Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Η διακοπή της απεργίας πείνας του Δημήτρη Κουφοντίνα έπειτα από 65 ημέρες και η παραδοχή του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης Αλέξη Τσίπρα από του βήματος του Κοινοβουλίου ότι το ηγετικό στέλεχος της 17 Νοέμβρη είναι «δολοφόνος» αποτελούν μια μεγάλη, διπλή ιδεολογική νίκη της Πολιτείας και της κεντροδεξιάς παράταξης.
Νίκη της Πολιτείας, γιατί το αστικό κράτος δεν υπέκυψε στους ηθικούς εκβιασμούς ενός ισοβίτη, ο οποίος ήξερε να αφαιρεί ζωές για τους «κοινωνικούς αγώνες», αλλά δεν είχε το σθένος να θυσιάσει τη δική του. Νίκη της παράταξης, γιατί πρώτη φορά από τη Μεταπολίτευση ηγέτης της Αριστεράς εσύρθη από αρχηγό της Δεξιάς να χαρακτηρίσει τρομοκράτη της 17Ν «δολοφόνο». Ο Τσίπρας είναι ο πρώτος που το έκανε, κόντρα στο βαθύ κόμμα του, προκληθείς από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ωστόσο η διπλή αυτή νίκη δεν πανηγυρίστηκε σωστά από τον πρωθυπουργό.
Όχι απλώς γιατί ο τρομοκράτης, που υπέκυψε στους νόμους του αστικού κράτους, γνώρισε άκοπη δημοσιότητα επί σχεδόν τρεις μήνες (οι αναφορές στο επώνυμό του στον ιστό εκτοξεύτηκαν στα 2.370.000), με συνέπεια φιλοκυβερνητικά έντυπα να εκφράζουν την ανησυχία τους το Σαββατοκύριακο για κάθοδο κόμματος τρομοκρατών στις εκλογές. Όχι μόνο γιατί η στρατηγική της αγιοποίησης και της πρόκλησης που άρχισε με ένα βιβλίο και συνεχίστηκε με επισκέψεις σε τόπους εγκλημάτων κορυφώθηκε με 400 επιθέσεις οπαδών νέας εσοδείας σε όλη την επικράτεια.
Ούτε επειδή κατάφερε να κάνει άνω κάτω τον πολιτικό, τον δικαστικό και τον νομικό κόσμο, διχάζοντας την καρδιά της εξουσίας του αστικού κράτους. Ο πρωθυπουργός δεν πανηγύρισε, γιατί, διαβάζοντας τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, διαπίστωσε ανήσυχος ότι η διπλή νίκη επισκιάζεται από μια νέα διπλή αντισυστημικότητα. Των νέων, οι οποίοι, επηρεαζόμενοι και από το διαδίκτυο, απομακρύνονται σε ποσοστό 66% από το πολιτικό σύστημα και ριζοσπαστικοποιούνται. Των «σκληρών» δεξιών ψηφοφόρων, οι οποίοι θεωρούν άδικα τα μέτρα της πανδημίας, υποστηρίζουν ότι αυτή αλλοίωσε τους δημοκρατικούς κανόνες και απαιτούν γενναίες αλλαγές στο πολιτικό σύστημα, ακόμη και αλλαγή πολιτειακού υποδείγματος.
Απεδείχθη, δηλαδή, μέσα στο τρίμηνο, σε συνδυασμό με χειρισμούς σε άλλα γεγονότα, ότι ο Κουφοντίνας ήταν το σύμπτωμα, όχι η αιτία του προβλήματος. Η ήττα του «λαϊκισμού» και της αντισυστημικότητας, την οποία πανηγύρισαν με ανακούφιση φωνές «καθημερινές» όταν έχασε ο Τραμπ και όταν καταδικάστηκε και φυλακίστηκε η Χρυσή Αυγή στον Δομοκό, απεδείχθη στην πράξη φρούδα ελπίδα. Είτε φυλακίσεις τα άκρα από τα αριστερά (17Ν) είτε από τα δεξιά (Χρυσή Αυγή), έρχεται μια μέρα που καταλαβαίνεις πως, αν δεν αλλάξει το σύστημα το ίδιο, ακόμη και οι δικές σου δημοσκοπήσεις (εν προκειμένω, της Metron Analysis, που έγινε για λογαριασμό του Κύκλου Ιδεών του Ευάγγελου Βενιζέλου) σου λένε ότι πατάς πάνω σε σαθρό έδαφος. Πως υπάρχει χάσμα γενεών στο εκλογικό σώμα, τάφρος κανονική, μεταξύ των ηλικιών 17-54 και 54+. Και πως επωάζονται αλλαγές. Ο Μητσοτάκης έχει ελαττώματα, όπως όλοι, αλλά είναι ένας μυαλωμένος πολιτικός. Γι’ αυτό όχι μόνο δεν πανηγύρισε τη νίκη του, αλλά αναγνώρισε εμπράκτως τις αρνητικές συνέπειές της. Η ερώτηση του Τσίπρα την περασμένη Παρασκευή στη Βουλή αφορούσε τη δημόσια τάξη.
Αλλά ο πρωθυπουργός, γνωρίζοντας τους αριθμούς των μετρήσεων, αποτάθηκε στην πληγείσα από την πανδημία μεσαία τάξη (εξηγώντας επί μισή ώρα την πολιτική του) και στη νεολαία, που απομακρύνεται από όλους και αποκτά κινηματικά χαρακτηριστικά. Είπε συγκεκριμένα ο κ. Μητσοτάκης, με έκδηλη ανησυχία: «Αφήνω την αξιωματική αντιπολίτευση, τελειώνοντας, κύριε πρόεδρε, να αναζητήσει την ταυτότητά της. Κοιτάζω μπροστά και θα ήθελα να απευθυνθώ στους νέους μας. Γιατί απέναντί τους, ως εκπρόσωπος της εξουσίας, και απολογούμαι και εξηγούμαι. Και είναι προσωπική μου δέσμευση να κάνω φιλικότερο το πρόσωπο του κράτους και αποτελεσματικότερη τη διακυβέρνησή μας.
Ζητώ όμως και τη δική τους βοήθεια. Δεν κουνάω το δάχτυλο. Ανοίγω, ανοίγουμε όλοι τα αυτιά μας για να σας ακούσουμε, και ειδικά οι νέοι σήμερα δεν πρέπει να είναι υποταγμένοι. Πρέπει να είναι υποψιασμένοι. Είναι σημαντικό, νομίζω, να γνωρίζουν ότι μια ανάρτηση στο διαδίκτυο δεν συνιστά πάντα την απόλυτη αλήθεια. Είναι σημαντικό να εξηγήσουμε στους νέους μας ότι έτσι όπως λειτουργούν σήμερα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και οι αλγόριθμοι των μεγάλων πλατφορμών που χρησιμοποιούν στην ουσία αναπαράγουν και επιβραβεύουν τις όποιες απόψεις μπορεί ήδη να έχουν.
Δημιουργούν στεγανά. Στεγανά έντασης, όχι στεγανά διαλόγου. Στεγανά όπου ανατροφοδοτούνται τα στερεότυπα τα οποία έχουν από τη μία και από την άλλη πλευρά, και αυτό είναι κακό για τη δημοκρατία μας, είναι κακό για το επίπεδο του διαλόγου μας. Διότι εγκλωβίζονται με αυτό τον τρόπο οι νέοι στις απόψεις τους, χωρίς να αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη, χωρίς να αμφισβητούν αυτό το οποίο βλέπουν, αυτό το οποίο ο οποιοσδήποτε μπορεί “να τους σερβίρει”.
Μέσα στον χρόνο η νέα γενιά πολιορκείται και από μύθους και από απόηχους πραγματικών γεγονότων. Και είναι φυσικό, το καταλαβαίνω, πάντα συμβαίνει. Και οι σημερινές αδυναμίες της Πολιτείας να την εξεγείρουν. Αλίμονο εάν ζητούσαμε από τους νέους να παραιτηθούν από την αμφισβήτηση. Αλίμονο… Θα πρέπει κάθε κοινωνία η οποία θέλει να προχωρήσει να επιζητεί αυτή την αμφισβήτηση. Και πιστεύω τελικά ότι μέσα από αυτή την αμφισβήτηση θα συναντηθούμε με τη νέα γενιά. Δεν λειτουργεί με δόγματα ούτε με έτοιμες λύσεις ούτε με ακίνητες βεβαιότητες.
Η βία όμως, το πιστεύω ακράδαντα, δεν ταιριάζει σε αυτή τη γενιά. Και ένα έχω να πω σήμερα στα νέα παιδιά: ότι ο διχασμός τελικά σημαίνει μαρασμός. Μη βάλετε φωτιά στον δρόμο, εάν θέλετε, βάλτε φωτιά στη σκέψη σας και υψώστε τη γροθιά σας αλλά και τα μυαλά σας, για να αμφισβητήσετε με κριτική σκέψη αυτά τα οποία δεν σας αρέσουν.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στην πιο κρίσιμη στιγμή της πανδημίας δεν πρέπει να αφήσουμε τις συνέπειές της να μολύνουν τον κοινωνικό ιστό. Δεν μπορεί, κ. Τσίπρα, δεν μπορεί σε αυτή τη συγκυρία να ακούγονται κατηγορίες για επιστροφή στη δεκαετία του ’50. Τότε η δημοκρατία μας ήταν ατελής. Η χώρα ήταν πληγωμένη από τον Εμφύλιο. Όσοι μιλούν με όρους εκείνης της εποχής αναφέρονται στους πατεράδες μας, στις γιαγιάδες μας και στους παππούδες μας».
Γιατί τα είπε όλα αυτά; Γιατί χρησιμοποίησε το ρήμα «απολογούμαι»; Τη μετοχή «υποταγμένοι»; Τη φράση «μύθοι του διαδικτύου»; Γιατί παρακάλεσε να μπει «φωτιά στη σκέψη και όχι φωτιά στους δρόμους»; Στη νεολαία απευθυνόταν, όχι σε μπάχαλους! Να σας πω! Γιατί οι κρυφές έρευνες δείχνουν ότι οι λέξεις «παιδεραστία», «Λιγνάδης», «Μενδώνη», «μπάτσοι» κυριαρχούν στο twitter και το facebook, στο λεξιλόγιο των νέων και κάνουν τεράστια ζημιά στο πολιτικό σύστημα. Γιατί ξέρει ο πρωθυπουργός ότι έξω από τη Βουλή τις προάλλες καμία πεντακοσαριά ανένταχτες νέες τραγουδούσαν Ρασούλη σε παραλλαγή του τύπου «Πότε Ζήτα, πότε Δέλτα» και πως «Έχω καταλάβει ήδη το δικό σας το παιχνίδι».
Ξέρει άριστα ο Κυριάκος ότι, και που θα μείνει ο Κουφοντίνας στις Φυλακές Δομοκού, το ρεύμα ριζοσπαστικοποίησης δεν θα ανακοπεί αν δεν αλλάξει η πολιτική. Γι’ αυτό και τη συγγνώμη που του ζήτησε ο Παπαχελάς για την Ικαρία και την Πάρνηθα την είπε τελικώς για τη βία των αστυνομικών. Γιατί ξέρει. Το θέμα όμως τον ξεπερνά. Πρέπει να το καταλάβουν όλοι. Διότι, όταν τα κανάλια, που στην ίδια έρευνα είναι στα τάρταρα, μαζί με τους πολιτικούς, μετέδωσαν τροχαίο δυστύχημα που έγινε έξω από τη Βουλή, με θύμα νέο 23 ετών, με δύο μέρες καθυστέρηση (!), επειδή ο οδηγός που το προκάλεσε επέβαινε σε υπηρεσιακό όχημα της Ντόρας Μπακογιάννη (έκαναν, δηλαδή, επικοινωνιακή διαχείριση του δράματος), τότε θα χρειαστούν πολύ περισσότερα από μια ομιλία για να σβήσουν οι… φωτιές. Αν δεν το καταλαβαίνουμε, οδεύουμε προς Μάιο. Όχι μόνον ημερολογιακώς.
