Γράφει η Ίρις Ζωγράφου
Διεθνολόγος
Sisu – για όσους από εμάς αρέσκονται στο να εντοπίζουν λέξεις που δεν είναι εφικτό να μεταφραστούν – είναι ο γλωσσικός όρος που πλαισιώνει και διαπερνά την εθνική ταυτότητα της Φινλανδίας. Συμπυκνώνει ως έννοια -μέσα σε 4 μόνο γράμματα- ένα κράμα χαρακτηριστικών που ξεκινά από την ανελέητη αντοχή στις αντιξοότητες και φτάνει μέχρι την απόλυτη υπέρβαση του φόβου. Καθόλου περίεργο λοιπόν που δεν μπορεί να μεταφραστεί. Κάτι αντίστοιχο άλλωστε συμβαίνει και με το ελληνικό “φιλότιμο”. Φαίνεται ότι οι εμβληματικές έννοιες που σφραγίζουν τις πατρίδες των ανθρώπων αντέχουν μόνο μία γλωσσική αποτύπωση: τη δική τους.
Μια ματιά στην πιο πρόσφατη διαδρομή των “sisu-κεφαλαίων” στην ιστορία της Φινλανδίας αναδεικνύει για παράδειγμα τους 3 (!) διαφορετικούς πολέμους που πέρασε η χώρα μέσα στη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Λίγο πριν την έναρξή του, το 1939 δηλαδή, η Φινλανδία ανήκε στη σφαίρα επιρροής των Σοβιετικών οι οποίοι, όταν της ζήτησαν εδάφη ως βάσεις των στρατευμάτων του Κόκκινου Στρατού, εισέπραξαν μια επική άρνηση και (φυσικά) της επιτέθηκαν αποσπώντας μέσα σε λίγους μήνες τμήμα των ανατολικών περιοχών της. Δύο χρόνια αργότερα, η ναζιστική Γερμανία εισέβαλε στη Σοβιετική Ένωση, αφού προηγουμένως είχε στείλει ενισχύσεις και βοήθεια προς τον ταλαιπωρημένο στρατό των Φινλανδών, οι οποίοι πλέον επιχειρούν να ανακτήσουν τα χαμένα, ανατολικά εδάφη τους, τασσόμενοι ως “συμπολεμιστές” αλλά όχι “σύμμαχοι” της Γερμανίας. Αναπόφευκτα, ο τρίτος πόλεμος που έκαναν ήταν στο τέλος εναντίον των ίδιων των Γερμανών προκειμένου να τους εκτοπίσουν εκτός Φινλανδίας, προς την κατεύθυνση της -υπό ναζιστική κατοχή- Νορβηγίας.
Και κάπως έτσι, η Φινλανδία έφτασε στα χρόνια που ακολούθησαν τον πόλεμο να κρατήσει αταλάντευτο το δόγμα της “ενεργητικής ουδετερότητας” – την αριστοτεχνική δηλαδή εξισορρόπηση μεταξύ των δυνάμεων επιρροής που ασκούνται αντίρροπα από Δύση και Ρωσία.
Εντάχθηκε σε Ευρωπαϊκή Ένωση και ευρωζώνη, όχι όμως και στο ΝΑΤΟ – ένα ενδεικτικό παράδειγμα της ικανότητάς της να κρατά και τις δύο πλευρές ικανοποιημένες.
Όλα αυτά, μέχρι χθες. Το απόγευμα της 13ης Απριλίου 2022, η Πρωθυπουργός της Φινλανδίας Sanna Marin ανακοίνωσε σε συνέντευξη ότι η χώρα μέσα στις επόμενες λίγες εβδομάδες θα προχωρήσει σε αίτημα ένταξης στο ΝΑΤΟ, με τη Σουηδή ομόλογό της να συγκατανεύει καταφατικά καθώς σε αντίστοιχη κίνηση θα προχωρήσει προφανώς και η Σουηδία.
Από την ημέρα έναρξης του πολέμου εναντίον της Ουκρανίας, το ποσοστό των Φινλανδών πολιτών που επιθυμούν ένταξη στο ΝΑΤΟ εκτοξεύτηκε στο 65%, διπλασιάζοντας το αντίστοιχο ποσοστό που είχε καταγραφεί πριν την 24η Φεβρουαρίου, παρά τις εκπεφρασμένες προειδοποιήσεις της Ρωσίας ότι μια τέτοια κίνηση θα συνιστούσε παράγοντα αποσταθεροποίησης με επώδυνες συνέπειες.
Στο ίδιο μήκος κύματος, ένα tweet της Ρωσικής Πρεσβείας που παρακινούσε τους ρωσόφωνους πολίτες της χώρας να καταγγείλουν στα αρμόδια προξενεία περιστατικά καταπάτησης των δικαιωμάτων τους στον απόηχο της ρωσικής εισβολής, “πέρασε και δεν ακούμπησε” τους Φινλανδούς: προφανώς και θυμούνται ότι ο πόλεμος ενδύθηκε με την απόφαση της Μόσχας να προστατέψει τους ρωσόφωνους πληθυσμούς της Ουκρανίας. Να όμως, που ούτε αυτό τους αποθάρρυνε.
Τι τους ενθάρρυνε; Ένας αριθμός: 1384.
Τόσο είναι το χιλιομετρικό μήκος των χερσαίων συνόρων που μοιράζεται η Φινλανδία με τη Ρωσία. Το μεγαλύτερο και το ύστατο σύνορο μεταξύ ολόκληρης της Ευρώπης και της Ρωσίας.
Και για να είμαστε και πιο σαφείς στην απάντηση:
Ένας αριθμός και μια λέξη: Sisu.
Και θα χρειαστούν – χρειαστούμε πολύ από αυτό…
