία έξι βάσεων αεροδιακομιδών και αεροπερίθαλψης
Εάν θέλουμε το ΕΚΑΒ να είναι εκεί που πρέπει να είναι εντός, ας πούμε, 10 ή 15 λεπτών, τι πρέπει να κάνουμε; Πόσα οχήματα, πόσες μοτοσυκλέτες, ποια διάταξη δυνάμεων, ποια συστήματα; Τι εξοπλισμό χρειάζεστε να έχετε, τι εκπαίδευση χρειάζεται να έχετε, συμπληρωματική, γιατί θεωρώ ότι κάνετε μία εξαιρετική δουλειά και κάθε μέρα σώζετε ζωές, ειδικά για τις επείγουσες περιπτώσεις. Ποιο είναι το φίλτρο εκείνο στο πρώτο τηλέφωνο το οποίο θα μπορεί να μας επιτρέψει να ξέρουμε, εδώ είναι πραγματικά επείγον το περιστατικό και πρέπει να πάω όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και ποιο είναι ενδεχομένως ένα περιστατικό το οποίο μπορεί να περιμένει.
Θέλω τελικά να μπορείτε να έχετε τον ιατρικό φάκελο του ασθενούς τη στιγμή που θα πάτε να τον παραλάβετε, να τον δείτε στο σπίτι.
Και βέβαια έχουμε και ένα άλλο ζήτημα το οποίο αφορά τις διασώσεις στις πιο δύσκολες περιοχές, στα νησιά μας, τις διακομιδές μας.
Ξέρετε ότι ήδη είμαστε στην τελική φάση εκπόνησης μιας Κοινής Υπουργικής Απόφασης για τη δημιουργία έξι βάσεων αεροδιακομιδών και αεροπερίθαλψης, ουσιαστικά για ατυχήματα που γίνονται στα βουνά μας. Δεν μπορούμε να συζητάμε, ας πούμε, για ορεινό τουρισμό σε μία ορεινή χώρα κατά βάση, όπως είναι η ηπειρωτική Ελλάδα, και να μην έχουμε ελικόπτερα τα οποία να μπορούν να πηγαίνουν γρήγορα. Αλλά να παρέχουν πραγματική προνοσοκομειακή φροντίδα, όχι απλά τα ελάχιστα τα οποία μπορούν να κάνουν.
Εχουμε αυτή τη στιγμή πρόσθετα μέσα ήδη δύο αεροπλάνα, δύο ελικόπτερα τα οποία μας προσέφερε το Ίδρυμα Νιάρχος τα οποία αρχίζουν και πετάνε με μεγαλύτερη συχνότητα.
Γιατί σίγουρα δεν πρέπει να επιβαρύνουμε συνέχεια την Πολεμική Αεροπορία με τέτοιες αεροδιακομιδές και πρέπει και εσείς ως διασώστες που μπαίνετε στα ιπτάμενα μέσα να αισθάνεστε άνετα ότι πετάτε σε ένα μέσο το οποίο είναι απολύτως ασφαλές.
Αύξηση του ποσοστού των δαπανών για την Υγεία
Πρέπει βέβαια να αναγνωρίσουμε από ένα σημείο και πέρα ότι οι ανάγκες για δημόσιους πόρους σε κρίσιμους τομείς όπως είναι η υγεία, θα βαίνουν αυξανόμενες. Δεν θα βαίνουν μειούμενες.
Ναι, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι υπάρχουν περιθώρια εξοικονόμησης πόρων, ακόμα και σήμερα υπάρχουν, αλλά μην έχουμε αυταπάτες. Οι πόροι τους οποίους θα μπορούμε να εξοικονομήσουμε θα επιστρέφουν στην υγεία, δεν θα είναι αρκετοί.
Θα πρέπει σταδιακά να αυξάνουμε το ποσοστό των δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ. Όσο ανεβαίνει το ΑΕΠ, τόσο θα αυξάνονται και οι πόροι αλλά δεν αρκεί και αυτό, θα πρέπει να αυξάνουμε και το ποσοστό των δαπανών υγείας.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει στον μακροχρόνιο δημοσιονομικό μας προγραμματισμό κάποια στιγμή να βλέπουμε όχι μόνο τις μειώσεις των φόρων, που ωφελούν όλους μας ως προς το διαθέσιμο εισόδημα, αλλά και τις δημόσιες επενδύσεις που έκανε το ίδιο το κράτος, ειδικά στους τομείς του κοινωνικού κράτους.
«Το όραμά μας δεν περιλαμβάνει απλά ποιοτικότερες υπηρεσίες υγείας, αλλά ίσες ευκαιρίες για όλους. Η υγεία είναι βασικός πόρος για τη ζωή. Η πρόσβαση του πολίτη στην υγεία έχει άμεση σχέση με τις κοινωνικές ανισότητες. Στοχεύουμε σε ένα υγιές ξεκίνημα στη ζωή, στην πρόληψη, στην ισότητα στην πρόσβαση, στη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων και στη βελτίωση της αποδοτικότητας των υπηρεσιών υγείας της πατρίδας μας», δήλωσε προλογίζοντας τη συζήτηση η Γενική Γραμματέας Δημόσιας Υγείας και επικεφαλής του ψηφοδελτίου Επικρατείας της ΝΔ, Ειρήνη Αγαπηδάκη, η οποία συντόνισε την εκδήλωση.
Στη συζήτηση για την Υγεία έλαβαν μέρος και παρενέβησαν κατά σειρά η Ζωή Σάκκου, ιδιώτης Παιδίατρος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, ο Ανάργυρος Μαριόλης, Πρόεδρος της Ελληνικής Ακαδημίας Γενικής – Οικογενειακής Ιατρικής και ΠΦΥ – Διευθυντής του Κέντρου Υγείας Αρεόπολης, η Παγώνα Λάγιου, Ιατρός Παθολόγος, Καθηγήτρια Ιατρικής Σχολής Αθηνών και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Υγιεινής – Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, ο Νίκος Δέδες, Πρόεδρος της Ένωσης Ασθενών Ελλάδας, η Αναστασία Κοτανίδου, αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας-Εντατικής Θεραπείας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ, Α’ Κλινική Εντατικής Θεραπείας ΓΝΑ «Ευαγγελισμός», μέλος του ΚΕΣΥ, ο Γιάννης Τσιαφούτης, επεμβατικός καρδιολόγος, Διευθυντής ΕΣΥ – Β’ Καρδιολογική Κλινική Κοργιαλένειο-Μπενάκειο και Αντιπρόεδρος Ομάδας Εργασίας Επεμβατικής Καρδιολογίας της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, η Αικατερίνη Μανδραβέλη, νοσηλεύτρια, Διεύθυνση Νοσηλευτικής Υπηρεσίας στο ΓΝΑ «Ευαγγελισμός», η Έλενα Ροφαέλα, Διοικήτρια του Γενικού Νοσοκομείου Ξάνθης, ο Απόστολος Δάμκαλης, Υπεύθυνος Τομέα Μοτοσυκλετών Ταχείας Ανταπόκρισης του ΕΚΑΒ και Team Leader στο τμήμα ιατρικής καταστροφών και ο Nίκος Σμυρνής, Καθηγητής Ψυχιατρικής, Β’ Ψυχιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Γενικό Νοσοκομείο Αττικόν.
