Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Το κυρίαρχο σύστημα σε Αμερική και Ευρώπη πέτυχε, λίγο πριν ηττηθεί στις αμερικανικές, στις γερμανικές και τις γαλλικές εκλογές, το ακατόρθωτο: ανέστησε την Αριστερά στη Γαλλία και τη Γερμανία. Προκάλεσε την τεράστια αύξηση των ποσοστών της ταυτοτικής Δεξιάς και έδωσε στάτους υπερδύναμης στη Ρωσία του Πούτιν, που έχει ΑΕΠ ίσο με της Ισπανίας.
Πώς τα κατάφερε όλα αυτά μαζί; Με τον πόλεμο. Ο ιστορικός του μέλλοντος, όταν θα μελετά αυτή τη σκοτεινή περίοδο της ευρωπαϊκής Ιστορίας, θα θέτει εξ ανάγκης μια σαφή διαχωριστική γραμμή για να εξηγεί τα πράγματα: η Δύση και η Ευρώπη πριν από τον πόλεμο – η Δύση και η Ευρώπη μετά τον πόλεμο. Πριν από τον πόλεμο, ο ευρωσκεπτικισμός και ο αντισυστημισμός ήταν μεν παρόντες, αλλά δεν αποτελούσαν το κυρίαρχο ρεύμα που εξαπλωνόταν σε όλες τις χώρες και σε όλες τις πρωτεύουσες. Η Αριστερά βολόδερνε, ενώ η ταυτοτική Δεξιά είχε τη μισή ακριβώς επιρροή από τη σημερινή. Πριν από τον πόλεμο, η Ρωσία ήταν μια περιφερειακή δύναμη. Χρησιμοποιούσε την ενέργεια για να αυξήσει την επιρροή της στην Ευρώπη και στον κόσμο, αλλά οικονομικά ήταν αδύναμη. Οι φιλοδοξίες που είχε, άλλωστε, και η ίδια για τον εαυτό της δεν ήταν ασφυκτικές για τη δυτική αρχιτεκτονική. Ζητούσε το εξής: ορισμένες χώρες που ευρίσκονται στην «αυλή» της, στην περιφέρειά της, στον ζωτικό χώρο έξω από τα σύνορά της, να έχουν κυβερνήσεις φιλικές προς αυτήν, ενώ ταυτόχρονα επιθυμούσε άλλες χώρες, όπως η Γεωργία και η Νότια Οσετία, απλώς να διοικούνται από κυβερνήσεις ουδέτερες, μη εχθρικές. Την επιθυμία της αυτή είχε σεβαστεί ο πρόεδρος Ομπάμα, ο οποίος επ’ ουδενί λόγω επιθυμούσε να εμπλακεί η Αμερική σε πόλεμο στην Ουκρανία επί των ημερών του, ενώ την ίδια πολιτική ακολούθησε και ο πρόεδρος Τραμπ στην πρώτη θητεία του. Στην ουσία, η Μόσχα χωρά άνετα στη δυτική αρχιτεκτονική ασφαλείας, πολιτισμικά είναι μέρος της Δύσης, η Αμερική, αν ήθελε, θα την είχε προαγάγει εδώ και χρόνια με όρους εθνικής αξιοπρέπειας σε στενό της σύμμαχο-εταίρο. Ο πόλεμος τα άλλαξε όλα. Το Πεντάγωνο έψαχνε έναν εύκολο εχθρό για να νικήσει. Φευ… για μια ακόμα φορά!
Η πρώτη και άμεση συνέπεια του πολέμου είναι ότι οδήγησε στη δυστυχία προηγμένους ευρωπαϊκούς λαούς, των οποίων οι ηγεσίες έλαβαν αποφάσεις που κατέστρεψαν τις οικονομίες τους, τα νοικοκυριά τους και τις επιχειρήσεις τους. Οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, του φυσικού αερίου, του πετρελαίου θέρμανσης και της βενζίνης εκτοξεύτηκαν και παρέσυραν στην τρελή κούρσα τους τις τιμές των καταναλωτικών προϊόντων στα σούπερ μάρκετ και των λοιπών ειδών πρώτης ανάγκης. Κατ’ επέκταση, τροφοδότησαν την ακρίβεια, την κερδοσκοπία και τον πληθωρισμό. Την ίδια ώρα, η ευρωπαϊκή βιομηχανία, όπως η γερμανική και η γαλλική, έχασε οριστικά την πρόσβασή της στη φθηνή ενέργεια, με συνέπεια να δεχθεί καίριο πλήγμα στην ανταγωνιστικότητά της. Οι απολύσεις και τα λουκέτα στα εργοστάσια της BMW ήταν το πρώτο ηχηρό καμπανάκι. Τα αποτελέσματα δεν άργησαν να έρθουν. Η ταυτοτική Δεξιά, εκμεταλλευόμενη τη φτώχεια, την ανέχεια και την πολιτική ανοχή στην παράνομη μετανάστευση, άρχισε να αυξάνει δραματικά την επιρροή της στη Γαλλία, στην Ολλανδία, στη Γερμανία, στην Ιταλία, εσχάτως και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η φτώχεια όμως, που έπληξε παντού το συστημικό ακραίο Κέντρο, είχε και μία ακόμα συνέπεια: την ανάσταση της Αριστεράς. Το πρώτο δείγμα ήταν η εκτίναξη των ποσοστών του γηραιού κομμουνιστή Μελανσόν στη Γαλλία και το επόμενο βήμα ήταν η αύξηση της επιρροής των ριζοσπαστικών αριστερών δυνάμεων στη Γερμανία, οι οποίες είναι πρώτη δύναμη στην νεολαία (Die Linke). Στη Γερμανία, μάλιστα, αναδείχθηκε δεύτερη δύναμη ένα κόμμα που έχει ακραίες πολιτικές θέσεις, οι οποίες φλερτάρουν με τον ναζισμό (η μόνη κριτική που βρήκε να κάνει στον Χίτλερ η επικεφαλής του ήταν πως, λόγω κρατικοποιήσεων, ήταν… αριστερός!), ενώ έχει ταχθεί κατά καιρούς κατά της Ελλάδας, ζητώντας να επιστρέψει στη δραχμή (καθηγητής Ζιν).
Ερώτηση: Ποίου πολιτικού χώρου έργο είναι όλο αυτό; Του Πούτιν, που διεδόθη ότι ανεμίχθη στις γαλλικές ευρωεκλογές και κάποιοι πασχίζουν με το επιχείρημα αυτό να αποκλείσουν τη Λεπέν από τις επόμενες προεδρικές εκλογές; Ή μήπως είναι αποκλειστικά έργο που φέρει τις υπογραφές των Μπάιντεν, Μακρόν, Σολτς και Φον ντερ Λάιεν; Το αυτό ισχύει για τις ανατροπές στους παγκόσμιους συσχετισμούς. Οταν ο πρόεδρος Τραμπ ανακοινώνει απευθείας διαπραγματεύσεις με τον πρόεδρο Πούτιν, σπάζοντας το εμπάργκο διπλωματικού αποκλεισμού εναντίον του, στην ουσία προσδίδει στον πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας στάτους ισότιμου ηγέτη υπερδύναμης. Ο Τραμπ, όμως, φταίει; Ο Πούτιν; Ή όλοι αυτοί που δέσμευσαν τη Δύση γενικά και την Ευρώπη ειδικά σε έναν ανόητο πόλεμο, που εξάντλησε λαούς και οικονομίες; Ποιοι θα έπρεπε να λογοδοτήσουν, άραγε, σήμερα στους λαούς τους για την ανατίναξη των αγωγών Nord Stream 1 και 2; Η Ευρώπη ήδη εξευτελίζεται και από τα μέσα του πολέμου και μετά άρχισε να προμηθεύεται μυστικά ρωσικό πετρέλαιο και ρωσικό φυσικό αέριο, γιατί αλλιώς οι οικονομίες της θα τινάζονταν στον αέρα. Οι αρνητικές εξελίξεις ήταν λοιπόν η συνέπεια των ανόητων επιλογών της ηγεσίας της Δύσης στον κόσμο, αμερικανικής και ευρωπαϊκής. Οι εξελίξεις αυτές δικαιώνουν όσα εγκαίρως προειδοποίησε ότι θα συμβούν ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής σε ομιλία του στο Μέγαρο Μουσικής, την 1η Ιουνίου 2022. Λίγους μήνες μετά την έναρξη του πολέμου. Ηταν από τους λίγους που, κόντρα στο ρεύμα, χτύπησαν καμπανάκι, καλώντας την ηγεσία της Ενωσης να αναλάβει πρωτοβουλίες για να σταματήσει ο πόλεμος, που πλήγωνε την Ουκρανία και τη Ρωσία. Δεν εισακούστηκε. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη κοιμόταν κάθε βράδυ με τη… σωστή πλευρά της Ιστορίας. Στο τέλος απεδείχθη ότι απλώς κοιμόταν…
