Της Ειρήνης-Θεοδώρας Πιθακάκη
Φοιτήτρια ψυχολογίας.
Bachelor στην εργοθεραπεία, QMU με εκπαίδευση στην Ειδική Αγωγή.
Από τη στιγμή της γέννησης, τα παιδιά βιώνουν συνεχείς αλλαγές στην ανάπτυξή τους και ξεπερνούν διάφορα ορόσημα προκειμένου να βελτιώσουν τη σωματική και αντιληπτική τους ανάπτυξη.
Τα βιώματα ενός παιδιού κατά τους πρώτους μήνες και χρόνια της ζωής του επηρεάζουν την υγεία και την ευημερία του για το υπόλοιπο της. Τα ορόσημα είναι σημεία ελέγχου στην ανάπτυξη ενός παιδιού που σχετίζονται με δεξιότητες και συμπεριφορές. Πρόκειται για βασικές δεξιότητες που τα βρέφη και τα νήπια πρέπει να αποκτούν εβδομάδα με εβδομάδα και μήνα με μήνα.
Τα ορόσημα υποδεικνύουν πότε τα περισσότερα παιδιά ξεκινούν να έχουν ορισμένες συμπεριφορές και δεξιότητες που αρμόζουν στην ηλικία τους, αλλά ο ακριβής χρόνος μπορεί να ποικίλλει. Εάν ανησυχείτε ότι σε κάποιο στάδιο υπάρχει καθυστέρηση ή δεν έχει κατακτηθεί, κλείστε ένα ραντεβού με τον παιδίατρό σας. Η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση, εάν είναι απαραίτητο, μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη στην παιδική ηλικία καθώς είναι η πιο κρίσιμη περίοδος ανάπτυξης ενός παιδιού.
Παρακάτω θα περιγράφουν τα στάδια της παιδικής ανάπτυξης. Τα συγκεκριμένα στάδια είναι μόνο κατευθυντήριες γραμμές, όχι ένα σύνολο κανόνων. Κάθε παιδί αναπτύσσεται με τον δικό του μοναδικό ρυθμό.
Από 0 έως 3 μηνών:
- Αναγνωρίζει τις φωνές των γονιών του
- Ανακαλύπτει τη δική του φωνή
- Απολαμβάνει τη βλεμματική επαφή, χαμογελά στους ανθρώπους και παρατηρεί τα πρόσωπα
- Κλαίει ως μέσο επικοινωνίας των αναγκών του
- Τρομάζει από θορύβους και ανταποκρίνεται στους ήχους
- Τεντώνει και κινεί τα χέρια και τα πόδια.
- Σηκώνει το κεφάλι όταν ξαπλώνει.
- Σηκώνει το κεφάλι για να αναζητήσει ήχους και κινήσεις.
- Κυλά ως προς τη μία πλευρά
- Ανακαλύπτει πόδια και χέρια και κρατά αντικείμενα
- Ακολουθεί κινούμενα αντικείμενα με τα μάτια του
Από 3 έως 6 μηνών:
- Ανυψώνει το κεφάλι περίπου 90 μοίρες
- Κάθεται με υποστήριξη
- Σηκώνεται με βοήθεια
- Κυλάει από μπροστά προς τα πλάγια και μετά προς όλες τις κατευθύνσεις
- Πιάνει και αφήνει αντικείμενα
- Ανταποκρίνεται στο όνομά του
- Απολαμβάνει την κοινωνική αλληλεπίδραση
- Δείχνει ενδιαφέρον για τα χρώματα
- Αναγνωρίζει πρόσωπα και προτιμά οικεία άτομα
- Γελάει και τσιρίζει όταν είναι χαρούμενο
Από 6 έως 12 μηνών:
- Ακούει στο όνομά του
- Αναφωνεί ορισμένες λέξεις, όπως «μαμά» ή «μπαμπάς»
- Λέει ή επαναλαμβάνει ήχους
- Μιμείται άλλα παιδιά ή άτομα
- Δείχνει έντονα συναισθήματα όπως συμπάθειες και αντιπάθειες καθώς και δείχνει ευτυχία ή λύπη
- Κάθεται σταθερά χωρίς βοήθεια για περισσότερο χρόνο
- Πίνει νερό από ποτήρι με καλαμάκι
- Στέκεται σταθερά με βοήθεια ή κρατιέται από αντικείμενα
- Κάνει τα πρώτα βήματα ή/και περπατά μόνο (μεταξύ 8 και 18 μηνών)
- Απολαμβάνει το σύρσιμο (μπουσούλιμα) και το περπάτημα
- Απολαμβάνει την πολλή προσοχή
- Φοβάται γύρω από αγνώστους και κλαίει όταν οι γονείς φεύγουν
- Πετά παιχνίδια ή αντικείμενα επίτηδες
Από 12 έως 18 μηνών:
- Θέλει να εξερευνά συνεχώς
- Είναι σε θέση να τραφεί χρησιμοποιώντας τα δάχτυλα ή κουτάλι
- Μπορεί να σκαρφαλώσει στην κούνια
- Περπατά μόνο του ανεβαίνοντας 1 βήμα τη φορά
- Μιλάει με σύντομες φράσεις
- Κατανοεί βασικές προτάσεις και λέει προτάσεις με 2 λέξεις.
- Ονομάζει εικόνες σε ένα βιβλίο
- Ακολουθεί απλές οδηγίες
- Παίζει καλύτερα μόνο του και δυσκολεύεται να μοιράζεται παιχνίδια
- Συνεργάζεται ή αντιστέκεται στα όρια που θέτουν οι γονείς
- Απογοητεύεται εύκολα
- Κλαίει λιγότερο, αλλά μπορεί να γκρινιάζει περισσότερο
- Χρησιμοποιεί σωστά τη λέξη «όχι» ή κουνάει το κεφάλι
- Έχει μικρή μνήμη και συνήθως πραγματοποιεί μία λάθος πράξη ακόμα κι αν του πουν να μην το κάνει ή κάνει το αντίθετο από αυτό που του λένε να κάνει
Από 18 έως 36 μηνών:
- Χρησιμοποιεί προτάσεις από 3 ή περισσότερες λέξεις
- Ζητά βοήθεια χρησιμοποιώντας λέξεις ή πράξεις
- Δείχνει μια σειρά από συναισθήματα
- Μαθαίνει να αναγνωρίζει τα συναισθήματα των άλλων
- Ανταποκρίνεται σε εντολές
- Κάνει πολλές ερωτήσεις
- Χορεύει με τη μουσική
- Μπορεί να μετρήσει
- Κατανοεί σχήματα και μεγέθη
- Αναπαράγει ιστορίες και τραγούδια
- Αναγνωρίζει και ονομάζει οικεία άτομα
- Σταδιακά χρησιμοποιεί το 1 χέρι περισσότερο από το άλλο
- Μπορεί να περπατήσει πάνω και κάτω από τις σκάλες
- Είναι σε θέση να μάθει να οδηγεί ποδήλατο
- Μπορεί να τρέξει, να σκαρφαλώσει, να κλωτσήσει και να πετάξει μια μπάλα
- Προσπαθεί να κάνει περισσότερα ανεξάρτητο
- Εμφανίζει ενδιαφέρον για νέα πρόσωπα, πράγματα ή ήχους
- Απολαμβάνει το παιχνίδι μόνο του ή/και με άλλα παιδιά
- Από τους 36 μήνες, απολαμβάνει να προσποιείται ότι παίζει με φανταστικούς φίλους
- Δείχνει αυξημένο εύρος προσοχής
- Επιλύει μόνο του προβλήματα
- Συμμετέχει σε ομαδικές δραστηριότητες
- Χρησιμοποιεί κοινωνική γλώσσα, όπως παρακαλώ και ευχαριστώ
- Μιμείται συμπεριφορές ενηλίκων
- Μπορεί να αρχίσει να αγχώνεται για πραγματικούς και φανταστικούς κινδύνους ή άβολες καταστάσεις
