Γράφει ο Δημήτρης Καμπουράκης
Λέω στη γιαγιά που κάθεται στο κατώφλι της και αποσπερίζει μέσα στην αυγουστιάτικη ζέστη. «Γιαγιά, σπουδαία νέα, ο ένας μετά τον άλλον οι οίκοι αξιολόγησης μας δίνουν την επενδυτική βαθμίδα.» Με κοιτάζει εκείνη με βλέμμα θολό (λόγω καταρράχτη) και σοφό (από την πείρα της ζωής), στρώνει το μαύρο τσεμπέρι στα κάτασπρα μαλλιά της, στοχάζεται για λίγο και μου απαντά. «Εδώ παιδάκι μου ο Fitch υποβάθμισε την αμερικάνικη οικονομία, την ισχυρότερη του κόσμου, επειδή το χρέος της γενικής κυβέρνησης θα πάει στο 118% του αμερικανικού ΑΕΠ μέσα στο 2025. Τι να πούμε κι εμείς που το ελληνικό χρέος κοντεύει το 170% του ΑΕΠ μας;»
Την κοίταξα εμβρόντητος, προφανώς είχα πέσει στη μοναδική γριά του ορεινού χωριού που είχε διδακτορικό στη μακροοικονομία. Παρά ταύτα, δεν της χαρίστηκα. «Ναι, αλλά το ελληνικό χρέος βαίνει μειούμενο ως ποσοστό του ΑΕΠ κι αυτό είναι που έχει σημασία» της απαντώ. «Από 194,5% του ΑΕΠ το 2021, έπεσε στο 190,5% το 2022, άρα πάμε καλά.» Με κοιτάζει μάλλον συγκαταβατικά η γριά και επανέρχεται. «Δεν αντιλέγω, αλλά αυτό οφείλεται στην οικονομική ανάπτυξη, άρα την άνοδο του ΑΕΠ, όχι στη βελτίωση της εισπραξιμότητας του δημοσίου. Αν όμως η ανάπτυξη στηρίζεται μόνο στην κατανάλωση τότε είναι και σαθρή και πρόσκαιρη, οπότε η σχετική μείωση του χρέους δεν είναι ούτε μόνιμη ούτε δομική, είναι συγκυριακή. Άρα του χρόνου θα ξανανέβει.»
Με αποστόμωσε η άτιμη η γιαγιά, ήξερε πολύ καλύτερα από μένα τα μακροοικονομικά. Και μάλιστα σηκώθηκε για να ζεστάνει τις πατάτες για να κολατσίσει ο γέρος της, οπότε δεν πρόλαβα να την ρωτήσω αν το διδακτορικό το πήρε στο London School of Economics αν το έλαβε μέσω της εκπομπής του φίλου μου του Γιώργου του Αυτιά, πάνω σε διαλέξεις του καθηγητή Μητρόπουλου. Τέλος πάντων, από τον μικρό αυτό αλλά αποκαλυπτικό διάλογο, αποκαλύφθηκε ότι όλοι πια ξέρουν τι σημαίνει αναβάθμιση της επενδυτικής μας βαθμίδας, ίσως γιατί όποιος καίγεται στον χυλό φυσάει και το γιαούρτι. Κι εμείς κατακαήκαμε το 2009-2019.
Βεβαίως, από τώρα μέχρι και τα Χριστούγεννα, θα το γιορτάσουμε δεόντως. Κάθε δεκαπενθήμερο θα έρχεται κι ένας οίκος να μας αναβαθμίσει, σοβαρό πράγμα που θα φέρει χρήμα στη χώρα. Όλοι οι θεσμικοί θα μας βάλουν στον χάρτη τους, εκεί που μέχρι χθες μας είχαν γραμμένους στου διαόλου τα κατάστιχα. Πολύ καλή είδηση αυτή, με μια προϋπόθεση. Να ξέρουμε ότι όλες οι γιαγιάδες και οι παππούδες αυτής της χώρας, ξεχνούν γρήγορα τα μακροοικονομικά που έμαθαν όταν ζορίστηκαν και επιστρέφουν εύκολα στην απαίτηση «όλα τα λεφτά, όλα τα αναδρομικά». Επίσης, οι αγρότες στο «όλα τα λεφτά, όλα τα κιλά» και οι επιχειρηματίες στο «καθόλου φόρους, όλα τα λεφτά κι ακόμα περισσότερα». Για να μην ξεχνιόμαστε τα γράφω, έστω και ως πλάκα. Διότι οι διακοπές κάνουν τον άνθρωπο να ονειρεύεται…
