Γράφει ο Γιάννης Βαληνάκης
Παρά την αντίληψη που υποβαθμίζει συλλήβδην τις τουρκικές απειλές ως «θρασύδειλες προεκλογικές μπλόφες», ουδείς εχέφρων είναι σε θέση να αποκλείσει ένα «επεισόδιο» το 2023. Ο κόσμος και η γειτονιά μας μεταβάλλονται δραματικά και το μέχρι χθες αδιανόητο είναι πιθανό να συμβεί. Η σοφότερη αντιμετώπιση απαιτεί συνεπώς προετοιμασία για το χειρότερο δυνατό σενάριο. Πράγματι, για μια σειρά από λόγους το 2023 εγκυμονεί ιδιαίτερους κινδύνους:
1.Το 2023 ενέχει έναν ιστορικής διάστασης συμβολισμό: τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Συνθήκη της Λωζάνης που συρρίκνωσε την Οθωμανική Αυτοκρατορία στα όρια της σημερινής Τουρκίας. Παρά το γεγονός ότι μόνο με πόλεμο αλλάζουν οι Συνθήκες Ειρήνης όπως η συγκεκριμένη, πολλοί στην Τουρκία οδηγήθηκαν εκ του πονηρού να πιστεύουν ότι η της Λωζάνης εκπνέει αυτόματα στα 100 της χρόνια.
2. Ο Ερντογάν δεν κρύβει την αποστροφή του για τη συγκεκριμένη Συνθήκη και προσβλέπει στην προσωπική αναμέτρησή του με την Ιστορία: στοχεύει να αντικαταστήσει τον Κεμάλ ως ο νέος Ατατούρκ («πατέρας του έθνους») και χρειάζεται μια τουλάχιστον ανάλογης σημασίας ιστορική επιτυχία: τη «διόρθωση» της «ιστορικής αδικίας» του 1923. Ζει γι αυτήν την αναμέτρηση…
3. Το βασικότερο εμπόδιο στις επεκτατικές φιλοδοξίες του είναι ο Ελληνισμός και προς αυτόν στρέφει τα βέλη του, καθόσον τα άλλα μέτωπα δεν προσφέρονται όσο αυτό : η Συρία και η πίεση στους εκεί Κούρδους τον φέρνει αντιμέτωπο με ΗΠΑ, Ρωσία, ΕΕ, Ιράν και κυρίως, εν μέσω προεκλογικής περιόδου, κινδυνεύει να δει όλους τους Κούρδους εκλογείς να έλκονται από το αντίπαλο στρατόπεδο «των 6».
4. Η ένταση των παράλληλων εκλογών σε Ελλάδα και Τουρκία γεννά ευκαιρίες εκμετάλλευσης: οι «ασυμβίβαστοι» προεκλογικοί τόνοι αυξάνουν τις πιθανότητες λαθών, «ατυχημάτων» και ανεξέλεγκτης κλιμάκωσης.
5. Επιπλέον, ο Ερντογάν ίσως θεωρήσει ευκαιρία την περίοδο των τουλάχιστον 40 ημερών μεταξύ των δύο εκλογικών αναμετρήσεων στην Ελλάδα: με αδύναμη υπηρεσιακή κυβέρνηση (σύμφωνα με μέχρι τώρα εκτιμήσεις) και 6-7 αλληλοσπαρασσόμενους πολιτικούς αρχηγούς η Αθήνα θα υστερεί σε δυνατότητα λήψης κρίσιμων αποφάσεων. Αντίθετα η Τουρκία, κατά την ίδια περίοδο, θα σύρεται τυφλά από την επιθετικότητα του παντοδύναμου και αποφασισμένου για όλα προέδρου της.
6. Μέσα στο 2023 η χώρα μας δεν θα έχει προλάβει, παρά την επιτάχυνση του εξοπλισμού της, να θεραπεύσει τις ανισορροπίες που κληρονόμησε από την μνημονιακή ακινησία, με συνέπεια το ισοζύγιο ισχύος να μην μπορεί ακόμη να ανατραπεί. Γιατί να προτιμήσει ο Ερντογάν την αναβολή δεδομένου ότι μετά το 2025 το ισοζύγιο θα αλλάξει σημαντικά σε βάρος της Τουρκίας;
7. Το διεθνές περιβάλλον δεν αποτελεί ανυπέρβλητο εμπόδιο για τον Τούρκο Πρόεδρο. Ο αναθεωρητισμός συνόρων από ισχυρές αντιδυτικές δυνάμεις επιβραβεύεται έστω και πύρρεια επί του πεδίου, η Δύση είναι υπεραπασχολημένη και εξαντλείται στην Ουκρανία, ενώ η Ρωσία παραμένει πάντα πρόθυμη για υποδαύλιση ενδονατοικής ρήξης.
8. Ο ίδιος φαίνεται επίσης –δυστυχώς- να προεξοφλεί ότι η Ελλάδα δεν θα κλιμακώσει δυναμικά απέναντι σε περιορισμένες προκλήσεις και θα «καταπιεί» τυχόν τετελεσμένα. Μιμητής της αλαζονείας του Πούτιν υποτιμά το ενδεχόμενο στρατιωτικής αντίδρασης/κλιμάκωσης από μια «πλαδαρή» ευρωπαική κοινωνία ευμάρειας που «απεχθάνεται κάθε ιδέα πολέμου».
9. Ο Ερντογάν έχει επίσης προεξοφλήσει ότι τη δύσκολη στιγμή θα «είμαστε μόνοι» (όπως άλλωστε κι εμείς εκτιμούμε) και ουδείς θα προστρέξει έγκαιρα με αξιόλογη ισχύ υπέρ της Αθήνας. Παραπέμπει επίσης υπαινικτικά στα μεγάλα αποθέματα πυρομαχικών και στην πολεμική βιομηχανία της Τουρκίας σε αντίθεση με μια Ελλάδα που χωρίς ανάλογο πλεονέκτημα υπολογίζει σε ενισχύσεις της από τις εντωμεταξύ μάλλον άδειες (λόγω Ουκρανίας) δυτικές αποθήκες.
10.Το άκρως επιθετικό αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» ελάχιστες κατηγορηματικές αντιδράσεις συνάντησε στο εξωτερικό, ενώ στο εσωτερικό αυξάνεται καθημερινά ο πολεμοχαρής τουρκικός φανατισμός.
11.Τα στρατιωτικά και άλλα μέσα της γείτονος έχουν -κατά την αντίληψη του Ερντογάν- επαρκώς ασκηθεί σε σενάρια προβοκάτσιας, υβριδικών επιθέσεων, θερμών «επεισοδίων», απόβασης στα νησιά αλλά και πυραυλικού πλήγματος, ώστε να μπορούν «μια νύχτα ξαφνικά» να τα υποστηρίξουν επιχειρησιακά ως «άμυνα» σε σκηνοθετημένη προβοκάτσια που θα βαφτιστεί «ελληνική πρόκληση» ή τετελεσμένο.
Το πότε, πού και πώς ακριβώς θα εκδηλωθεί ένα τουρκικό χτύπημα δεν μπορεί φυσικά να προβλεφθεί. Τα εύφλεκτα μέτωπα που άνοιξε ο Ερντογάν με τον Ελληνισμό aναι πολλά και αρκεί μια σπίθα για την ανάφλεξή τους. Σε αέρα, θάλασσα, ξηρά, κυβερνοχώρο και υβριδικά, ο «εμπρηστής της Μεσογείου» ζυγίζει με τα δικά του κριτήρια συγκυρίες και πιθανές κερδοζημίες και προετοιμάζεται για το «κατόρθωμα», «στο πεδίο ή στο τραπέζι», που θα τον ανεβάσει στην κορυφή του τουρκικού Πανθέου.
Θα του χαλάσουμε τα σχέδια;
