Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Ο Ιούλιος τελειώνει, ο Αύγουστος αρχίζει, αλλά τα μηνύματα που μας φτάνουν για το φετινό τουριστικό ρεύμα δεν είναι καθόλου αισιόδοξα. Η βαριά μας βιομηχανία, πλην των κοντινών προορισμών, έχει υποστεί καθίζηση. Κυκλαδονήσια, τα οποία έσφυζαν από ζωή την περσινή χρονιά και καμάρωναν ότι φέτος θα σπάσουν κάθε ρεκόρ, δυστυχώς εμφανίζουν εντυπωσιακή κάμψη στον αριθμό των επισκεπτών που δέχονται. Κορυφαίοι της ακτοπλοΐας δεν κρύβουν ότι ο μήνας Ιούλιος δεν ήταν καλός και ότι οι μετακινήσεις επιβατών προς τα νησιά του Αιγαίου εμφανίζουν ραγδαία πτώση.
Φίλοι οι οποίοι επισκέφτηκαν συγκεκριμένες περιοχές έμειναν εντυπωσιασμένοι από το γεγονός ότι σε συγκεκριμένες κεντρικές εμπορικές οδούς βρήκαν κλειστά καταστήματα τα οποία γνώριζαν μεγάλες δόξες τα προηγούμενα χρόνια. Τα κατεβασμένα ρολά και τα ενοικιαστήρια στη μέση της τουριστικής σεζόν, ακόμη και σε μικρότερα καταστήματα όπως τσιπουράδικα ή οβελιστήρια, είναι κάτι που είχαν χρόνια να δουν, όπως μας εξήγησαν, είναι κακό σημάδι για τα επερχόμενα.
Ολοι εύχονται ο Αύγουστος να είναι τέτοιος, που να τους επιτρέψει να ισοσταθμίσουν τις απώλειες των προηγούμενων μηνών. Τους το ευχόμαστε κι εμείς εκ βάθους καρδίας. Ωστόσο, δεν μπορούμε να μην παρατηρήσουμε ότι η βουτιά που καταγράφεται μέχρι στιγμής έχει συγκεκριμένες αιτίες. Πολλές και διαφορετικές. Η ευθύνη ανήκει και στην Πολιτεία, αλλά όχι μόνο τον Πολιτεία. Δυστυχώς, τα πράγματα ξέφυγαν πάρα πολύ πέρσι και κάποιοι μέθυσαν από την επιτυχία στα έσοδα. Υποτιμώντας το γεγονός ότι η περυσινή έκρηξη ωφείλετο και στον παρατεταμένο εγκλεισμό του κόσμου από την πανδημία. Δεν ήταν απολύτως φυσιολογική. Το ξέχασαν. Εβαλαν έτσι πάρα πολύ ψηλά τον πήχη για τη φετινή χρονιά. Δύσκολα, βεβαίως, θα τον ξεπεράσουν.
Στην ίδια λογική ακολούθησε μεγάλο τμήμα των ξενοδόχων μας. Οι τιμές γενικά έχουν ξεφύγει. Εχουν ξεφύγει οι τιμές σε ό,τι αφορά τη διαμονή, σε σημείο που το ημερήσιο κόστος παραμονής σε μεσαίο κατάλυμα να φτάνει στο ύψος του μηνιαίου επιδόματος ανεργίας στην πατρίδα μας. Οι πέντε μέρες διαμονής να ισοδυναμούν με δύο μηνιαίους μισθούς. Η λογική της ανόδου απλή: δεν υπάρχουν πολλοί Ελληνες που μπορούν να τα πληρώσουν αυτά, υπάρχουν όμως πολλοί ξένοι! Πούντοι; Φευ.
Εχουν ξεφύγει, επίσης, οι τιμές στο σύνολο της αγοράς: σούπερ μάρκετ, ηλεκτρική ενέργεια, βενζίνες, επικοινωνίες, εστίαση και λοιπά. Αρκετοί εστιάτορες, μάλιστα, ακολουθούν την τακτική των σούπερ μάρκετ: ίδιες τιμές με μειωμένες ποσότητες προϊόντων! Συνολικά, λοιπόν, η Ελλάς αυτό το καλοκαίρι είναι μια ακριβή χώρα. Οι επιχειρηματίες πίστεψαν με την κυβερνητική ανοχή ότι βρήκαν τον μήνα που θρέφει τους εννιά. Την ίδια ώρα όμως έχει αρχίσει δειλά δειλά να αναπτύσσεται ισχυρά ο ανταγωνισμός. Ανταγωνισμός και από την Τουρκία, η οποία με την καμπάνια του TurkAegean αφέθηκε ανενόχλητη να διεκδικεί πελάτες από εμάς, αλλά σιγά σιγά ακόμη και από αυτήν την Αλβανία, στα νότια παράλια της οποίας εμφανίζεται αξιοσημείωτη υποδοχή τουριστικού ρεύματος. Η φασαρία για τον Μπελέρη άλλωστε στη Χειμάρρα γι’ αυτό ακριβώς γίνεται. Για την απαλλοτρίωση και εκμετάλλευση των περιουσιών «φιλέτο» της ελληνικής μειονότητας.
Ειδικώς πρέπει να αξιολογηθεί η τεράστια άνοδος της κτηματαγοράς σε συγκεκριμένα νησιά του Αιγαίου, η οποία έχει σήμερα παρασύρει όλες τις αντικειμενικές αξίες τόσο των ακινήτων προς οικοδόμηση όσο και των ακινήτων προς μίσθωση υπηρεσιών στον ουρανό. Ανοδος η οποία μετακυλίεται στην κατανάλωση. Στην πραγματικότητα οι χρήστες των υπηρεσιών καλούνται να πληρώσουν από το υστέρημά τους τα ενοίκια της φούσκας των ιδιοκτητών.
Δεν είναι κανονικά πράγματα αυτά και όσοι γνωρίζουν υποστηρίζουν ότι της ύβρεως ακολουθεί πάντοτε η νέμεσις. Πιστέψαμε πως όσο ψηλά κι αν βάλουμε τις τιμές, θα υπάρχουν πάντοτε κάποια κορόιδα να τις πληρώνουν. Απεδείχθη ότι δεν είναι έτσι και τώρα ζούμε την ανώμαλη προσγείωση. Το μέγα θέμα, όμως, δεν είναι απλώς η πιθανή κάμψη των τουριστικών εσόδων, αλλά πως θα επιδράσει σημαντικά στην οικονομία η τυχόν βουτιά στα έσοδα του ελληνικού τουρισμού και στους ρυθμούς ανάπτυξης. Ας ελπίσουμε, όχι πολύ. Διότι αλλιώς ο χειμώνας δεν θα είναι και τόσο εύκολος.
