Γράφει ο Γιάννης Πρετεντέρης
Δυο εβδομάδες έμειναν για τις ευρωεκλογές και το μόνο συναρπαστικό που συνέβη στη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα είναι ότι στούκαρε το ελικόπτερο του αγιατολάχ.
Τα υπόλοιπα ήταν της αφόρητης βαρεμάρας. Πόσω μάλλον που με τα ίδια δημοσκοπικά προγνωστικά ξεκινήσαμε και με τα ίδια τελειώνουμε. Δεν φαίνεται να άλλαξε κάτι.
Ξέρετε κάτι; Λογικό. Δώδεκα μήνες ύστερα από διπλές βουλευτικές εκλογές και οκτώ μήνες έπειτα από δημοτικές και περιφερειακές εκλογές (τέσσερις κάλπες σε έναν χρόνο!) τι θα μπορούσε να αλλάξει;
Τα κόμματα κι οι αρχηγοί τους έχουν μετρηθεί και ξαναμετρηθεί μέχρις εξαντλήσεως.
Κι όταν δεν συμβαίνει τίποτα στην πολιτική, αποκλείεται να αλλάξει κάτι.
Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη κι οι πιο αναμαλλιασμένοι της αντιπολίτευσης αναμασούν περσινά, ξινά σταφύλια. Ακρίβεια, υποκλοπές, Τέμπη, ανεξάρτητες αρχές ή την εκάστοτε συνωμοσία της στιγμής. Εκεί να δεις εξάντληση!
Κατά συνέπεια, μόνο αξιοθέατο των εκλογών έμεινε ο Κασσελάκης. Οχι λόγω μεγέθους ή σημασίας ούτε επειδή αξίζει απαραιτήτως τον κόπο.
Αλλά επειδή σε αντίθεση με τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς δεν έχει μετρηθεί και ξαναμετρηθεί. Στο Ντελαγουέρ θα τον αποκαλούσαν «new entry».
Τι θα πιάσει, λοιπόν; Προφανώς δεν γνωρίζω κι άλλωστε σε ένα παγιωμένο πολιτικό σκηνικό δεν έχει και καμία ιδιαίτερη σημασία.
Αλλά ίσως αποδειχτούν χρήσιμες μερικές παρατηρήσεις για την περίπτωσή του και μάλιστα πριν επικαλεστούμε την κρίση της κάλπης.
Υπάρχει μια παλιά αμερικανική έκφραση που (σε ελεύθερη μετάφραση) λέει: μη σε νοιάζει πώς σε θεωρούν οι άλλοι, να σε νοιάζει πώς εσύ θεωρείς τον εαυτό σου.
Είναι μια διαδεδομένη έκφραση χαζοχαρούμενης παιδικότητας σαν αυτές κυκλοφορούν σωρηδόν στις ΗΠΑ σε χιλιάδες εγχειρίδια «αυτοπεποίθησης και αυτοπραγμάτωσης».
Την οποία όμως ο Κασσελάκης φαίνεται να έχει υιοθετήσει πλήρως. Τον νοιάζει ποιος ο ίδιος πιστεύει ότι είναι, ακόμη κι αν κανείς άλλος δεν συμφωνεί μαζί του.
Στην πραγματικότητα η πολιτική του είναι ο εαυτός του. Τον οποίο περιφέρει ακαταπόνητα και με αξιοθαύμαστη ενεργητικότητα από την Καισαριανή και τη Μακρόνησο έως την πρεμιέρα του Κωνσταντίνου Αργυρού σε μεταβαλλόμενους ρόλους.
Αλλά ας είμαστε ειλικρινείς.
Παρά τον ξεκούδουνο χαρακτήρα της, η εννεάμηνη παρουσία του στην ελληνική πολιτική σκηνή μπορεί να θεωρηθεί success story. Και είναι σίγουρα ασυνήθιστη.
Πήρε από το πουθενά ένα κόμμα που παρέπαιε και το έκανε προσωπικό του μαγαζί.
Μιλάει σε προσωπικό τόνο για δεκάδες πράγματα τα οποία καταφανώς δεν έχει ξανακούσει ούτε γνωρίζει, με μια ευκολία που επιβεβαιώνει πως ούτε τα έχει ξανακούσει ούτε τα γνωρίζει.
Αλλά το μυστικό της όποιας επιτυχίας του είναι ότι κανείς δεν νοιάζεται και κανέναν δεν ενδιαφέρουν όσα λέει. Ασε που έχει χαϊδέψει κι όλα τα σκυλάκια που του κάνουν χαρούλες.
Αυτό περιέργως δεν τον φέρνει σε αντίθεση με το DNA του κόμματός του.
Ούτως ή άλλως ο πολιτικός χώρος στην ηγεσία του οποίου αναδείχθηκε ο Κασσελάκης είναι ο Παράδεισος της παπάτζας κι ο ΣΥΡΙΖΑ με την Αριστερά γενικότερα έχουν ασύγκριτη καριέρα στο παπατζιλίκι.
Κατά κάποιον τρόπο αποτελεί δομικό χαρακτηριστικό τους.
Αν παρατηρήσει κανείς προσεκτικά θα δει ότι η πραγματική ερμηνεία που δίνουν στην κυριαρχία των αντιπάλων τους είναι ότι ο Μητσοτάκης κατάφερε να πει καλύτερες παπάτζες από εκείνους και ότι ο «πετσωμένος» Τύπος τού επιτρέπει να το κάνει.
Δεν είναι τυχαίο ότι το μόνιμο μοτίβο του Κασσελάκη και των συνεργατών του είναι «να ζητήσει συγγνώμη ο κύριος Μητσοτάκης» για αδιευκρίνιστους κάθε φορά λόγους.
Παλαιότερα υπήρχε μια τέτοια «εκπομπή σχέσεων» στην αμερικανική τηλεόραση. Δεν είμαι βέβαιος αλλά νομίζω την έλεγαν «Το παιχνίδι της συγγνώμης» («The Pardon Game»).
Τα υπόλοιπα έχουν τη λογική τους.
Στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, ο Κασσελάκης βρέθηκε επικεφαλής της αντιπροσωπείας ενός προϊόντος το οποίο κανένας ή σχεδόν κανένας δεν ενδιαφέρεται πια να αγοράσει.
Ελλείψει αγοραστικού ενδιαφέροντος λοιπόν έκανε ό,τι θα επέλεγε κάθε σοβαρός μάνατζερ: άλλαξε το προϊόν. Απλώς για λόγους χαρακτήρα ανακήρυξε προϊόν τον εαυτό του, τον οποίο ο ίδιος θεωρεί μάλλον ασυναγώνιστο.
Ετσι κι από την πρώτη του δημόσια εμφάνιση, τον περασμένο Σεπτέμβριο, πασχίζει να παρουσιαστεί όχι ως αντίπαλος ή ως ανταγωνιστής του Μητσοτάκη (πράγμα που θα ήταν ίσως συνετό για έναν πρωτοεμφανιζόμενο πολιτικό…) αλλά ως καλύτερος του Μητσοτάκη. Εστω κι αν (για να θυμίσω την αμερικανική συμβουλή που ανέφερα) είναι από τους ελάχιστους που το νομίζουν.
Αυτά για τη στρατηγική του Κασσελάκη που θα δοκιμαστεί στις ευρωεκλογές. Με ένα πράγμα δεδομένο: ότι ανεξαρτήτως αποτελέσματος, ο άνθρωπος δεν ήλθε για να φύγει. Οι υπόλοιποι λοιπόν ας κάνουν τα κουμάντα τους.
Αλλωστε οι περισσότεροι άμεσοι ανταγωνιστές του δείχνουν τόσο ξεπερασμένοι, κουρασμένοι και ντεμοντέ που δύσκολα θα υποχρεώσουν τον Κασσελάκη να αλλάξει το απλοϊκό τροπάριό του.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι θα πετύχει, κάθε άλλο. Δεν είναι βέβαιο ότι από μόνο του το «προϊόν Κασσελάκης» ενθουσιάζει την ελληνική αγορά αλλά να περιμένουμε να δούμε τι θα βγάλουν οι κάλπες.
Με σοβαρό σήμερα το ενδεχόμενο να επιβεβαιώσουν μια παγιωμένη κατάσταση.
Αλλωστε χρειάζεται μεταφυσική αισιοδοξία για να διαφημίζει κανείς ότι «μόνο το ΠΑΣΟΚ μπορεί να ανοίξει την πόρτα εξόδου της ΝΔ» (Ν. Ανδρουλάκης, 16/5).
Οχι μόνο επειδή στη δημοκρατία τις πόρτες ανοίγει και κλείνει συνήθως ο λαός.
Αλλά κι επειδή δεν αρκεί να θέλει κάποιος να ανοίξει την πόρτα εξόδου της ΝΔ. Χρειάζεται επίσης να αποφασίσει να ανοίξει και την πόρτα εισόδου του ΠΑΣΟΚ για τα περαιτέρω.
