Γράφει ο Λευτέρης Κουσούλης
Το ΠαΣοΚ υπήρξε μεγάλο κόμμα. Θα μπορούσε να καταγραφεί ως πολιτικό θαύμα και να διδάσκεται η περίπτωσή του. Σφράγισε τη σύγχρονη διαδρομή μας. Τρίτο κόμμα σήμερα, βρίσκεται στο σταυροδρόμι μιας πορείας μεταξύ πολιτικού «θανάτου» και πολιτικής «επιστροφής». Η συνθήκη το τοποθετεί στο δίλημμα μεταξύ ευθύνης και δικαιωμάτων. Επιχειρεί να σταθεί. Προσπαθεί να αντέξει.
Η τετραετία μετά τις εκλογές του Ιουλίου του 2019 ολοκληρώνεται με αδιατάρακτη από πλευράς Αντιπολίτευσης της διακυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη. Η επιμένουσα αριθμητική υπεροχή του είναι δείγμα των παγιωμένων συσχετισμών, ακόμη και μετά την τραγωδία στα Τέμπη. Το ΠαΣοΚ, σε αυτή την περίοδο, συμβατικό και παραδοσιακό, με μια νέα ηγετική ομάδα στην κορυφή του και με σύμμαχο την πολιτική αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να διαμορφώσει προϋποθέσεις κυβερνητικής αλλαγής, δεν πέτυχε να βελτιώσει τη θέση του, ώστε με νέα βαρύτητα να καταστεί κρίσιμος συντελεστής της επόμενης φάσης.
Ο χρόνος πέρασε. Ωρίμασαν οι εικόνες. Ισως να αποκρυσταλλώθηκαν και οι γνώμες. Εκλογές την 21η Μαΐου και το ΠαΣοΚ κερδίζει την προσοχή, βρίσκεται στο επίκεντρο της συζήτησης και εκεί θα παραμείνει ως το βράδυ των εκλογών. Ως τρίτο κόμμα, γύρω του και με το ίδιο «πρωταγωνιστή», θα αναπτυχθεί το υπαρκτό ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης συνεργασίας. Μεταξύ των «δικαιωμάτων» του και της «υποχρέωσής» του θα κληθεί να σηκώσει το βάρος της ευθύνης ή να αποκρούσει τον πειρασμό της συγκυβέρνησης με τον σημερινό Πρωθυπουργό.
Ο πολιτικός στόχος της αυτοδυναμίας, θεμιτός ίσως και εφικτός, ορίζει τη φύση της αναμέτρησης και βαραίνει καθοριστικά στην εξέλιξή της. Οι εκλογές σε δύο γύρους, η αναμέτρηση μία και το μέτωπο ενιαίο. Αυτοδυναμία ή όχι; Το μόνο ερώτημα. Τα άλλα θα αναπτυχθούν, ως αναγκαίο συμπλήρωμα. Σε αυτή τη συνθήκη καλείται το ΠαΣοΚ, όχι μόνο να αντέξει, αλλά και να διεκδικήσει έναν ρόλο. Η μη αυτοδυναμία θα είναι η πολιτική του ευκαιρία, αν κινηθεί με πολιτική σοφία μεταξύ της υποχρέωσής του σε κυβερνητική συμμετοχή και του πολιτικού δικαιώματος να αρνηθεί τη χρήση του ως υποτιμημένου συμπληρώματος από τον ισχυρό εν δυνάμει εταίρο.
Η θέση του ΠαΣοΚ, όπως διατυπώνεται, περί αποκλεισμού του κ. Μητσοτάκη και του κ. Τσίπρα, σε περίπτωση συνεργασίας, θα αποκτήσει πολιτική βάση, αν η έκβαση της κάλπης αποκλείσει καθαρά την αυτοδυναμία και η μετεκλογική συνθήκη είναι τόσο ριζικά άλλη, που νέα πρόσωπα μόνο θα μπορούν εξ αντικειμένου να την υπηρετήσουν. Ως τότε, το ΠαΣοΚ θα χρειαστεί να ζυγίσει καλύτερα τη σχέση μεταξύ της ευθύνης και των δικαιωμάτων του.
Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
