Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Mε ρωτούν συνεχώς ποιο θα είναι το αποτέλεσμα των εκλογών, δεδομένης της δύσκολα αναστρέψιμης πρωτιάς της Ν.Δ. Η απάντηση είναι σταθερή: τα γεγονότα θα ορίσουν τη διαφορά μεταξύ του πρώτου και του δευτέρου. Τα γεγονότα την όρισαν και έως τώρα, άλλωστε, προς τη μια ή προς την άλλη κατεύθυνση. Διαβάζω με προσοχή τις δημοσκοπήσεις, τις μελετώ, τις σέβομαι, γιατί στην πρόθεση ψήφου χωρίς τις οιωνοσκοπίες της αναγωγής λένε την αλήθεια (μόλις 27,8% έδωσε στη Ν.Δ. ο Στράτος Φαναράς στην τελευταία του), αλλά ας μην το ξεχνάμε: οι δημοσκοπήσεις καταγράφουν τον συσχετισμό σε χρόνο παρόντα, όχι σε χρόνο μέλλοντα.
Για να ιχνηλατήσεις το μέλλον πρέπει, θαρρώ, να παρατηρείς τον διεθνή ορίζοντα και πώς αυτός επιδρά στην εσωτερική πολιτική ατμόσφαιρα, να μετράς πόσο επηρέασαν ή δεν επηρέασαν τα γεγονότα έως τώρα (δικαιώνεται αυτό που ονομάζουμε «συμβατική σοφία» ή είμαστε μπροστά σε νέα φαινόμενα;), να σταθμίζεις την επίδραση που θα έχουν στο αποτέλεσμα μέτωπα που εκ πρώτης όψεως δεν παράγουν πολιτική επιρροή (κοινωνική ένταση στο ποδόσφαιρο), να αξιολογείς τις καμπάνιες των κομμάτων και, στο μέτρο του δυνατού, να ψυχανεμίζεσαι (πάντα βάσει πληροφόρησης) το πώς μπορούν να αναμιχθούν μακρόθεν, αοράτως, γνωστές δυνάμεις στο αποτέλεσμα. Καθώς, όπως και άλλη φορά έχουμε επισημάνει από αυτήν εδώ τη θέση, άλλα είναι για τον ξένο παράγοντα σε Ανατολή και Δύση τα διακυβεύματα σε αυτές τις εκλογές (μαζί με τις τουρκικές) και άλλα για εμάς, τον κυρίαρχο λαό.
Για τις ΗΠΑ είναι η μεγάλη συμφωνία Ελλάδας – Τουρκίας, για τους Ρώσους ο διάπλους των πλοίων τους στα Στενά του Βοσπόρου. Ξεκινώ από το τελευταίο, τον ξένο παράγοντα: ο εντοπισμός 850 τόνων ναρκωτικών σε πλοίο συμφερόντων εφοπλιστικής οικογενείας φιλικής κατά το ήμισυ στον πρωθυπουργό κατέστη δυνατός, όπως ομολόγησε ο υπεύθυνος των διωκτικών Αρχών της Ιταλίας σε συνέντευξή του (στον Alpha, παρακαλώ), ύστερα από πληροφορίες που τους έδωσαν Αρχές τρίτων δυνάμεων – στοιχηματίζω της DEA.
Την ίδια περίοδο αποχώρησε αιφνιδίως από ισχυρή δημόσια εκκλησιαστική θέση, που συνδέεται ευθέως με την άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, ισχυρός εφοπλιστής τον οποίο χώρες της Δύσης κατηγορούν ότι μεταφέρει ρωσικό πετρέλαιο και σπάει το εμπάργκο. Ολως τυχαίως, επίσης, οικεία του πρόσωπα αποσύρθηκαν από την πολιτική. Πλέον αυτών, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μπλίνκεν, χρέωσε στην κυβέρνηση ότι δεν χειρίστηκε όπως θα έπρεπε το ζήτημα της μεταφοράς ρωσικού πετρελαίου από ιρανικό δεξαμενόπλοιο της Ευβοίας – και ας είχε δίκιο η Ελλάς.
Τέλος, αναταράξεις καταγράφονται στις σχέσεις της κυβέρνησης με άλλον ισχυρό της ναυτιλίας και του ποδοσφαίρου, ο οποίος, ενοχληθείς από την κατάσταση που επικρατεί στον χώρο της διαιτησίας, αρνείται μέχρι στιγμής να παραχωρήσει τηλεοπτικό βήμα στον πρωθυπουργό με τους όρους που θέτει ο τελευταίος. Υπάρχει λοιπόν μια γενική ανατάραξη στις σχέσεις με τον εξωτερικό παράγοντα, όπως αυτή καθρεφτίζεται στα παράπονα για την ανοχή που επιδεικνύει η κυβέρνηση σε «ρωσόφιλους» εφοπλιστές. Θα εκφραστεί αυτή και με άλλους τρόπους; Ιδωμεν. Οι Δημοκρατικοί έχουν εγκαταστήσει ένα ευρύτερο σύστημα εξουσίας στην Ευρώπη και, μολονότι οι σχέσεις τους με την ατλαντική Αριστερά του κυρίου Τσίπρα είναι άριστες (όπως τονίζει σε κάθε ιδιωτική του επαφή ο εδώ διπλωματικός τους εκπρόσωπος), τίποτε δεν προμηνύει αυτή τη στιγμή ρήξη και αμφισβήτηση. Γρατζούνισμα βαρύ ναι, ρήξη όχι.
Στους ίδιους υπολογισμούς για το πώς θα διαμορφωθεί τελικώς ο συσχετισμός στο εκλογικό σώμα, αλλά και σε ορισμένα κρίσιμα ΜΜΕ, πρέπει να προστεθεί η έκβαση του πρωταθλήματος ποδοσφαίρου, που λήγει μία εβδομάδα πριν από τις εκλογές. Δεδομένου ότι ισορροπίες της δεκαετίας έχουν διαταραχθεί, ας μην εκπλαγούμε στο τέλος, σε περίπτωση που δούμε αντισυστημικές συμπεριφορές οπαδών – ευχόμαστε όχι και αιματηρά επεισόδια. Η κατάσταση μυρίζει μπαρούτι.
Επειδή αντιλαμβάνομαι πως μια ανάλυση για τη συμπεριφορά και την επίδραση των αρμών της εξουσίας στην προεκλογική εκστρατεία είναι ίσως δυσνόητη, επανέρχομαι στην κλασική ανάλυση για να επισημάνω ότι:
– Η διεθνής ατμόσφαιρα λίγο πριν από τις ελληνικές εκλογές θα είναι αντισυστημική. Πηγές μου στο Παρίσι υποστηρίζουν ότι οι συγκεντρώσεις της Πρωτομαγιάς στην πόλη θα θυμίζουν 1968. Την ίδια ώρα, σε δεκάδες πόλεις της Γερμανίας γίνονται σταθερά διαδηλώσεις με οικονομικές διεκδικήσεις, αλλά -έκπληξη- και με φιλορωσικό περιεχόμενο. Το δεξιό AfD ανεβαίνει. Το αεράκι θα φυσήξει μέχρι την Αθήνα;
-Η περιφερειακή ατμόσφαιρα είναι περίεργη. Οι Αμερικανοί κάνουν έξυπνο screening στον Ερντογάν, ο οποίος αποστέλλει το ελικοπτεροφόρο AΝΑDOLU στο λιμάνι της Σμύρνης 10 μέρες πριν από τις εκλογές.
– Η τοπική ελληνική ατμόσφαιρα είναι εξίσου περίεργη: η συμβατική σοφία, ότι οι άνθρωποι επί όμοιων καταστάσεων λειτουργούν ομοίως, δεν επιβεβαιώνεται ακόμη. Η καταδίκη του Νίκου Παππά από το Ειδικό Δικαστήριο αύξησε(!) προσκαίρως κατά τι τη συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν τη μείωσε. Η υπόθεση Γεωργούλη επίσης δεν φαίνεται να κάνει ζημιά στον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Φαναράς έδωσε τα ποσοστά του αυξημένα(!).
Τα σχόλια πολιτών, που ήταν γραμμένα κάτω από την είδηση στην ιστοσελίδα του «Πρώτου Θέματος», ήταν 70-30 υπέρ του ηθοποιού και κατά του ΠΑΣΟΚ(!), με τη θεωρία του «στημένου». Τάση που συλλαμβάνω και ο ίδιος σε επαφές κυρίως στον ανδρικό πληθυσμό όπου το #metoo δεν είναι πολύ δημοφιλές. Σε μια Ελλάδα όπου, σύμφωνα με τις διαθέσιμες μετρήσεις, η δραχμή συγκεντρώνει ποσοστό αποδοχής 30%, το ίδιο πιθανολογώ ότι θα συμβεί και με τις καταγγελίες της Ν.Δ. για το νόμισμα «Δήμητρα» του Βαρουφάκη.
Αυτή η ιστορία απλώς αυξάνει την ένταση στην αντισυστημική ατμόσφαιρα. Δεν νομίζω ότι κανείς σοβαρός δεξιός θα ψήφιζε το κόμμα του Γιάνη. Ακροδεξιός ναι, δεξιός όχι. Εμπειρικώς, τέλος, πιάνω στον αέρα πολύ κοινωνικό θυμό. Προχθές, σε πτήση της Aegean, επιβάτης καθύβρισε αεροσυνοδό διότι, δήθεν, έδινε προτεραιότητα στην έξοδο κατά την άφιξη στους… πλουσίους που πληρώνουν περισσότερα για την πρώτη θέση. Κάτω από την πολιτική ένταση υπάρχει πολύ αθέατο κοινωνικό μίσος.
Το οποίο πυροδοτείται από συστημικά επεισόδια, όπως φουσκωμένες μετρήσεις υπέρ Ν.Δ. (που απενοχοποιούν όμως την ψήφο διαμαρτυρίας), νόμους για τον αποκλεισμό κομμάτων από το Κοινοβούλιο, σχέδια αποστασιών σε μικρά κόμματα και τυχόν νέος γύρος αποκαλύψεων για τα Τέμπη και τις υποκλοπές. Η ατμόσφαιρα λοιπόν στην πρώτη κάλπη μοιάζει τιμωρητική, ενώ στη δεύτερη (όπου ρόλο θα παίξουν οι δεξαμενές που θα έχουν τα κόμματα στα δεξιά και τα αριστερά τους) θα είναι δημοψηφισματική – εάν φθάσουμε εκεί.
Κάτι τελευταίο: Η καμπάνια της Ν.Δ. με σποτ στο διαδίκτυο και στην τηλεόραση είναι μέχρι στιγμής πολύ καλύτερη του ΣΥΡΙΖΑ. Της Ν.Δ. είναι μοντέρνα και μετριοπαθής, του ΣΥΡΙΖΑ «παλιακή» και απαρχαιωμένη. Το πρόβλημα για την Κεντροδεξιά είναι ότι δεν αντιστοιχείται ο πολιτικός της λόγος με την καμπάνια. Η καμπάνια της εκπέμπει ασφάλεια και μετριοπάθεια, ενώ ο πολιτικός της λόγος ανασφάλεια και τοξικότητα. Του ΣΥΡΙΖΑ, με τις «πλάτες» και τις τηλεοπτικές οθόνες του… 1821, παράγει αναχρονισμό. Αντί να ακούς το μήνυμα, παρατηρείς την… ντεκαντάνς του σποτ. Φαντασία μηδέν.
