Του Μάνου Οικονομίδη
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “One Voice”, την Κυριακή 1η Σεπτεμβρίου 2024
Τα έθνη που αρνούνται να αντισταθούν στη γοητεία της ιστορικής ενδοσκόπησης. Της διαρκούς ενατένισης του παρελθόντος, με όρους βιωματικής μελαγχολίας, για μια διακριτή περηφάνια που δεν ανταποκρίνεται στις νεώτερες, στις σύγχρονες, στις επίκαιρες εκδοχές τους.
Ένα τέτοιο έθνος είναι και το δικό μας. Περήφανο και χιλιοτραγουδισμένο. Εδραιωμένο στον γενετικό κώδικα της ιστορικής διαδρομής της ανθρωπότητας, σε επίπεδο εξέλιξης των ιδεών που έσπρωξαν μπροστά τον τροχό της Ιστορίας, αλλά και με χειροπιαστές αποδείξεις μεγαλείου που συνεχίζει να διδάσκεται στην ακαδημαϊκή κυψέλη των πραγματικά σημαντικών εθνών του τρέχοντος παρόντος.
Πώς να διαχειριστείς τον εθισμό στην κατάθλιψη, βλέποντας την παρηκμασμένη εικόνα της σημερινής Ελλάδας. Μιας χώρας που μοιάζει ξεχασμένη από τον διαρκή και ανατροφοδοτούμενο ανταγωνισμό της ιστορικής συνέχειας. Μιας χώρας με όλα τα ταυτοτικά γνωρίσματα ενός failed state, στον απόηχο και υπό τη βαριά σκιά της εθνικής τραγωδίας των εθνοκτόνων Μνημονίων, που ακύρωσαν γενιές και όνειρα. Και γκρίζαραν ασυγχώρητα το εθνικό μέλλον.
Ο Κωνσταντίνος Καβάφης, ένας από τους πολλούς μεγάλους Έλληνες που αποδείχτηκαν αναντικατάστατοι, σε πείσμα της γνωστής απαξιωτικής προσέγγισης περί… των νεκροταφείων όπου μπορεί να βρει κανείς πληθώρα «αναντικατάστατων», μας κληρονόμησε την προειδοποίηση για τους «Βαρβάρους». Που… μάταια περιμένουμε. Και σήμερα… ξεμείναμε από «Βαρβάρους» για να κατηγορούμε για το εθνικό κατάντημα.
Οι ένοχοι βρίσκονται στον… καθρέφτη μας
Αναζητώντας κανείς τους υπευθύνους, τους ενόχους για αυτό το εθνικό κατάντημα, δεν χρειάζεται να ψάξει περισσότερο μακριά από τον… καθρέφτη μας. Εμείς είμαστε οι, κατά τον Καβάφη… «Βάρβαροι», οι «Μοιραίοι» του Βάρναλη, που παρακολουθούμε απαθείς την εθνική διολίσθηση. Έτσι, μετατρεπόμαστε σε σιωπηλούς συνενόχους της φθοράς που εμπεδώθηκε στον τόπο μας, μαζί με την εθνική παρακμή.
Με την απάθεια και αποστασιοποίησή μας από το δημόσιο γίγνεσθαι. Με την εσωστρεφή προσέγγιση του συλλογικού υποκειμένου που λέγεται ελληνική κοινωνία.
Με την αποχή μας από τις εκλογικές αναμετρήσεις, που επιτρέπει σε θλιβερές μειοψηφίες «ελάχιστων» να αποκτούν δικαίωμα υπογραφής για το μέλλον μας.
Με την αδιαφορία μας για το «εμείς», στο οποίο το κάθε «εγώ» βρίσκει τις απαντήσεις που αδυνατεί να δώσει η μοναχική διαδρομή του.
Και οι ηγέτες στις… αναμνήσεις μας
Η μοναδική υπερασπιστική πινελιά που μπορεί να προσθέσει κανείς στο κάδρο της εθνικής ευθύνης, αφορά στη σκανδαλιστική απουσία ηγετικού αποτυπώματος από τη σημερινή Ελλάδα.
Στην πολιτική, στην κοινωνία, στην οικονομία, στις τέχνες και τα γράμματα, στον πολιτισμό, στην Εκκλησία, τα μεγέθη που ηγούνται προκαλούν… οίκτο, σε σχέση με το διαρκές παρελθόν του τόπου μας.
Φυσικά, είμαστε οι επιλογές μας και σε επίπεδο εθνικής ηγεσίας. Υπάρχει ωστόσο το αυταπόδεικτο υπερασπιστικό δεδομένο της ηγετικής γύμνιας που χαρακτηρίζει κάθε πτυχή του δημοσίου βίου.
Δεν υπάρχουν οι προσωπικότητες που θα μπορούσαν να μας εμπνεύσουν να παραμερίσουμε τη μιζέρια. Να ανακτήσουμε τα ηνία της εθνικής διαδρομής. Να κάνουμε ένα άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά. Ακριβώς όπως επίμονα μας προέτρεπε ο Οδυσσέας Ελύτης. Οι ηγέτες σεργιανίζουν στις… αναμνήσεις μας.
