Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Οταν συζητάμε για τις σχέσεις Ευρώπης – Αμερικής κατά βάση συζητάμε για τις σχέσεις Γερμανίας – Αμερικής πρωτίστως και έπειτα όλων των υπολοίπων.
Υπό αυτή την έννοια, η επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στην ήπειρό μας την προσεχή Παρασκευή, προκειμένου να μετάσχει στη Σύνοδο του G7 με θέμα την ιδεολογική επανασυσπείρωση της Δύσης, αποτελεί την ιδανική ευκαιρία για να ξεκαθαριστούν κρίσιμα γεωπολιτικά ζητήματα. Η Δύση έχει αποσυσπειρωθεί όχι μόνο γιατί η Τουρκία έχει απομακρυνθεί από την Ουάσινγκτον και αγοράζει ρωσικούς πυραύλους.
Η Δύση έχει αποσυσπειρωθεί γιατί το εθνικό συμφέρον των Γερμανών επικρατεί των δυτικών αξιών, εις τρόπον ώστε το Βερολίνο να έχει ορθάνοιχτες τις πόρτες του στη Μόσχα και στο Πεκίνο. Στη Μόσχα με την κατασκευή του ενεργειακού αγωγού Νord2 Stream και στο Πεκίνο με τη ραγδαία ανάπτυξη των μεταξύ τους εμπορικών σχέσεων. Και, ως γνωστόν, ο Μπάιντεν είναι ο πρώτος Αμερικανός πρόεδρος ύστερα από δεκαετίες ο οποίος κήρυξε ταυτοχρόνως διμέτωπο ανένδοτο αγώνα εναντίον και των δύο αυτών μεγάλων χωρών. Τι, άραγε, θα συμβεί όταν οι ΗΠΑ θα επιχειρήσουν να βάλουν το μαχαίρι στον λαιμό στους συμμάχους τους; Στο παρελθόν, στην ακμή τους, γνωρίζουμε τι συνέβη. Οι εμπνευστές του Nord1 Stream, καγκελάριος Σρέντερ και υπουργός Εξωτερικών Γιόσκα Φίσερ, καταδικάστηκαν σε πολιτική εξαφάνιση. Τα δε κόμματά τους, το ιστορικό σοσιαλδημοκρατικό SPD και οι Πράσινοι σε μακρά πολιτική περιδίνηση.
Σε σημείο που σήμερα, 16 χρόνια μετά την άνοδο της Μέρκελ στην εξουσία, οι Πράσινοι, μετά την πολιτική έρημο που διήνυσαν, διαδέχονται στον δικομματισμό τους Σοσιαλδημοκράτες με την αφανή στήριξη των ΗΠΑ (όπως ο ατλαντιστής ΣΥΡΙΖΑ διαδέχθηκε στον ελληνικό δικομματισμό το γερμανόπληκτο ΠΑΣΟΚ του κυρίου Σημίτη).
Σρέντερ και Φίσερ δεν βγήκαν βεβαίως προσωπικώς χαμένοι, καθώς ο πρώτος προσελήφθη στο διοικητικό συμβούλιο της Gazprom μετά την αφυπηρέτησή του, ενώ ο Φίσερ είχε «πάρε δώσε» με το Οικονομικό Επιμελητήριο της Σμύρνης στην Τουρκία. Οι χώροι τους όμως μαράζωσαν, προς παραδειγματισμόν. Κατέστησαν, στην καλύτερη περίπτωση, αδύναμοι κρίκοι, ουραγοί των κυβερνήσεων των Χριστιανοδημοκρατών. Και, βεβαίως, αυτό δεν συνέβη τυχαίως! Φρόντισαν οι «τιμωροί».
Τα ίδια συνέβησαν άλλωστε και στην Ελλάδα το 2009, τα ίδια συμβαίνουν και στην Τουρκία, σε παραλλαγή τώρα. Οποιος σύμμαχος «παρεκκλίνει» χάριν του εθνικού του συμφέροντος καταδιώκεται. Στο πυρ το εξώτερον. Υπό αυτή την έννοια, έχουν σημασία το ταξίδι Μπάιντεν και οι συναντήσεις κορυφής με τη γερμανική πολιτική ηγεσία. Δύο είναι οι πονοκέφαλοι των Αμερικανών στη συμμαχία αυτόν τον καιρό: Ο Νord2 Stream, που κατασκευάζουν οι Γερμανοί με τους Ρώσους, και οι πύραυλοι S-400, που αγόρασαν οι Τούρκοι από τους Ρώσους. Ερωτάται: Είναι ίδια η εποχή με το 2003, που οι ΗΠΑ επέβαλαν στον περιδεή κύριο Σημίτη την αχρήστευση των ρωσικών S-300; Είναι ίδια η εποχή με το 2005, που τιμώρησαν τον αποσκιρτήσαντα Σρέντερ για τον Νord1Stream και «ανέβασαν» τη φιλοδυτική ατλαντίστρια Μέρκελ; Είναι ίδια η εποχή με το 2009, όταν οδήγησαν τον απόφοιτο του Tufts, Καραμανλή, στην έξοδο από την πρωθυπουργία για τον South Stream; Ακούω ότι στις επερχόμενες γερμανικές εκλογές θα γίνουν οι συνήθεις επιχειρήσεις, οι οποίες θα καταλήξουν είτε σε συγκρότηση κυβέρνησης με επικεφαλής πράσινη καγκελάριο είτε με επικεφαλής Χριστιανοδημοκράτη με πράσινο υπουργό Εξωτερικών. Με αποστολή την υπονόμευση της κατασκευής του Nord2 Stream.
Η εξουδετέρωση του πρωθυπουργού της Βαυαρίας Ζέντερ και η εκλογή του άχρωμου Λάσετ δεν είναι τυχαίες – εξυπηρετούν αυτά τα σχέδια. Θα τους βγει, όμως; Θα συμβιβαστούν οι Γερμανοί, που θέλουν να έχουν ενεργειακή αυτάρκεια και δεν μπορούν να περιμένουν μέσα στους αιώνες πότε θα τελειοποιηθούν και πότε θα γίνουν ανταγωνιστικά σε τιμές τα αμερικανικά προϊόντα φυσικού αερίου, έστω σχιστολιθικού, για να τα αγοράζουν; Τα μηνύματα που στέλνουν οι ΗΠΑ για τη σχέση τους με την Τουρκία είναι, πάντως, αμφίσημα. Αγριάδα πολλή, αλλά, από εκεί που απαιτούσαν την απομάκρυνση των S-400 από το τουρκικό έδαφος, τώρα συμβιβάζονται και με τακτικούς ελέγχους που θα διασφαλίζουν την απενεργοποίησή τους.
Ενώ, την ίδια ώρα, ο Πούτιν, με τη στάση του στην Αρμενία (Ναγκόρνο-Καραμπάχ), κάνοντας «πλάτες» σε Τουρκία – Αζερμπαϊτζάν, άνοιξε διάδρομο για τη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στην Ανατολή, παρακάμπτοντας τη Γεωργία. Δεν ξέρω, λοιπόν, αν είναι ίδια ακριβώς τα δεδομένα. Ο Μπάιντεν πασχίζει να φέρει τη μεγάλη χώρα του σε κανονική τροχιά. Συγκροτεί εγκαίρως συμμαχίες. Δεν είναι τυχαία και τα ανοίγματα του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών στους Πρασίνους, σε ανύποπτο χρόνο – κάποιος τα υπέδειξε.
Ειδικώς αν λάβει κανείς υπόψη του ότι οι Πράσινοι είναι υπέρ της αλλαγής του Συμφώνου Σταθερότητας, της χαλάρωσης της λιτότητας και της αμερικανικής οπτικής για την αύξηση της κατανάλωσης στην Ευρώπη. Αλλά, αν οι Γερμανοί επιμείνουν μετά τις εκλογές να χρηματοδοτούν ασυστόλως το πλεόνασμά τους με εξαγωγές στο Πεκίνο και να τροφοδοτούν προνομιακώς με ρωσικό αέριο τις επιχειρήσεις τους, η αποστολή του Αμερικανού προέδρου θα είναι δύσκολη. Αλλάζουν οι καιροί.
