Της Ειρήνης-Θεοδώρας Πιθακάκη
Φοιτήτρια ψυχολογίας.
Bachelor στην εργοθεραπεία, QMU με εκπαίδευση στην Ειδική Αγωγή.
Η γραφή είναι μια σειρά από πολύπλοκες λεπτές κινήσεις, οπτικο-αντιληπτικές δεξιότητες και γλωσσικής κατανόησης που απαιτούνται για τον ακριβή έλεγχο ενός μολυβιού και την παραγωγή αντιπροσωπευτικών μοτίβων που σχηματίζουν γράμματα και λέξεις ως μέσο επικοινωνίας.
Ο κάθε τρόπος γραφής είναι ξεχωριστός και το μόνο που χρειάζεται είναι να είναι λειτουργικός. Ωστόσο, εάν το εκάστοτε παιδί αντιμετωπίζει δυσκολίες γραφής τότε χρειάζεται παρέμβαση. Οι εργοθεραπευτές έχουν τη γνώση να αναλύουν τις πτυχές που κρύβονται πίσω από τις δυσκολίες γραφής που αντιμετωπίζει κάθε παιδί και να παρέχουν ακριβείς και εξατομικευμένες συνεδρίες θεραπείας για την αντιμετώπισή τους. Όπως και με άλλες δυσκολίες, η έγκαιρη παρέμβαση είναι ωφέλιμη, για να επιφέρει μεγαλύτερες αλλαγές και βελτιώσεις. Παρακάτω θα αναφερθούν ορισμένα συμπτώματα και τρόποι αντιμετώπισής τους.
Κάποιες δυσκολίες που φανερώνουν ότι το παιδί αντιμετωπίζει δυσκολία με τη γραφή είναι οι εξής:
- Ανεπαρκής έλεγχος λεπτής κινητικότητας
- Δυσκολία στον σχεδιασμό κύκλων (συχνά μοιάζουν με τετράγωνα)
- Δεν είναι ευανάγνωστη η γραφή
- Τα γράμματα είναι κολλημένα ή με απόσταση μεταξύ τους
- Τα γράμματα είναι πάνω από τις γραμμές ή κάτω από αυτές
- Τα γράμματα είναι κακοσχηματισμένα ή ανάποδα σχηματισμένα
- Καθρεπτική γραφή
- Δεν ζωγραφίζει σε πλαίσιο
- Δεν αντιγράφει εικόνες ή σχέδια
- Κακή στάση του σώματος και οργάνωσης της κίνησης
Τα παιδιά μαθαίνουν χρησιμοποιώντας όλες τις αισθήσεις τους με ποικίλες μεθόδους μάθησης. Η χρήση μιας πολυαισθητηριακής προσέγγισης μπορεί να βελτιώσει την ικανότητά τους να αναγνωρίζουν, να ανακαλούν και να σχηματίζουν γράμματα. Για παράδειγμα, η δημιουργία γραμμάτων χρησιμοποιώντας πλαστελίνη, η χάραξη γραμμάτων σε πλαστελίνη με μολύβι ή τα δάχτυλα, ο σχεδιασμός γραμμάτων με κρέμα ξυρίσματος, αλεύρι, πηλό ή/και άμμο με τα δάχτυλά και η γραφή με κιμωλία. Επιπλέον ο σχηματισμός κόμπων και η τοποθέτηση χαντρών σε κορδόνι, ο χρωματισμός με δαχτυλομπογιές και ο σχηματισμός γραμμάτων ή λέξεων με ένωση με μακαρόνια ή δημητριακά ή κομμένα καλαμάκια συνεισφέρουν στην βελτίωση της λεπτής κίνησης και κατά συνέπεια της γραφής.
Η χρήση μιας κατάλληλης και αποτελεσματικής λαβής είναι σημαντική για τον έλεγχο της λεπτής κινητικότητας και συνεπώς για την αποτελεσματικότητα της γραφής. Εάν όμως αυτή δεν είναι λειτουργική τότε μπορείτε να την ενισχύσετε μέσω βοηθητικών λαβίδων. Συγχρόνως, το χαρτί γραφής με τις γραμμές μπορεί να τροποποιηθεί με στόχο την ευθυγράμμιση, τον σχηματισμό και την τοποθέτηση των γραμμάτων. Λόγου χάρη, το συγκεκριμένο χαρτί προσφέρει την δυνατότητα στον εργοθεραπευτή να σχεδιάσει διακεκομμένες γραμμές, κουτιά ή να χρησιμοποιήσει τον χάρακα ως βοήθημα για να σχηματιστούν τα γράμματα πάνω σε αυτές. Ακόμα, έχει την δυνατότητα να τοποθετήσει κουκκίδες σε σημεία όπου πρέπει να αρχίσουν να γράφονται τα γράμματα. Τέλος, οι οπτικοκινητικές δεξιότητες είναι σημαντικές για τα παιδιά και σε μεταγενέστερο χρόνο ωφελείται η γραφή μέσω της εξάσκησης σε δραστηριότητες με λαβύρινθους, στο σχηματισμό σχεδίου με τελείες και το χρωματισμό εικόνων με αριθμούς.
