Γράφει η Κατερίνα Φραγκάκη
Κάθε φορά που προβαίνουμε σε έρευνα για αγορά μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου, παρατηρούμε ότι τα κοινωνικά δίκτυα μας παρουσιάζουν διαφημίσεις άλλων εταιρειών, με παρόμοια προϊόντα, με αυτά που αναζητήσαμε. Το γεγονός αυτό στην αρχή προκαλεί μεγάλη έκπληξη στον χρήστη των κοινωνικών δικτύων, όμως οι απαντήσεις δίδονται στους όρους χρήσης, όπου προκύπτει ότι τα κοινωνικά δίκτυα συλλέγουν και χρησιμοποιούν αυτές τις πληροφορίες.
Ειδικότερα, αναφέρουν ότι συλλέγουν πληροφορίες σχετικά με τους υπολογιστές, τα κινητά, τις συνδεδεμένες τηλεοράσεις και άλλες συσκευές του χρήστη, με δυνατότητα σύνδεσης στο διαδίκτυο που χρησιμοποιεί και συνδυάζουν τις πληροφορίες αυτές στις διάφορες συσκευές που χρησιμοποιεί.
Στους όρους χρήσης βρίσκουμε μεταξύ άλλων: «Χρησιμοποιούμε πληροφορίες που συλλέγουμε σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείτε τα Προϊόντα μας από το κινητό σας για να εξατομικεύσουμε καλύτερα το περιεχόμενο (συμπεριλαμβανομένων των διαφημίσεων) ή τις λειτουργίες που βλέπετε κατά τη χρήση των Προϊόντων μας σε άλλες συσκευές, όπως φορητούς υπολογιστές ή tablet, ή για να μετρήσουμε αν κάνατε κάποια ενέργεια σε μια άλλη συσκευή ανταποκρινόμενοι σε μια διαφήμιση την οποία σας δείξαμε στο κινητό σας…… . Οι διαφημιζόμενοι, οι προγραμματιστές εφαρμογών και οι εκδότες μπορούν να μας στέλνουν πληροφορίες που χρησιμοποιούν, συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων (plugins) κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. το κουμπί “Μου αρέσει!”), της Σύνδεσης. Οι συνεργάτες αυτοί παρέχουν πληροφορίες για τις δραστηριότητές σας, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με τη συσκευή σας, τους ιστότοπους που επισκέπτεστε, τις αγορές που κάνετε, τις διαφημίσεις που βλέπετε και τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιείτε τις υπηρεσίες τους, ανεξάρτητα από το αν έχετε λογαριασμό ή αν έχετε συνδεθεί.»
Από τα ως άνω προκύπτει, ότι τα κοινωνικά δίκτυα, χωρίς να χρεώνουν άμεσα τον χρήστη, παίρνουν όμως σειρά πληροφοριών από τον ίδιο τον χρήστη, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν από την εταιρεία ή να παραχωρηθούν σε τρίτους. Ταυτόχρονα οι ως άνω όροι τροποποιούνται διαρκώς χωρίς να ενημερώνεται ο χρήστης, αλλά ο ίδιος πρέπει να μεταβεί στους όρους για να λάβει γνώση αυτών, ενώ οι όροι τις περισσότερες φορές είναι δυσνόητοι και χρήζουν ειδικότερων γνώσεων.
Η συγκατάθεση του χρήστη για να είναι νόμιμη θα πρέπει πρώτα να του δοθούν βασικές πληροφορίες σχετικά με τον πάροχο που θα επεξεργαστεί τα δεδομένα, τον λόγος για τον οποίο θα χρησιμοποιηθούν, το διάστημα που πρόκειται να διατηρηθούν και τα δικαιώματα για διαγραφή των στοιχείων αυτών , τη διόρθωση και την καταγγελία της συγκατάθεσης. Και όλα αυτά με πολύ σαφή και κατανοητό τρόπο που να μην χρειάζονται ειδικές γνώσεις.
Η συγκατάθεση μπορεί είναι νόμιμη, μόνο εάν προσφέρεται έλεγχος και γνήσια επιλογή αναφορικά με την αποδοχή ή την απόρριψη των όρων, χωρίς να υποστεί ο χρήστης κάποια ζημία από τη μη αποδοχή τους.
Σαφώς, λοιπόν φαίνεται ότι κάποια κοινωνικά δίκτυα δεν έχουν εναρμονιστεί στις βασικές οδηγίες για την προστασία των προσωπικών δεδομένων (GDPR), ενώ ταυτόχρονα πολλοί χρήστες αγνοούν πλήρως την ως άνω κατάσταση.
Χρειάζονται λοιπόν πολλές τροποποιήσεις για να είναι νόμιμη η χρήση των πληροφοριών αυτών και κυρίως να δοθεί στο χρήστη το δικαίωμα να διατηρεί τον λογαριασμό του, όντας πλήρως ενημερωμένος για τη παραχώρηση όλων αυτών των στοιχείων, αλλά και των επιλογών που έχει, χωρίς να είναι υποχρεωτική η ειδικότερη γνώση υπολογιστών.
Η Αικατερίνη Θ. Φραγκάκη είναι δικηγόρος Παρ΄Αρείω Πάγω
