Ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή στη συζήτηση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Οικονομικών
Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, παίρνω για λίγο τον λόγο σήμερα, για να υπογραμμίσω τη διπλή σημασία που έχει το σημερινό νομοσχέδιο, αλλά και οι τροπολογίες οι οποίες έχουν κατατεθεί από το αρμόδιο Υπουργείο.
Το νομοσχέδιο, όπως ανέφερε και ο εισηγητής μας, έρχεται να ωφελήσει χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις, που για δεκαετίες ολόκληρες βρίσκονταν σε καθεστώς ομηρίας, με τις περιουσίες τους μετέωρες, ουσιαστικά υπό αμφισβήτηση.
Και δεύτερον, το νομοσχέδιο λύνει με διαφάνεια, αλλά και με δικαιοσύνη, έναν γόρδιο δεσμό μεταξύ του κράτους και των πολιτών, που ουσιαστικά διαρκεί από την ίδρυσή του. Και πράγματι μόνο από την τελευταία καταγραφή -κι αυτή έγινε προ 20ετίας- προέκυψε ότι πάνω από το 90% των δημόσιων και ανταλλάξιμων κτημάτων έχουν καταπατηθεί.
Μιλάμε για σχεδόν 100.000 ακίνητα. Ένα ετερόκλητο σύνολο από εγκαταλελειμμένες κληρονομιές, από απαλλοτριώσεις που τελικά δεν έγιναν ποτέ, από παλιά βακούφια τα οποία είχαν δοθεί στους πρόσφυγες, κτήματα που ενώ η πολιτεία τα διεκδικούσε, ο πολίτης ουσιαστικά τα ζούσε.
Μέσα σε αυτό το αδιέξοδο καθεστώς, το δημόσιο καθόριζε πρόστιμα τα οποία ουδέποτε εισέπραττε και μετείχε σε δίκες που ποτέ δεν κατέληγαν σε αποφάσεις, ενώ οι πρακτικοί ιδιοκτήτες παρέμεναν σε αυτά τα κτήματα χωρίς τυπικά αυτά να τους ανήκουν.
Και το γνωρίζουμε καλά ότι, από το 1930, νόμοι επί νόμων προσέφεραν διάφορα κίνητρα, ώστε οι περιουσίες αυτές κάπως να παραχωρηθούν, οι όροι τους, όμως, γενικά ήταν ανελαστικοί και το αποτέλεσμα ήταν πρακτικά μηδενικό.
Και η αντιφατική και άδικη αυτή κατάσταση τελειώνει σήμερα, καθώς οι δικαιούχοι θα μπορούν στο εξής να εξαγοράσουν, νόμιμα πλέον, τους χώρους που κατοικούν ή που ασκούν το επάγγελμά τους και ταυτόχρονα το κράτος αποκτά πρόσθετα έσοδα και αποφεύγει φυσικά το κόστος των διεκδικήσεων.
Κυρίως όμως, επιτέλους αποτυπώνεται και η πραγματική εικόνα σε δεκάδες αγροτικές, βιομηχανικές και τουριστικές ζώνες της χώρας.
Το τίμημα της εξαγοράς, όπως εξηγήθηκε ήδη αναλυτικά και από τον Υπουργό, βασίζεται στις αντικειμενικές αξίες, στην εξίσωση, όμως -και αυτό το θεωρώ πολύ σημαντικό- μπαίνουν και πρόσθετα κοινωνικά κριτήρια. Μπαίνουν ειδικές εκπτώσεις για τους πολύτεκνους, ειδικές εκπτώσεις για άτομα με αναπηρία ή ειδικές εκπτώσεις όταν πρόκειται για πρώτη κατοικία.
Και κριτήρια επίσης θα αποτελούν το είδος του ακινήτου αλλά και η διάρκεια χρήσης του, ενώ όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα έχουν τη δυνατότητα να καταβάλουν τις οφειλές τους σε δόσεις.
Προβλέπονται όμως -δεν θα μπορούσε, εξάλλου, να είναι και αλλιώς- και σαφή αντίβαρα ώστε αυτή η διευθέτηση να μην εξελιχθεί σε μια μαζική και άκριτη τακτοποίηση καταπατημένων.
Έτσι, ορίζεται ότι για να εγείρει αξιώσεις ένας ιδιοκτήτης πρέπει να έχει τίτλους για το ακίνητο για πάνω από 30 χρόνια ή να ζει και να εργάζεται μέσα σε αυτό για 40 χρόνια και προφανώς εξαιρούνται ο αιγιαλός, οι παραλίες, οι περιοχές με αρχαιολογικό ενδιαφέρον.
Όμως, ρυθμίζονται και μια σειρά από αντιφάσεις για τις οποίες τελικά ευθύνεται το ίδιο το κράτος. Όπως για παράδειγμα -δεν το γνώριζα, το έμαθα στη διάρκεια της επεξεργασίας του νομοσχεδίου- στη Ζάκυνθο, στη Λευκάδα ή στη Μαγνησία όπου είχαμε χάραξη παλιού αιγιαλού που περιλάμβανε, όμως, ακίνητα τα οποία ήταν ήδη ενταγμένα στο σχέδιο. Ή στη Λάρισα όπου υπήρχε εξαγγελθείσα απαλλοτρίωση που δεν υλοποιήθηκε ποτέ, με συνέπεια οι κάτοχοι να εμφανίζονται μεν ως ιδιοκτήτες, αλλά κτημάτων τα οποία ανήκουν στο Δημόσιο.
Στη βόρεια Ελλάδα πάλι -το γνωρίζουν πολλοί συνάδελφοι από την περιοχή- σχεδόν όλοι οι ενδιαφερόμενοι οι οποίοι είχαν εγκατασταθεί εκεί στα πλαίσια της προσφυγικής αποκατάστασης αλλά πρακτικά χωρίς τίτλους, βρέθηκαν έτσι και υπόλογοι όταν αργότερα το Δημόσιο κατέγραψε τα συγκεκριμένα κτήματα ως δικής του κυριότητας.
Ενώ και στην Αττική υπάρχουν ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα τα οποία, αν και εντός σχεδίου, θεωρήθηκαν εκ των υστέρων δασικά.
Και όλες αυτές οι εκκρεμότητες τώρα, γίνεται μια σοβαρή απόπειρα να επιλυθούν δίκαια και με διαφάνεια. Η διαδικασία εξελίσσεται ηλεκτρονικά μέσω του gov.gr και ο έλεγχος όλων των τίτλων και των δικαιολογητικών θα πρέπει να είναι -και έτσι θα γίνει- δίκαιος, ενδελεχής και αυστηρός. Διότι όταν ανοίγουμε τον δρόμο για να λυθεί ένα διαχρονικό πρόβλημα, δεν πρέπει να αφήνουμε και ανοιχτούς «φεγγίτες» σε κάθε όψιμο καταπατητή.
Αγαπητοί συνάδελφοι, στο ίδιο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται ακόμα και μία σειρά φορολογικών ρυθμίσεων για τις οποίες ο εισηγητής μας ενημέρωσε αναλυτικά το Σώμα.
Να ξεχωρίσω την απαλλαγή του ΕΝΦΙΑ για το 2023 όλων των ακινήτων σε περιοχές οι οποίες έχουν χτυπηθεί από φυσικά φαινόμενα και καταστροφές. Νομίζω ότι πρόκειται για μία ακόμα απόδειξη ότι η πολιτεία στέκεται διαρκώς στο πλευρό των συμπολιτών μας που δοκιμάζονται σε δύσκολες και απρόβλεπτες καταστάσεις, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι η στοχευμένη στήριξη των πιο αδύναμων αποτελεί μόνιμη κυβερνητική προτεραιότητα.
Νιώθουμε, ακούμε και προσπαθούμε πάντα για το καλύτερο. Και δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο έρχεται ταυτόχρονα με την υλοποίηση του Market Pass, που θα καλύπτει το 10% όλων των βασικών μηνιαίων εξόδων πρακτικά κάθε ελληνικής οικογένειας για το επόμενο εξάμηνο.
Είναι ένα ακόμα σημαντικό, πιστεύω, ανάχωμα της Πολιτείας απέναντι στο διεθνές κύμα ακρίβειας, ιδίως στα τρόφιμα. Θα επαναλάβω κάποια ενδεικτικά παραδείγματα.
Μία τετραμελής οικογένεια, η οποία πληροί τις προϋποθέσεις, υπολογίζουμε ότι θα κάνει μηνιαίες αγορές 520 ευρώ, θα λαμβάνει 52 ευρώ μηνιαία ενίσχυση σε χρεωστική κάρτα. Ένα μονομελές νοικοκυριό, που εκτιμούμε ότι οι αγορές του είναι περί τα 220 ευρώ, θα του καταβληθούν 22 ευρώ.
Όσοι δεν θέλουν να χρησιμοποιήσουν αυτή την κάρτα αγορών θα εισπράττουν, όχι το σύνολο αλλά το 80% του ποσού της επιδότησης στον λογαριασμό τους.
Επειδή μας κατηγορούσε η Αντιπολίτευση ότι όλα αυτά είναι «ψίχουλα», τα οποία δεν ενδιαφέρουν τους πολίτες, έχουν ήδη ξεπεράσει τις 700.000 οι αιτήσεις για συμμετοχή στο Market Pass και εκτιμώ ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί πολύ περισσότερο τις επόμενες μέρες.
Και παράλληλα, βρίσκεται στη Βουλή και τροπολογία η οποία δίνει πρόσθετη προστασία και σε περισσότερους δανειολήπτες. Θέλω να θυμίσω ότι μέχρι σήμερα -και αξίζει αυτό να το αναδείξουμε- μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού της Κυβέρνησης, αλλά πρωτίστως μέσω διμερών διαπραγματεύσεων που έκαναν νοικοκυριά και επιχειρήσεις με τους servicers, έχουν ρυθμιστεί δάνεια τα οποία ξεπερνούν τα 35 δισεκατομμύρια ευρώ.
Και τώρα, όμως, ακούγοντας -πιστεύω, με πολλή προσοχή- δικαιολογημένα αιτήματα πολιτών και επιχειρήσεων, προχωρούμε σε αλλαγές στον εξωδικαστικό συμβιβασμό.
Περιλαμβάνει τώρα και όσους έχουν έναν μόνο πιστωτή, μία τράπεζα, για παράδειγμα, χωρίς να οφείλουν στην εφορία ή σε κάποιο ταμείο. Την ίδια ώρα το «δίχτυ ασφάλειας» γίνεται πιο πυκνό για τους ευάλωτους, αφού ο πιστωτής θα πρέπει αυτόματα να αποδεχθεί ρύθμιση ως και 420 δόσεις ή και κούρεμα μέχρι και 90% όταν δεν έχει τίποτα να εισπράξει, αν δηλαδή ο οφειλέτης έχει αποδεδειγμένα χαμηλό εισόδημα χωρίς περιουσία.
Θα το ξαναπούμε: η Πολιτεία δεν πρέπει να τιμωρεί, πρέπει να κατανοεί βοηθώντας τους συμπολίτες μας να ορθοποδήσουν. Και τα αναφέρω όλα αυτά, γιατί νομίζω ότι όλοι μας έχουμε κουραστεί να ακούμε «ξαναζεσταμένα» ψέματα περί εκατοντάδων χιλιάδων πλειστηριασμών οι οποίοι επίκειται να γίνουν.
Τα ακούμε, μάλιστα, από αυτούς οι οποίοι θεσμοθέτησαν τους πλειστηριασμούς και μας είπαν ότι 25.000 πλειστηριασμοί οι οποίοι έγιναν επί δικών σας ημερών, δεν ήταν πολλοί, ήταν λίγοι.
Τα μισά από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αφορούν σπίτια και μέχρι στιγμής παραπάνω από 8 στα 10 από αυτά ρυθμίζονται συναινετικά. Και από την άλλη πλευρά, με το θεσμικό πλαίσιο που πλέον υπάρχει, κάθε ευάλωτος έχει τη δυνατότητα να φρενάρει, να παγώσει κάθε αρνητική εξέλιξη, να στηριχθεί από το κράτος για να εξοφλήσει το δάνειό του, να ενταχθεί σε νέα ευνοϊκότερη εξωδικαστική ρύθμιση.
Μιλάμε, συνεπώς, για έναν πολύ μικρό αριθμό σπιτιών και από αυτά και οι πρώτες κατοικίες έχουν και προστασία και δυνατότητα θετικής διεξόδου και επίλυσης των εκκρεμών ζητημάτων.
Και να προσθέσω επίσης ότι με τελευταία τροπολογία παρατείνονται και οι αμοιβές σε εργαζόμενους στη ΛΑΡΚΟ και στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.
Ρυθμίζονται σημαντικά ζητήματα ομογενών από την πρώην Σοβιετική Ένωση και καθιερώνονται φορολογικά κίνητρα για όσους απασχολούνται σε πλωτές δεξαμενές φυσικού αερίου.
Σημαντικές παρεμβάσεις και αυτές που έρχονται με συμπληρωματική τροπολογία.
Και τέλος, μία παρατήρηση για την Αξιωματική Αντιπολίτευση: Πώς απαντάτε, κυρίες και κύριοι του ΣΥΡΙΖΑ, σε όλα αυτά; Γυρίζοντας την πλάτη σας στην ψήφισή τους; Δυστυχώς δεν είναι η πρώτη φορά. Απόντες ήσασταν και από τις αυξήσεις στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων. Απόντες ήσασταν και από την ψηφοφορία για την καθιέρωση δικαιωμάτων για τους συμπολίτες μας με αναπηρία.
Δεν είναι μόνο μία, πιστεύω, προσβλητική στάση για τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες, αλλά πιστεύω ότι με αυτόν τον τρόπο ουσιαστικά παίρνετε εσείς διαζύγιο με την κοινωνία. Είστε μονίμως παρόντες στην τοξικότητα και στο διχασμό, αλλά είστε μονίμως απόντες από μέτρα στήριξης της κοινωνίας.
Δε θα προσθέσω λοιπόν, κ. Πρόεδρε, κάτι περισσότερο. Η χώρα, από όλες τις εξωγενείς κρίσεις που κλήθηκε να αντιμετωπίσει, έχει κατοχυρώσει την εσωτερική σταθερότητα. Και από τη σταθερότητα περνά τώρα στο αποτέλεσμα, περνά στην πρόοδο, περνά στην προκοπή.
Οι Ελληνίδες και οι Έλληνες λοιπόν ζουν, συγκρίνουν και κρίνουν, μπορούν να ξεχωρίζουν την πράξη από το ψέμα, μπορούν να ξεχωρίζουν τον μετρημένο ρεαλιστή από τον υποκριτή και σίγουρα μπορούν να ξεχωρίζουν τη λύση από το πρόβλημα. Είμαι βέβαιος, λοιπόν, ότι σύντομα θα προσφέρουν στη χώρα σιγουριά, συνέπεια, συνέχεια και σταθερότητα.
Στο μεταξύ, εμείς θα συνεχίσουμε να είμαστε δίπλα στον πολίτη, να νιώθουμε, να ακούμε, να προσπαθούμε, ώστε οι εκλογές της άνοιξης να φέρουν μαζί τους και μία νέα άνοιξη στον τόπο. Με μία ισχυρή δεύτερη εντολή στην προκοπή, για την αυτοδύναμη Ελλάδα και την αυτοδύναμη Νέα Δημοκρατία.
