Το μακρινό 1992, στο περιθώριο των προεδρικών εκλογών των ΗΠΑ, το επιτελείο του μέχρι τότε άσημου Κυβερνήτη του Άρκανσα Μπιλ Κλίντον, και μεγάλου νικητή της αναμέτρησης απέναντι στον εν ενεργεία Πρόεδρο, Τζορτζ Μπους τον πρεσβύτερο, μας χάρισε μια από τις περισσότερο βιωματικές και αυταπόδεικτες «μεγάλες αλήθειες» της πολιτικής επιστήμης, σε συνάρτηση με την ψυχολογία των κοινωνιών και πώς συσσωρεύεται «πρώτη ύλη», η οποία οδηγεί στη συνέχεια σε ξεκάθαρο και ευκρινές εκλογικό αποτύπωμα.
«Είναι η οικονομία, ανόητοι», είχε ψιθυρίσει το… μυαλό της καμπάνιας Κλίντον, Τζέιμς Κάρβιλ. Συνοψίζοντας σε ένα εύληπτο επικοινωνιακό σχήμα, τη μη διαχειρίσιμη επίδραση που έχει η καθημερινότητα ενός πολίτη, ως ποιότητα της ζωής που βιώνει, στη γεωμετρία με την οποία καθορίζει την εκλογική επιλογή του.
Παραφράζοντας τον Τζέιμς Κάρβιλ, στη βαριά σκιά της εθνικής τραγωδίας των Τεμπών, η εμπιστοσύνη στους Θεσμούς και η απώλειά της, προσλαμβάνουν αντίστοιχα γνωρίσματα μεγάλου επιταχυντή των εξελίξεων.
Μια κοινωνία σαν την ελληνική, με έντονο συναισθηματικό υπόβαθρο, υποκύπτει στη γοητεία που ασκεί η συνολική αποδοκιμασία του «συστήματος». Η αποστροφή προς τους θύλακές του. Η απαξίωση των Θεσμών, με περισσότερο οδυνηρή την απώλεια της εμπιστοσύνης προς τη Δικαιοσύνη.
Ο κλονισμός της ψυχολογίας των πολιτών
Κάθε φορά που μια κοινωνία υφίσταται τέτοιον κλονισμό, και μια κρίση γενικευμένης εμπιστοσύνης κυριαρχεί και εμπεδώνεται στη συναισθηματική νοημοσύνη με την οποία πορεύεται, τίποτα το αισιόδοξο δεν προδικάζεται, για το παρόν και το μέλλον.
Η Δικαιοσύνη, ως ανεξάρτητος και υπέρτερος Θεσμός της λειτουργίας της Δημοκρατίας, τουλάχιστον στα έθνη που συμπεριφέρεται με αντίστοιχα ταυτοτικά χαρακτηριστικά, υπηρετεί την ιστορική ευθύνη προάσπισης και αναβάθμισης της ποιότητας λειτουργίας της Δημοκρατίας.
Στη χώρα μας, σε συνέχεια και των βαθιών πληγών που προκάλεσε η εθνική καταστροφή των Μνημονίων, η κρίση εμπιστοσύνης προς τη Δικαιοσύνη είναι παγιωμένη. Και ενισχύεται στη σκιά των θεωριών συνωμοσίας, που τόσο ελκυστικές εμφανίζονται για την ψυχοσύνθεση του λαού μας.
Το τέρας στο καθρέφτη, με το οποίο… συμβιβαστήκαμε
Ο τεράστιος και αναντικατάστατος Μάνος Χατζιδάκις, μας είχε προειδοποιήσει εγκαίρως για το… τέρας στον καθρέφτη. Όσο περισσότερο δεν μας ενοχλεί, όσο λιγότερο μας τρομάζει, τόσο πληθυντική είναι η προσομοίωσή μας μαζί του.
Το τέρας στον καθρέφτη, με το οποίο… συμβιβαστήκαμε, είναι οι ατροφικές και προβληματικές λειτουργίες της Δημοκρατίας την οποία κληρονομήσαμε, και δεν φροντίσαμε επαρκώς, ώστε να την παραδώσουμε καλύτερη στις γενιές που ακολουθούν.
Η φθορά της παρακμής που μας πρόλαβε. Και αρνείται να απαλλάξει το εθνικό dna από την επικίνδυνη παρουσία της.
Του Μάνου Οικονομίδη
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα One Voice, την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου 2025
