Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης
Τα νέα δεν είναι καλά. Η καθυστέρηση στον εμβολιασμό εμποδίζει την επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα.
Και όσο αργεί αυτή τόσο πολλαπλασιάζονται οι πιθανότητες να «πέσει» στο μακρινό μέλλον η Ελλάς στην ανάγκη της προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο, στα άτοκα κεφάλαιά του και στα μνημόνιά του, με ορατό τον κίνδυνο, όπως λένε αυτοί που ξέρουν, να αποκτήσουμε κάποτε «στάτους Βενεζουέλας». Γνωρίζω! Φαίνονται απαισιόδοξα και εκτός πραγματικότητας αυτά που σας μεταφέρω. Πρόωρα.
Στη σφαίρα της φαντασίας και του ανέφικτου. Αλλά εδώ συμβαίνουν πράγματα, που καλό είναι να ξέρουμε για να μην πέφτουμε από τα σύννεφα. Είναι πολλοί πλέον αυτοί που τα ψιθυρίζουν, ζητώντας μάλιστα τώρα με καθυστέρηση να αγοράσουμε ρωσικά και κινεζικά εμβόλια για να επιτύχουμε γρηγορότερα την ανοσία και το άνοιγμα της οικονομίας. Απαξ και δεν το κάναμε αυτό, όμως, όταν μας προτάθηκε έως και συμπαραγωγή προκειμένου να επιλέξουμε εμβόλια χωρών-μελών του ΝΑΤΟ μόνο μέσω Ευρωπαϊκής Ένωσης (γεωπολιτική γίνεται και με τα φάρμακα, μην αμφιβάλλετε), τώρα πια είναι μάλλον αργά. Τι αλλάζει, λοιπόν;
Πρώτον, αλλάζει η Ευρώπη. Από παντού μεταδίδεται το χαρμόσυνο μήνυμα ότι θα συνεχιστεί η χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας το 2022. Κανείς, όμως, δεν μας λέει τι σημαίνει για εμάς χαλάρωση. Μόνο κάτι μισόλογα για κόφτες στις δαπάνες ακούγονται. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η Γερμανία θα επανέλθει στην παλαιά πολιτική της αμέσως μόλις ισοσκελίσει τον προϋπολογισμό της και θα αρχίσει να ζητά «χαλαρή λιτότητα». Κάτι που σημαίνει εις ό,τι μας αφορά όχι επιστροφή στην απαίτηση για πρωτογενή πλεονάσματα της τάξεως του 3%, αλλά υποχρέωση για πρωτογενή ελλείμματα του 3%.
Επιείκεια, χαλάρωση και ευελιξία θα το βαπτίσει αυτό. Μόνο που στην πραγματικότητα, αν αυτό συμβεί, παραπέμπει στη λήψη οικονομικών μέτρων. Από έλλειμμα 8% (κατά άλλους 15%) πώς φτάνεις στο έλλειμμα 3%; Μόνο με θυσίες. Ήδη το υπουργείο Οικονομικών, το οποίο κράτησε όρθιες επιχειρήσεις και νοικοκυριά μέσα στην κρίση με δαπάνες 30 δισ. ευρώ, όλες από δάνεια, έβαλε την όπισθεν. Και στις αναστολές συμβάσεων, τις οποίες συρρικνώνει, και στις επιστρεπτέεες προκαταβολές. Το δημόσιο ταμείο δεν αντέχει άλλον σοσιαλισμό.
Δεύτερο στοιχείο που δείχνει την επιδείνωση είναι η κώφωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στις προειδοποιήσεις που απευθύνουν όλες οι χώρες του Νότου για διαγραφή των χρεών της πανδημίας. Οι Γερμανοί δεν ακούνε. Η οικονομία τους στάθηκε όρθια με αμελητέες απώλειες μέσα στην πανδημία λόγω της υψηλής βιομηχανικής παραγωγής και δοθέντος ότι εξυγιαίνουν και τα προσκαίρως διολισθήσαντα δημόσια οικονομικά τους, αφήνουν το παιχνίδι να εξελιχθεί. Ήδη η Πορτογαλία, με χρέος ίσο με το 117% του ΑΕΠ της, εκπέμπει άγχος, το ίδιο θα εκπέμψουμε, αργά ή γρήγορα, και εμείς. Δύσκολα θα δανείσει κανείς ξανά την Ελλάδα με δεκαετές ομόλογο όταν ξέρει ότι σε 11 χρόνια από τώρα λήγει η ρύθμιση χρέους και οι λήξεις παλαιών ελληνικών ομολόγων θα πάνε «στον Θεό». Ήδη και πάλι το υπουργείο Οικονομικών προειδοποιεί πως όσο συνεχίζεται η καραντίνα τόσο υπονομεύεται η πιστοληπτική ικανότητα της χώρας και τόσο αυξάνει ο κίνδυνος προσφυγής στο ευρωπαϊκό ΔΝΤ, αν αυξηθούν τα επιτόκια στις αγορές.
Τρίτο στοιχείο, το περίφημο Ταμείο Ανάκαμψης. Και πάλι η Γερμανία εδώ. Τα λεφτά και λίγα είναι και αργούν πολύ. Το Βερολίνο ούτε καν ακούει το δίκαιο αίτημα για αύξηση των κονδυλίων του Ταμείου λόγω της παράτασης της πανδημίας. Αντιθέτως, δειλά δειλά δυναμώνουν στις τάξεις του οι οπαδοί της Ευρώπης δύο ταχυτήτων.
Τέταρτο ανησυχητικό στοιχείο αποτελούν τα δεδομένα για τον τουρισμό. Οι βόρειες χώρες πολεμούν την πρόταση Μητσοτάκη για πιστοποιητικό εμβολιασμού για έναν απλό λόγο: Θέλουν να αποτρέψουν τους πολίτες τους να ταξιδέψουν στον Νότο. Θέλουν να συγκρατήσουν τα έσοδά τους τονώνοντας τον εσωτερικό τουρισμό. Πώς να εγκρίνουν, λοιπόν, πιστοποιητικό εμβολιασμού; Πέραν αυτών, η Ελλάς είναι εκτεθειμένη σε ακόμη έναν κίνδυνο, αν επιμείνει στην πρότασή της. Όσοι έχουν εμβολιαστεί με το ρωσικό ή με το κινεζικό εμβόλιο θα μπορούν να ταξιδέψουν στη χώρα μας, δεδομένου ότι το πιστοποιητικό που προτείνουμε καλύπτει μόνο τα δυτικά εμβόλια; Ήδη ο Σέρβος πρόεδρος ωρύεται εναντίον ημών. Θα διώξουμε τουρίστες, λοιπόν; Έχουμε αυτή την πολυτέλεια;
Στην πραγματικότητα βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής. Μαζί με τα Ελληνοτουρκικά, στα οποία οι εξελίξεις μοιάζουν δυσοίωνες μετά τη διαφαινόμενη συνεννόηση Τουρκίας – Γαλλίας και Τουρκίας – Αιγύπτου. Το γεγονός ότι εμποδίζουν την ορατότητά μας οι υποθέσεις Λιγνάδη, Κουφοντίνα και οι συνήθεις φυσικές καταστροφές δεν λέει κάτι. Οι προκλήσεις είναι εδώ και μας περιμένουν. Ας ετοιμαστούμε να τις αντιμετωπίσουμε, είτε πριν είτε μετά το καλοκαίρι.
