Του Μάνου Οικονομίδη
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Αξία”, το Σάββατο 2 Ιουλίου 2022
Η συμβίωση της πολιτικής με την ηθική, σπάνια υπήρξε οριζόντια και συνεπής, χωρίς ενοχλητικές και απρόσμενες ταλαντεύσεις. Ο βιωματικός ρεαλισμός υποδεικνύει την ψύχραιμη παραδοχή της σχετικής, άβολης αλήθειας, δεν μετριάζει ωστόσο τις δραματικές, σωρευτικές και μη αναστρέψιμες συνέπειες που έχει για την ψυχολογία των κοινωνιών. Τη συμπεριφορά τους. Την εκλογική αποτύπωσή τους.
Στο περιθώριο της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, η «αγκαλιά» της πεφωτισμένης Δύσης στον κακοποιητή του Διεθνούς Δικαίου, Ταγίπ Ερντογάν, εξηγείται στη βάση των κοινών, μεγάλων συμφερόντων. Που οδηγεί αναπόφευκτα σε ηθική αμνησία.
Η αυτονόητη και ρεαλιστική εξήγηση ωστόσο, δεν συνιστά και επαρκή δικαιολογία. Οι εντυπώσεις πολλαπλασιάζονται, το ίδιο συμβαίνει και με την οργή των κοινωνιών. Και οι πολίτες της Δύσης, εμείς που ιστορικά κουβαλάμε το φορτίο των κληρονόμων των ιδεών του Διαφωτισμού, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με αναπάντητα οξύμωρα.
Η ανοχή προς τον αποκρουστικό Ερντογάν, έρχεται σε συνέχεια της ανοχής προς τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ, το Ιράν και τη Βενεζουέλα, τέσσερις χώρες των οποίων το… ποινικό μητρώο ξεχάστηκε, λόγω της αναγκαιότητας της συγκυρίας, να βρεθούν ισοδύναμα για τους ενεργειακούς πόρους της Ρωσίας, ώστε να απεγκλωβιστούμε από τον εναγκαλισμό με τη Μόσχα.
Τέτοιοι άγαρμποι κυματισμοί αφήνουν βαθιές και μόνιμες ρωγμές στην ψυχολογία των κοινωνιών που τους παρακολουθούν ως συμμετέχοντες πρωταγωνιστές, και όχι ως άβουλοι θεατές.
Η κρίση Δημοκρατίας και αντιπροσώπευσης στις δυτικές κοινωνίες, τόσο στην Ενωμένη Ευρώπη όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες συνιστά τον «ελέφαντα στο δωμάτιο» για το μέλλον. Και η συγκυρία δεν ευνοεί την αισιόδοξη σκέψη.
Πληρώνουμε βαρύ τίμημα για τη βαριά υποχώρηση του επιπέδου των πολιτικών ηγεσιών. Ηγεσίες κατώτερες των περιστάσεων. Ηγεσίες με ενσωματωμένη αποστασιοποίηση από τις κοινωνίες και τις πραγματικές ανάγκες τους.
Ηγεσίες που δεν μπορούν να καταλάβουν, δεν μπορούν και να εκφράσουν. Αυτός ο κίνδυνος συνιστά και τη μεγαλύτερη ασύμμετρη απειλή για το μέλλον μας.