Της Ελένης Κωστοπούλου
Οι μαρξιστικές θεωρίες κρίνουν ότι κάθε μορφή εξουσίας δεν πρέπει να υφίσταται και η θεωρία του προλεταριάτου πρεσβεύει, ότι όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι. Σε προηγούμενα άρθρα μας είχαμε αναφερθεί σχετικά τονίζοντας με έμφαση, ότι κάτι τέτοιο για κάποιους μπορεί να αγγίξει τη σφαίρα του ιδεατού. Στην πραγματικότητα όμως είναι ουτοπικό, διότι οι εξουσίες υπήρχαν και θα υπάρχουν πάντα, είτε λόγω των βιολογικών χαρακτηριστικών των ανθρώπων, είτε εξαιτίας της ανισοκατανομής του πλούτου που είναι αναπόφευκτος και αποτελεί ένα δεδομένο γεγονός.
Το καπιταλιστικό σύστημα το οποίο είναι κυρίαρχο δέχεται, ότι για λόγους επίτευξης των στοχοθετήσεων είναι απαραίτητο σε κάθε χώρο να δημιουργούνται και να ανθούν οι εξουσίες. Στην πραγματικότητα λόγω της ελεύθερης φύσης του ανθρώπου, οι περισσότεροι από μας δεν θα ήθελαν κάποιον πάνω από το κεφάλι τους, διότι θεωρούν ότι έχουν τη βούληση για τη λήψη σωστών αποφάσεων ανά περίσταση.
Η πραγματικότητα τους διαψεύδει και έτσι πάντοτε υπάρχει κάποιος που αποφασίζει για τις ζωές μας, κάτι το οποίο δεν είναι, προφανώς, ελεγχόμενο από εμάς. Κάθε ένας από εμάς μπορεί να διηγηθεί αναρίθμητες ιστορίες χρήσης ή κατάχρηση της εξουσίας. Τί θέλουμε όμως στ’ αλήθεια; Έναν ηγέτη που θα μας καταδυναστεύει ή κάποιον που θα μας εμπνέει;
Αν θέλει κάποιος να μιλήσει κριτικά για τις εξουσίες, θα ξεκινούσε από την έννοια του αμοιβαίου σεβασμού της προσωπικότητας και της ζωής. Το θέμα του σεβασμού ξεκινά από πάνω προς τα κάτω, δηλαδή, από το σεβασμό που δείχνει για παράδειγμα, ο προϊστάμενος σε έναν υφιστάμενό του. Άραγε, πόσες φορές συμβαίνει αυτό; Την απάντηση θα την δώσει ο καθένας από εμάς. Από τις σημαντικότερες κατακτήσεις ενός ανθρώπου είναι να κερδίζει τον σεβασμό των συνανθρώπων του.
Έτσι, και στον εργασιακό βίο αλλά και στον οικογενειακό υπάρχει ένας διαρκής αγώνας, ώστε να κερδηθεί ο σεβασμός αυτός. Η οικογένεια είναι το πρώτο σκαλοπάτι για να μάθει κάποιος το πως πρέπει να σέβεται και αντιστρόφως. Το σχολείο και η διαδραστικότητα όλων όσων συμμετέχουν στην εκπαίδευση είναι ένα δεύτερο σκαλοπάτι. Εάν στα πρώτα χρόνια της ζωής μας δεν έχουμε καταφέρει να μάθουμε στην πράξη να σεβόμαστε και να μας σέβονται, τα πράγματα στη συνέχεια είναι πολύ δύσκολα.
Αν πάρουμε μια θέση εξουσίας τότε απλά γινόμαστε επικίνδυνοι. Ενώ, αν είμαστε υπό την εξουσία τότε θα αναπτύξουμε προσωπικές και κοινωνικές παθογένειες. Δείτε πόσοι είναι οι εξουσιαστές που δεν θα πρέπει να κατέχουν σε καμία περίπτωση θέσεις εξουσίας και δείτε επίσης, πόσοι άνθρωποι υποφέρουν από τις εξουσίες αυτές, χωρίς να μπορούν να αντιδράσουν κατά το ελάχιστο. Όπως είπαμε, ο καθένας από μας έχει βιώματα, τα οποία πολλές φορές τον πνίγουν, δεν μπορεί να αντιδράσει και δεν μπορεί να εκφραστεί.
Ο άνθρωπος όμως πλάστηκε για να είναι ελεύθερος και όχι σκλάβος του χρήματος και της εξουσίας. Ο Σωκράτης γυρνούσε στην Αρχαία Αθήνα εκμαίευε στοιχεία, εμπειρίες και βιώματα από τις ζωές των ανθρώπων και με σεβασμό έγραφε τα βιώματα αυτά.
Σήμερα, δεν υπάρχουν Σωκράτιδες, παρόλα αυτά όμως υπάρχει το βήμα του διαδικτύου και των ΜΜΕ. Στα βήματα αυτά μπορούμε να εκφραστούμε. Και πρέπει να το κάνουμε! Εν κατακλείδι θα λέγαμε, ότι η ελευθερία της έκφρασης και ο σεβασμός προς τους ανθρώπους είναι οι σημαντικότερες αρετές για την ψυχική μας υγεία.
