Καλημέρα σας κυρίες και κύριοι, μέλη του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών.
Όπως ίσως οι περισσότεροι από εσάς ξέρετε ήδη, μετανάστευσα από την Ελλάδα όταν ήμουνα έφηβος. Ένας από τους χιλιάδες νέους ανθρώπους που επέλεξαν το δρόμο του εξωτερικού όχι για πολυτέλεια, αλλά από ανάγκη.
Το κορυφαίο εξαγωγικό προϊόν της χώρας μας δεν είναι αυτό το οποίο παράγεται εσείς. Δυστυχώς. Το κορυφαίο εξαγωγικό προϊόν της χώρας μας είναι το ανθρώπινο δυναμικό της. Πρόκειται για το μεγαλύτερο στοίχημα της πολιτικής ηγεσίας του τόπου. Αλλά και το δικό σας στοίχημα, όχι μόνο πώς θα προσελκύσετε τα μυαλά του έθνους μας στους ομίλους σας, αλλά και πώς θα τα κρατήσετε, πώς θα τα ανταμείψετε και πώς θα καλλιεργήσετε νέες σύγχρονες νοοτροπίες από κοινού με τους εργαζόμενους. Νέες σύγχρονες νοοτροπίες από κοινού με τους εργαζόμενους.
Διότι σε μια Ελλάδα που δεν αποκηρύσσει χαστούκια και ρατσιστικό λόγο, εσείς είστε εκείνοι που μπορείτε να κάνετε τη διαφορά στην καθημερινότητα, στηρίζοντας τη μοναδικότητα του καθενός και της καθεμίας από εμάς. Τη μοναδικότητα στον εργασιακό σας χώρο, στις μεγάλες επιχειρήσεις σας, ενισχύοντας τη δυνατότητα των γυναικών να καταγγείλουν σεξισμό χωρίς να φοβούνται για αντίποινα ή απόλυση. Διότι οι Ελληνίδες και οι Έλληνες που ζούνε εκτός Ελλάδας και εργάζονται εκτός Ελλάδας, δεν πρόκειται να επιστρέψουν μόνο με υψηλότερες απολαβές. Θα επιστρέψουν όταν αντιληφθούν ότι οι εργοδότες θα παρέχουν και θα ενθαρρύνουν νέες νοοτροπίες με πραγματική αξιοκρατία, με συμμετοχή στην ανάπτυξη της επιχείρησης, αλλά και με σεβασμό στις ανάγκες του ανθρώπου που εργάζεται. Δεν είναι μόνο οι απολαβές, είναι και οι νέες νοοτροπίες.
Θυμάμαι όταν ήμουνα μικρός και άκουγα τη λέξη “Ψωροκώσταινα” και ρωτούσα τη μητέρα μου τι σημαίνει “Ψωροκώσταινα”; Δεν μπορώ να σκεφτώ στα αγγλικά μια αντίστοιχη λέξη που χρησιμοποιούν Αμερικανοί ή Βρετανοί για να μιλήσουν για τον τόπο τους, για τη χώρα τους. Τελικά τι είμαστε; Είμαστε “Ψωροκώσταινα”; Ή είμαστε η χλιδή που βλέπει κανείς στο Instagram από τη Μύκονο;
Στα στοιχεία της Eurostat για το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είμαστε 26 στους 27. Μόνο πάνω από τη Βουλγαρία. Είμαστε η χώρα που τα έτη 2021-2022 είχε μείωση των πραγματικών μισθών ανά απασχολούμενο κατά 5,9%, σε συνέχεια των απωλειών 25,1% της περιόδου 2010-2014 και της σταθεροποίησης στα ίδια επίπεδα του 2015 μέχρι το 2020. Δηλαδή, έχουμε σωρευτικά μείωση 31% από το 2010.
Είμαστε μια χώρα που κατατάσσεται χαμηλά στον ευρωπαϊκό δείκτη καινοτομίας -80,2% του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης- και που οι ελληνικές επιχειρήσεις δαπανούν μόνο 0,59% του ΑΕΠ για έρευνα και ανάπτυξη, έναντι 1,42% των ευρωπαϊκών.
Ταυτόχρονα όμως είμαστε πρωταθλητές στις ώρες εργασίας ανά εβδομάδα στην κύρια απασχόληση των εργαζομένων. Με 41 ώρες την εβδομάδα. Και όμως εμείς οι δήθεν αργόσχολοι Έλληνες είμαστε πρωταθλητές στον μόχθο. Δείτε τι στερεότυπο έχει το εξωτερικό για εμάς! Και όμως είμαστε πρωταθλητές στον μόχθο.
Αλλά δυστυχώς είμαστε και πρωταθλητές στο κόστος του ηλεκτρισμού και για τα νοικοκυριά και για εσάς στη βιομηχανία. Το ξέρετε καλά αυτό. Απλά τυχαίνει, τυχαίνει και είμαστε 13η στους 27 στην κατάταξη για το τελικό κόστος ηλεκτρισμού, χάρη στα pass.
Και ρωτάω: ποιος πληρώνει αυτά τα pass; Ποιος τα πληρώνει; Πληρώνονται από τα νέα παιδιά αυτού του τόπου. Αυτού του τόπου που προσπαθεί να μη λέγεται πλέον “Ψωροκώσταινα”. Τα νέα παιδιά πληρώνουν αυτό το πράγμα. Και με τέτοιες πρακτικές καταδικαζόμαστε σε έναν αέναο φαύλο κύκλο.
Είναι πρακτικές που ξεκάθαρα ευνοούν τα ολιγοπώλια. Αλλά μετά έρχεται ο κ. Μητσοτάκης και λέει στους πολίτες: “Γιατί παραπονιέστε; Αφού σας έδωσα passγια τη βενζίνη, για το ρεύμα, για το σούπερ μάρκετ. Γιατί παραπονιέστε”; Λες και ο ίδιος είναι ο μέγας ευεργέτης του τόπου. Η οικογένεια Μητσοτάκη, η οποία εδώ και δεκαετίες προσφέρει στην υπηρεσία του έθνους απλόχερα τον πλούτο της.
Δεν θα μπορούσα να φανταστώ τον εαυτό μου ποτέ ως πρωθυπουργό να λέει σε έναν πολίτη: “Pass δεν πήρες; Δεν πήρες pass”; Είναι άκρως εξευτελιστικό. Βάλτε τον εαυτό σας στη θέση αυτού του πολίτη. Είμαστε λοιπόν πρωταθλητές στη σκληρή εργασία, πρωταθλητές στο ολιγοπώλιο του ηλεκτρισμού, ουραγοί στο ΑΕΠ ανά κεφαλή.
Αλλά ας συνεχίσουμε να δούμε όντως σε τι χώρα ζούμε. Δικαιοσύνη: Ο μεγάλος ασθενής της χώρας. Και αυτό το ξέρετε εσείς πολύ καλά. Εκεί σπάμε όλα τα αρνητικά ρεκόρ. Από έρευνα της Παγκόσμιας Τράπεζας προκύπτει ότι ο μέσος χρόνος επίλυσης των δικαστικών διαφορών στην Ελλάδα είναι 1.711 μέρες. Μακράν οι πρώτοι. Υπερδιπλάσιος χρόνος σε σχέση με τη Σλοβακία.
Είμαστε κυριολεκτικά οι εικοστοί έβδομοι στους 27 στην ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης. Το ξέρετε. Το ξέρετε εσείς από τις εμπειρίες σας σε ξένα δικαστήρια. Το ξέρω και εγώ από τη ναυτιλία από την εμπειρία μου σε ξένα δικαστήρια.
Για να είσαι πρώτος στη βραδύτητα απονομής της δικαιοσύνης, αυτό δεν γίνεται κατά τύχη, πρέπει να το επιδιώκεις. Να εργάζεσαι σκληρά γι’ αυτή την λάθος κατεύθυνση. Και αυτό προφανώς δεν γίνεται κατά τύχη, εσκεμμένα γίνεται. Γίνεται εσκεμμένα γιατί έτσι ευνοούνται μόνο οι λίγοι και οι ισχυροί.
Είναι ντροπή για την Ελληνική Δημοκρατία να μη μπορεί ο απλός πολίτης να νιώθει ότι το τελευταίο αποκούμπι του είναι η Δικαιοσύνη. Λεγόμαστε Ελληνική Δημοκρατία. Σε μια δημοκρατία, η Δικαιοσύνη πρέπει να είναι το τελευταίο αποκούμπι του κάθε Έλληνα. Και αυτό δεν ισχύει αυτή τη στιγμή.
Όπως και είναι ντροπή να ξεδοντιάζεις τη Δικαιοσύνη με την πράξη σου, την κάθε πράξη σου ως κυβέρνηση -απόπειρα επηρεασμού του κ. Τζανερίκου, προσωπικές επιθέσεις στον κ. Ράμμο, αλλαγή του Διοικητικού Συμβουλίου της ΑΑΔΕ χωρίς διαβούλευση, με δυο μόνο ψήφους της Ακροδεξιάς. Και βέβαια τα τηλέφωνά μας, οι συνομιλίες μας, οι ιδιωτικές στιγμές μας, όλα όσα τα παρακολουθούσαν, με τα χρήματα ποιου; Με τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου.
Μην αναρωτιέστε λοιπόν για ποιο λόγο δεν επιστρέφουν τα παιδιά μας από το εξωτερικό. Αυτά βλέπουν. Τα βλέπουν. Τα ξέρουν. Και τα βλέπουν να γίνονται από τους αμερικανοσπουδαγμένους αιρετούς, το 41% παντοδυναμίας και φοβούνται. Φοβούνται. Σου λέει, πού θα μπλέξω όταν γυρίσω στην πατρίδα; Και αποστρέφουν το βλέμμα από τη χώρα τους.
Εάν οι πολίτες με τιμήσουν με την ψήφο τους και μου αναθέσουν τη διακυβέρνηση της χώρας, ποτέ μα ποτέ δεν θα ασκήσω την παραμικρή επιρροή στη Δικαιοσύνη και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Έχετε τον λόγο μου γι’ αυτό το πράγμα. Το αντίθετο. Θα θωρακίσω τους θεσμούς ώστε η Σικαιοσύνη και τα ΜΜΕ να είναι πραγματικά ανεξάρτητα από την εκάστοτε κυβέρνηση. Αυτό πάει να πει Ελληνική Δημοκρατία.
Ο πρωθυπουργός της χώρας πρέπει να είναι υπηρέτης του λαού και της δημοκρατίας. Ούτε ωτακουστής, ούτε ψευτο-ευεργέτης. Όπως επίσης ποτέ -και το εννοώ αυτό- ποτέ δεν θα συνδιαλλαγείτε μαζί μου για άδειες που διευκολύνουν αθέμιτα την ανάπτυξη. Για τις δικές σας δραστηριότητες μιλάω. Δεν θα έχουμε συνδιαλλαγή για αθέμιτη ανάπτυξη. Μην με προσεγγίσει κανείς. Θα τον βγάλω δημόσια στον κόσμο που με εμπιστεύεται κάθε μέρα.
Αντί για συνδιαλλαγή, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θα δημιουργήσει ένα πλήρως στελεχωμένο Δημόσιο. Ένα πλήρως, στελεχωμένο αποτελεσματικό, αποδοτικό Δημόσιο. Με πολύ λιγότερη γραφειοκρατία, διότι και η ψηφιακή γραφειοκρατία παραμένει γραφειοκρατία -και το ξέρετε.
Οι άδειες όπως και οι δικαστικές αποφάσεις θα εκδίδονται γρήγορα και καθόλα σύννομα. Αλλά οφείλω να ξεκαθαρίσω: η επιχειρηματική δραστηριότητα θα διεξάγεται με απόλυτο σεβασμό προς το περιβάλλον, με απόλυτο σεβασμό προς το περιβάλλον.
Τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος τη γνωρίζετε από τις διεθνείς δραστηριότητές σας, όπου πολλοί επενδυτές και συνεργάτες σας, σας ρωτούν για τις πολιτικές ESG που εφαρμόζεται. Και τις επιβραβεύουν.
Είναι ένα κλασικό παράδειγμα στο οποίο η κουλτούρα των μεγάλων επιχειρήσεων, στις οποίες έχω δουλέψει και εγώ προσωπικά, μπορεί να προηγηθεί των όποιων νομοθετικών και θεσμικών πρωτοβουλιών. Την έχουμε ανάγκη αυτή την κουλτούρα. Την κουλτούρα του ESG, που εφαρμόζεται. Συνεχίζετε να δίνετε το στίγμα του ESG και να βοηθάτε τους προμηθευτές σας, ειδικά τους μικρομεσαίους, να καλλιεργούν δικά τους πρότυπα, ή τουλάχιστον κάποια αντίστοιχη εργασιακή κουλτούρα.
Όντως έχουμε μεγάλο πρόβλημα με την κλιματική αλλαγή. Είναι το μεγάλο στοίχημα της ανθρωπότητας τον 21ο αιώνα και θα είναι ο μεγαλύτερος μοχλός ανισότητας από εδώ και πέρα. Το είδαμε στη Θεσσαλία, το είδα εγώ ο ίδιος. Πήγα τρεις φορές, μίλησα με πάρα πολλές πληγείσες οικογένειες για τις οποίες ο χρόνος έχει κυριολεκτικά παγώσει. Ψυχές έχουν χαθεί και κυριολεκτικά και μεταφορικά. Στις επισκέψεις μου, τρεις στους τέσσερις δεν έχουν λάβει αποζημίωση. Αλλά και αποζημίωση να πάρουν, πώς ζουν; Πώς θα αρχίσουν να ξελασπώνουν τα σπίτια τους, το μέλλον τους, χωρίς ένα χέρι να τους βοηθήσει, ένα ζευγάρι χέρια όσο εκείνοι είναι αναγκασμένοι να στηρίξουν και παιδιά και ηλικιωμένους; Πώς;
Τα εκατοντάδες εκατομμύρια για αντιπλημμυρικά έργα που φαγώθηκαν και για τα οποία δήθεν περιμένουμε εισαγγελική έρευνα -περιμένουμε εισαγγελική έρευνα για τα εκατοντάδες εκατομμύρια αυτά!- έχουμε άμεσες επιπτώσεις στην ανισότητα, επιτείνουν την ανισότητα. Πρώτον γιατί αυτές οι περιοχές είναι υποβαθμισμένες για χρόνια. Ο τόπος εκείνος πραγματικά μπορεί να ρημάξει στο μέλλον, οι οικογένειες μπορεί να ξεριζωθούν, με όλη την έννοια της λέξης. Να ξεριζωθούν!
Και δεύτερον, ποιος θα κληθεί να πληρώσει τα δισεκατομμύρια που θα δαπανηθούν για να αναταχθεί η καταστροφή που προκλήθηκε από την κακοδιαχείριση; Ποιος; Οι νέες γενιές. Οι νέες γενιές, που για άλλη μια φορά θα κληρονομήσουμε την “καυτή πατάτα” από τους γονείς μας.
Και μη μου αντιτάξετε ότι το δημόσιο χρέος της χώρας έχει βελτιωθεί. Ξέρετε πολύ καλά ότι η βελτίωση στην αναλογία χρέους – ΑΕΠ έχει προκύψει λόγω πληθωρισμού. Και ποια είναι η πιο ύπουλη και άμεση μέθοδος φτωχοποίησης του Έλληνα; Είναι ο πληθωρισμός και ειδικά του αδύναμου πολίτη. Αυτό δεν είναι βιώσιμο για την κοινωνική συνοχή, ούτε για την ανταγωνιστικότητα της κοινωνίας μας απέναντι στις τεκτονικές πλάκες που κινούνται αυτή τη στιγμή παγκόσμια, και εννοώ και οικονομικά και τεχνολογικά και γεωπολιτικά.
Δεν θα θέσω σήμερα σε υψηλό βαθμό ιεράρχησης τα ζητήματα του δυσθεώρητου δημοσίου και ιδιωτικού χρέους, όχι γιατί αυτά δεν είναι κρίσιμα αρνητικά μεγέθη της ελληνικής οικονομίας -είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο, λένε κάποιοι οικονομολόγοι-, αλλά γιατί πιστεύω ότι το δημόσιο χρέος σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα είναι τακτοποιημένο, με όρους εξυπηρέτησης. Αλλά και ότι το ιδιωτικό χρέος θα το αντιμετωπίσει με πολύ μικρό δημοσιονομικό κόστος η δική μας ολοκληρωμένη πρόταση, η οποία κατατέθηκε προεκλογικά στην ελληνική κοινωνία και την οποία θα φροντίσουμε το αμέσως επόμενο διάστημα και πάλι να την παρουσιάσουμε εκ νέου. Αυτή η έξυπνη μηχανική που θα τεθεί με άλλους όρους στο δημόσιο διάλογο, εγγυόμαστε ότι θα επιφέρει ένα τριπλό win: για τους δανειολήπτες, για τις τράπεζες, τους επενδυτές και για την οικονομία.
Εννοείται επίσης ότι για την κοινωνική συνοχή, πέρα από τη μακροοικονομία, οι σχέσεις εργοδότη – εργαζόμενου είναι καθοριστικές. Είναι σχέσεις που διαχρονικά έχουν απαιτήσει αγώνες και θυσίες από τους εργαζόμενους για να διεκδικήσουν μερικά δικαιώματα, τα οποία είναι αυτονόητα σήμερα, τουλάχιστον στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Είναι αγώνες που ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία τιμά και τους έχει πολύ ψηλά, όχι μόνο στο πολιτικό του πρόγραμμα αλλά και στον αξιακό του κώδικα. Επειδή πρόκειται για αγώνες ανθρωπιάς.
Η σύγχρονη Αριστερά αναγνωρίζει το οικονομικό περιβάλλον στο οποίο ζούμε. Η λέξη “κεφάλαιο” δεν είναι λέξη προς δαιμονοποίηση. Και η λέξη “εργασία” πρέπει να είναι προτροπή για συν-εργασία, συνεργασία. Για ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο στο οποίο οι εργαζόμενοι συμμετέχουν ενεργά στην ανάπτυξη της επιχείρησης.
Όπως ίσως ήδη γνωρίζετε, από την πρώτη στιγμή που ανακοίνωσα τις πολιτικές μου θέσεις και προτάσεις πάνω στις οποίες στηρίχθηκε κινηματικά η υποψηφιότητά του για την ηγεσία του κόμματος, μίλησα για την ανάγκη καθιέρωσης stock options προς επίτευξη συμπεριληπτικής ανάπτυξης. Αναφέρθηκα δηλαδή στη θεσμική παρότρυνση συμμετοχής των εργαζομένων στο μετοχικό κεφάλαιο μιας επιχείρησης, έτσι ώστε να συμμετέχουν στην υπεραξία που προέρχεται από την απόδοση της επιχείρησης και από το ρίσκο, τις επιλογές της διοίκησης, αλλά και από τον μόχθο της εργασίας. Και τα δύο τα καταλαβαίνω καλά. Αυτό σημαίνει έμπρακτη συν-εργασία.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να στηρίξουμε ένα τέτοιο πλαίσιο. Φυσικά υπάρχει ο νομικός τρόπος, το νομικό πλαίσιο, αλλά και φορολογικά κίνητρα και λογιστικές πρακτικές για την καταχώρηση των stock options ως έξοδα μισθοδοσίας. Μπορούμε να βοηθήσουμε εκεί και στο λογιστικό κομμάτι και στο φορολογικό κομμάτι και αυτό δεν αφορά μόνο τις εισηγμένες εταιρείες, που είναι η πλειοψηφία από εσάς εδώ, το αντίθετο.
Μάλιστα, σε μια χώρα όπου η οικογένεια παίζει μεγάλο ρόλο στην οικονομική ζωή, το άνοιγμα των ιδιωτικών εταιρειών στον εργαζόμενο, στο μετοχικό κεφάλαιο θα αποτελέσει μια τεράστια κοινωνική τομή. Ίσως τη μεγαλύτερη στην ανάπτυξη της χώρας που μπορούμε να έχουμε από εδώ και πέρα.
Και είναι προφανώς και good business, διότι ο εργαζόμενος θα ευθυγραμμίζεται πιο στενά με την επιτυχία της επιχείρησης και θα καταβάλλει το επιπλέον χιλιόμετρο που χρειάζεται για το συνολικό κέρδος, το συνολικό όφελος όλων των ανθρώπων που δουλεύουν σε αυτή την επιχείρηση.
Το νέο κοινωνικό συμβόλαιο όμως αρχίζει και την οικοδόμηση ενός σταθερού πλαισίου εργασιακών σχέσεων. Δεν είναι δυνατό να καταργούμε τον βάσιμο λόγο απόλυσης, ειδικά σε μια χώρα με αδύναμη Δικαιοσύνη και βαθιές προκαταλήψεις. Το επαναλαμβάνω: με αδύναμη Δικαιοσύνη και βαθιές προκαταλήψεις, δεν μπορούμε να καταργήσουμε τον βάσιμο λόγο απόλυσης.
Μέχρι και οι Ηνωμένες Πολιτείες, το κέντρο του καπιταλισμού, απαιτούν βάσιμο λόγο απόλυσης και προσφέρουν θεσμικές προστασίες όχι μόνο στην απόλυση, αλλά και στην πιθανή πρόσληψη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προστασίες και για πρόσληψη και για απόλυση. Δεν είναι δυνατό να επιβάλλουμε, κυρίες και κύριοι, δεκάωρη εργασία χωρίς αύξηση αποδοχών αλλά με δήθεν πληρωμή σε ρεπό. Να διπλασιάζουμε τις φτηνές υπερωρίες, να καταργούμε το ΣΕΠΕ με τη μετατροπή σε ανεξάρτητη Αρχή με μειωμένες αρμοδιότητες. Να αποδυναμώνουμε τα συνδικαλιστικά δικαιώματα σε μια χώρα της Ευρωζώνης με πολύ χαμηλές απολαβές. Όλα αυτά που λέω δεν ισχύουν; Ισχύουν.
Αυτά δεν είναι συνταγή για βιώσιμο κοινωνικό συμβόλαιο. Αυτά δεν είναι συνταγή για μια εύρωστη κοινωνία με διάχυση της ανάπτυξης για όλους. Απλά δεν είναι. Δεν είναι συνταγή που θα δουλέψει στο μακροπρόθεσμο πεδίο. Και σαν το κερασάκι στην τούρτα, ο πρόσφατος νόμος Γεωργιάδη συνεχίζει και επιτείνει την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας και την επιβολή επισφαλών ελαστικών εργασιακών σχέσεων.
Ως κοινωνία δεν θα διατηρήσουμε έτσι το ανθρώπινο δυναμικό μας εντός των συνόρων μας. Πέρα από το αυτονόητο της ανθρωπιάς που πρέπει να διέπει τις επαγγελματικές σχέσεις εργοδότη και εργαζόμενου, όπως καταλαβαίνετε, πέρα από αυτό, υπάρχει και η συνείδηση του καθενός. Διότι στο τέλος της ημέρας, χωρίς το συνάνθρωπό σου μέσα στην επιχείρηση όσο και μεγάλο capex να έχεις, δεν υπάρχει επιχείρηση.
Γι’ αυτό και πρέπει να θεσπίσουμε ένα αυστηρό θεσμικό πλαίσιο για τις εργολαβίες, επίσης. Με στόχο την κατάργηση της οικονομικής εργολαβίας, με θέσπιση σαφών όρων και προϋποθέσεων. Ένταξη όλων όσοι εργάζονται με όποια σχέση και μορφή εργασίας σε έναν κλάδο στις πρόνοιες της οικίας κλαδικής σύμβασης, τη μετατροπή σε αορίστου χρόνου των συμβάσεων όσων εργάζονται με μπλοκάκια και διαρκώς ανανεούμενες συμβάσεις ορισμένου χρόνου. Αυτό είναι δίκαιο.
Αναγνώριση των εργαζομένων σε πλατφόρμες ως μισθωτών, με θέσπιση μεταξύ άλλων τεκμηρίου υπέρ του χαρακτήρα της εργασίας τους ως εξαρτημένης, για τη στοιχειώδη κατοχύρωσή τους στα θέματα ωραρίου, μισθού και προστασίας της υγείας και ασφάλειάς τους.
Κατοχύρωση και ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου που τη ρυθμίζει ως μισθωτή εργασία από απόσταση και με σεβασμό στις συμβάσεις εργασίας.
Όλα αυτά είναι θέμα δικαιοσύνης και κοινής λογικής ειδικά όταν δεν υπάρχει ένα κοινωνικό κράτος πρόνοιας. Επαναλαμβάνω: όλα όσα σας είπα είναι θέμα δικαιοσύνης και κοινής λογικής, όταν δεν υπάρχει ένα αποδοτικό κοινωνικό κράτος πρόνοιας. Άμα είχαμε το δεύτερο, τότε θα είχαμε ευελιξία να σκεφτούμε άλλες μορφές εργασίας. Αλλά δεν έχουμε το δεύτερο.
Άρα πρέπει η σχέση εργαζόμενου και εργοδότη να έχει δικαιοσύνη και ανθρωπιά στο κέντρο της, άμεσα. Να γνωρίζετε ότι από εμένα δεν θα ακούτε ούτε ευχάριστα λόγια, ούτε όμως αβάσιμη ή ιδεοληπτική κριτική. Δεν είμαι δογματικός άνθρωπος, δεν θα ακούτε αβάσιμη ή ιδεοληπτική κριτική. Θα ακούτε μόνο προτάσεις κοινής λογικής στην κατεύθυνση που σας περιέγραψα: συν-εργασία, συνεργασία. Και αυτό διότι μετά από μια δεκαετία μνημονίων, ελάχιστα έχουν γίνει έτσι ώστε ο εργαζόμενος και ο κάθε Έλληνας να έχει πρόσβαση σε ένα δημόσιο σύστημα Υγείας που να παρέχει υψηλή ποιότητα περίθαλψης και με ταχύτητα. Σε ένα δημόσιο σύστημα Παιδείας που να παρέχει σύγχρονες εγκαταστάσεις και ανταγωνιστική επαγγελματική κατάρτιση. Αυτό θέλουν οι εργαζόμενοι σε όλη τη χώρα. Ώστε να μπορεί ο κάθε πολίτης και το παιδί του κάθε πολίτη να ζήσει το όνειρό του στην Ελλάδα, να ζήσει το δικό του ελληνικό όνειρο.
Η μεγάλη διαφορά μας από τη Νέα Δημοκρατία είναι ότι εμείς θεωρούμε την εργασία παραγωγική δύναμη, ότι η στήριξη των μισθών, η διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων και η μείωση των ανισοτήτων συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη. Όχι μόνο συμβάλλουν, την προστατεύουν, είναι πάνω από το «συμβάλλουν», την προστατεύουν μακροπρόθεσμα.
Γι’ αυτό τον λόγο πρέπει η λειτουργία της αγοράς να γίνεται με κανόνες και αυστηρό έλεγχο. Αυτό εξάλλου επιβάλλουν και οι κανόνες του υγιούς ανταγωνισμού στην αγορά και στην αγορά εργασίας, τους οποίους εσείς ως μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις γενικά τηρείτε. Άρα είναι προς όφελός σας να τηρούνται απ’ όλους. Έτσι δεν είναι; Είναι προς όφελός σας να τηρούνται αυτοί οι κανόνες απ’ όλους και από τους μικρομεσαίους τους οποίους πρέπει να ενισχύσουμε με κάθε τρόπο.
Δεν μπορούμε να αδιαφορήσουμε για την τύχη των μεσαίων, των μικρών και των πολύ μικρών επιχειρήσεων. Δεν μπορούμε, γιατί γνωρίζετε πως ανάμεσά τους βρίσκονται οι προμηθευτές των μεγάλων βιομηχανιών της χώρας. Αν αυτοί πέσουν ή βρεθούν σε δύσκολη θέση, τότε τα μέλη του ΣΕΒ θα βρεθούν σε δύσκολη θέση.
Η ενίσχυση του ρόλου των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των αυτοαπασχολούμενων, ευρύτερα, η ενίσχυσή τους στην παραγωγική διαδικασία και ο αναπροσανατολισμός της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας σε κλάδους υψηλής προστιθέμενης αξίας είναι καθοριστικοί παράγοντες για το μέλλον της χώρας μας.
Κοινός μας στόχος πρέπει να είναι μια ισχυρή οικονομία σε μια δίκαιη κοινωνία. Αυτή η προοπτική αφορά τη μεγάλη πλειονότητα της ελληνικής κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς και προϋποθέτει τη συμβολή και τη συμμετοχή των εργαζομένων, της υγιούς επιχειρηματικότητας την οποία την αγκαλιάζουμε ως ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία της επιστημονικής κοινότητας και των φορέων της Αυτοδιοίκησης. Το κεφάλαιο, “capital”, είναι απλά ένα εργαλείο, το οποίο μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε επ’ ωφελεία όλων.
Υπάρχουν λοιπόν ορισμένα σημεία στα οποία θέλω να σταθώ και για τα οποία ο ΣΥΡΙΖΑ έχει και επεξεργάζεται διαρκώς ολοκληρωμένες πολιτικές.
Πρώτον, λειτουργία του τραπεζικού συστήματος, στο οποίο δεν έχουν πρόσβαση 8 στις 10 μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Δεύτερον, η αξιοποίηση και η κατεύθυνση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αυτή τη στιγμή το μεγαλύτερο μέρος αυτών των πόρων κατευθύνεται σε παθητικές δημόσιες επενδύσεις. Δηλαδή σε μεγάλες υποδομές, στον κλάδο της ενέργειας π.χ., όπου οι όποιες επενδύσεις δεν καταλήγουν προς όφελος του τελικού καταναλωτή, δηλαδή των πελατών σας, λόγω των διεθνών συνθηκών. Και έτσι πολλοί πόροι για την τεχνολογία κατευθύνονται επίσης στην προμήθεια πληροφορικών συστημάτων και όχι για την ανάπτυξη μιας πραγματικής και ανταγωνιστικής βιομηχανίας της πληροφορικής.
Π.χ. λέμε ότι αναπτύσσουμε το e-gov, δηλαδή προχωρά δήθεν η κυβέρνηση σε μια ψηφιακή αναβάθμιση του κράτους, κάνοντάς το όμως απλά πελάτη των πολυεθνικών επιχειρήσεων που προμηθεύουν τέτοια συστήματα. Αντί να δοθεί έμφαση στην ανάπτυξη μιας εγχώριας πληροφορικής βιομηχανίας με υψηλή εγχώρια προστιθέμενη αξία. Τονίζω αυτό το σημείο γιατί κατά την πρώτη μέρα του συνεδρίου σας συζητήσατε για τη θέση της ελληνικής βιομηχανίας σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης. Και η αλήθεια είναι ότι οι κυβερνητικές πολιτικές αδιαφορούν για την παραγωγή εγχώριας προστιθέμενης αξίας. Άρα υπονομεύουν τις εξαγωγές μας και καθιστούν την ελληνική βιομηχανία ένα μικρό περιφερειακό παίκτη στην παγκόσμια οικονομία. Μόνη εξαίρεση οι μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού εταιρείες που ασχολούνται με τη μεταποίηση του ορυκτού πλούτου της χώρας. Του βωξίτη, του αλουμινίου κλπ.
Τρίτον: Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και ειδικότερα όταν το χαρτοφυλάκιο της βιομηχανίας το χειριζόταν η φίλη μου και όταν ήταν αρμόδια υπουργός η κυρία Τζάκρη, που είναι εδώ πέρα, έφερε στη διάθεση των μελών του ΣΕΒ δυο καινοτόμες εργαλειοθήκες. Το φόρουμ Βιομηχανίας, το οποίο επί της ουσίας ήταν ένας ουσιαστικός τρόπος παραγωγής βιομηχανικής πολιτικής με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων φορέων ώστε να βρούμε έναν κοινό τόπο, μια κοινή συνισταμένη για το πού συμφωνούμε, έτσι ώστε να προχωρήσουμε σε αντίστοιχες πολιτικές. Δηλαδή, ήταν ένας τρόπος παραγωγής πολιτικής συλλογικά.
Και δεύτερο, τη μελέτη για την εγχώρια φαρμακοβιομηχανία, που κατέληξε αυτή η διαδικασία, εκτός από τα επιμέρους θέματα τα οποία έλυσε, όπως είναι θέματα με τις κλινικές μελέτες, κατέληξε σε ένα σχέδιο επενδυτικού clow back. Το σχέδιο αυτό στη συνέχεια εντάχθηκε στο Ταμείο Ανάκαμψης με βάση το οποίο έχει ήδη εκταμιευθεί ένα πολύ σημαντικό κονδύλι, γύρω στα 400 εκατομμύρια ευρώ, κονδύλι για επενδύσεις στην Ελλάδα. Αυτό είναι ένα λαμπρό παράδειγμα για το πώς εκπονείται μια κλαδική βιομηχανική πολιτική, όπως η εγχώρια φαρμακοβιομηχανία. Αυτή πρέπει να είναι η σχέση μεταξύ πολιτείας και βιομηχανίας.
Κυρίες και κύριοι σύνεδροι, διαπίστωσα με ενδιαφέρον ότι στην πρώτη μέρα του συνεδρίου σας θέσατε το 2030, όπως είπε και ο Πρόεδρος πριν, ως έτος-ορόσημο για μια νέα βιομηχανική ανταγωνιστικότητα. Στα 7 χρόνια που μας χωρίζουν μέχρι το 2030, οφείλω να σας πω ότι είμαι βαθιά αμήχανος, ως Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ και αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, για το εάν οι ακολουθούμενες κυβερνητικές πολιτικές επιτρέπουν να υπάρχει βιομηχανική ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεών σας. Όχι μόνο για τους λόγους που προανέφερα, αλλά γιατί αντί να προωθήσουμε την καινοτομία και τη μετάβαση στη ρομποτική παραγωγή και διαχείριση προϊόντων, στην ουσία υποστηρίζουμε ένα μοντέλο επιχειρηματικότητας και παραγωγής εξαρχής καταδικασμένο με όρους παγκόσμιου ανταγωνισμού, με λίγες φωτεινές εξαιρέσεις που δεν οφείλονται σε κυβερνητικές παρεμβάσεις.
Ένα παράδειγμα είναι ο κλάδος του τουρισμού, όπου οι ελληνικές θάλασσες κατακλύζονται από σκάφη αναψυχής, και καλά κάνουν, αλλά η ελληνική ναυπηγική βιομηχανία δεν ενισχύεται έτσι ώστε να παράγονται εδώ τα σκάφη αναψυχής. Να μη γίνει λόγος βέβαια για το μηδενικό ποσοστό συμμετοχής μας στην παγκόσμια βιομηχανία μετάβασης από τους θερμικούς κινητήρες τους ηλεκτρικούς.
Το συνέδριό σας είναι άκρως επίκαιρο και διεξάγεται κατά τη διάρκεια εφαρμογής των επίκαιρων κυβερνητικών πολιτικών. Το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ αποτελείται από ένα τρίπτυχο. Πρώτον, σχέδιο οριστικής διαχείρισης και ρύθμισης των χρεών των επιχειρήσεων και των καταναλωτών ώστε να βελτιωθεί η ταχύτητα και ο όγκος της κυκλικότητας της οικονομίας.
Δεύτερο: Επιστροφή μεγάλου μέρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας στην ανάπτυξη πρότυπης καθετοποιημένης παραγωγής.
Και τρίτο, στην επένδυση του κράτους των Ελλήνων βιομηχάνων, νέων και παλιών και μεγάλων πολυεθνικών επιχειρήσεων που ηγούνται σε κάθε κλάδο, προκειμένου στην Ελλάδα να παράγονται κρίσιμα τμήματα των προϊόντων που διακινούνται στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα και που απαιτούν υψηλή ποιότητα τεχνογνωσίας, εξειδίκευσης και θέλουν μικρή απόσταση από τις αναπτυγμένες βιομηχανικά ευρωπαϊκές χώρες.
Η ανακατάταξη των εφοδιαστικών αλυσίδων λόγω του covid είναι μια μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα μας. Πρέπει να την εκμεταλλευτούμε και να κερδίσουμε μερίδιο αγοράς. Όραμά μας είναι μια Ελλάδα παραγωγός και όχι καταναλωτής. Μια Ελλάδα παραγωγός και όχι καταναλωτής, όπου η σύννομη επιχειρηματικότητα ανθίζει. Όπου το κράτος δεν παρεμποδίζει αλλά βοηθάει ουσιαστικά την ιδιωτική πρωτοβουλία, από όπου και εάν προέρχεται. Όπου το κράτος είναι κοινωνικό και παρέχει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες πρόνοιας, ακριβώς για να επιτρέψει σε ένα νέο, σε μια νέα να πάρει το ρίσκο της ιδιωτικής πρωτοβουλίας.
Μιλήστε στα παιδιά των φίλων σας. Ρωτήστε τους πόσο εύκολο είναι να τολμήσουν να επιχειρήσουν. Μιλήστε. Από πού θα σταθούν με την πρώτη στραβή που θα τους τύχει; Πού είναι το κράτος; Χρειαζόμαστε ένα όραμα που οι Ελληνίδες και οι Έλληνες επιλέγουν να μείνουν στην Ελλάδα, αντί να ψάχνουν αξιοκρατία στο εξωτερικό.
Δεν χρειαζόμαστε παραπάνω φορολόγηση για να πετύχουμε αυτούς τους στόχους. Δεν χρειαζόμαστε παραπάνω φορολόγηση για να πετύχουμε αυτούς τους στόχους. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι δραστική μείωση της κρατικής σπατάλης, πάταξη της χρόνιας διαπλοκής που μαστίζει τον τόπο μας και γενναίες τομές στην ποιότητα των θεσμών μας. Αυτό χρειαζόμαστε. Και έχετε απέναντί σας τον Πρόεδρο μιας αριστερής παράταξης. Συγχρόνως έχετε απέναντί σας έναν αριστερό επιχειρηματία, ο οποίος έζησε το δικό του αναπτυξιακό όνειρο, δυστυχώς εκτός Ελλάδας, αλλά το έζησε. Καταλαβαίνει την αξία του ρίσκου που παίρνετε κάθε μέρα. Όπως καταλαβαίνει και την αξία των ανθρωπίνων σχέσεων στην καθημερινότητά σας, όσο μεγάλες να είναι και οι πάγιες επενδύσεις σας. Οι ανθρώπινες σχέσεις στον χώρο εργασίας, τις κατανοώ.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία περνάει στο επόμενο στάδιο της ιστορικής του πορείας. Εκείνο μιας σύγχρονης Αριστεράς η οποία δεν δαιμονοποιεί τη λέξη “κεφάλαιο”, αλλά τη βλέπει ως ένα εργαλείο για την ευημερία. Για τη μείωση των τεράστιων ανισοτήτων μέσω μιας ισχυρής ανάπτυξης. Ανισοτήτων, όπως εκείνων που προκύπτουν από τη στέγη και από την κλιματική αλλαγή.
Με το πρώτο, για τη στέγη, -λέω πάντα έξω, στην κοινωνία-, λέω δεν είναι δυνατόν να είμαι 35 χρονών αρχηγός αξιωματικής αντιπολίτευσης και τόσα 35χρονια παιδιά να ζούνε ακόμα με τους γονείς τους στην Ελλάδα. Πώς θα αρχίσουν οικογένεια; Πώς θα αρχίσουν επιχείρηση και με ένα κράτος το οποίο δεν δουλεύει; Και με αναξιοκρατία και αντίποινα στον ιδιωτικό τομέα; Πώς;
Τι μέλλον έχουμε ως κοινωνία; Δεν είναι αυτό το όραμά μου. Το όραμά μου είναι να μείνουν εδώ αυτές οι ψυχές και να πλουτίσουν τον τόπο και τις οικογένειές τους και την κοινωνία μας και να επιστρέψουν επιτέλους οι νέοι και οι νέες από το εξωτερικό, οι οποίοι θέλουν μια προοδευτική Ελλάδα και όχι μια Ελλάδα με χαστούκια και ρατσισμό.
Θέλουν μια προοδευτική Ελλάδα που να τους αγκαλιάζει, να τους δίνει ευκαιρίες. Και σε αυτό το νέο στάδιο πορείας του ΣΥΡΙΖΑ, θα στελεχώσω την ομάδα μου με ικανούς νέους ανθρώπους που θα προέρχονται από την εργασία και την οικονομία. Θα έχουν συναίσθηση, πάνω απ’ όλα, και καθαρά χέρια και θα θέλουν να προσφέρουν με ανιδιοτέλεια στον τόπο τους. Υπάρχουν πολλοί νέοι άνθρωποι που θέλουν να προσφέρουν στον τόπο τους ανιδιοτελώς. Θα είναι δίπλα μου στη νέα πορεία του ΣΥΡΙΖΑ.
Γιατί θέλουμε να γίνουμε μια σύγχρονη Ελλάδα. Μια σύγχρονη Ελλάδα της προόδου οικονομικής και κοινωνικής. Εμείς δεν είμαστε η παράταξη του κεντρικού συντονισμού, όπως κάνει τώρα η ΝΔ με το λεγόμενο επιτελικό κράτος που μόνο σκοπό έχει να ελέγχει τη ροή του χρήματος σε κάθε δραστηριότητα.
Εμείς θα είμαστε η παράταξη της αποκεντρωμένης ανάπτυξης για όλους. Και σε αυτό το όραμα, εσείς έχετε στον ΣΥΡΙΖΑ ένα σύμμαχο, ο οποίος ελπίζω πως σύντομα θα κληθεί να αλλάξει τα κακώς κείμενα και τις παθογένειες που ταλανίζουν την πατρίδα μας.
Και σας καλώ να δουλέψουμε μαζί για αυτό το όραμα. Γιατί δεν θέλω άλλα μικρά παιδιά σαν κι εμένα όταν ήμουνα μικρός, να μεγαλώνουν και να ρωτάνε τους γονείς τους τι σημαίνει “Ψωροκώσταινα”. Να βάλουμε ένα τέλος σε αυτό. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ.
