Γράφει ο Μπάμπης Παπαδημητρίου
Όταν η βία εγκαθίσταται στην καθημερινότητα, κάθε τόσο κάποιος θα πληρώνει βαρύ τίμημα. Κάποτε κάποιος θα σκοτώσει και κάποιος θα σκοτωθεί. Πιο συχνά, ζωές διαλύονται, περιουσίες καταστρέφονται και η ανασφάλεια είναι παντού δίπλα μας. Ο μόνος τρόπος που μπορούμε να περιορίσουμε τη βία είναι η τήρηση των νόμων, η συστηματική εφαρμογή απλών κανόνων συμβίωσης, η ανατροφή και η εκπαίδευση. Και μαζί με όλα αυτά, η αποδοχή της απλής και δημοκρατικής λογικής που μας θυμίζει πως η άσκηση με μέτρο αλλά και αυστηρότητα της έννομης βίας είναι δουλειά της αστυνομίας και των άλλων συγγενικών αρχών και τελικά όσων κυβερνούν. Αν δεν δεχτούμε τα παραπάνω αλλά μαζί με το τελευταίο αυτό, η βία δεν μαζεύεται.
«Η τήρηση του Νόμου δεν είναι ”δόγμα”, αλλά συνεκτική ουσία της Δημοκρατίας. Η ”τάξη” δεν είναι ιδεολογική απόκλιση, αλλά εργαλείο προστασίας των αδυνάτων», έγραφα από αυτές τις φιλόξενες στήλες πριν δύο χρόνια, σχεδόν μέρα προς μέρα. Η ανοχή της βίας ταξιδεύει στο ίδιο βαγόνι με εκείνους που την καλλιεργούν για σκοπούς ιδιοτελείς, οπαδικούς, κοινού εγκλήματος και, δυστυχώς, πολιτικούς.
Αυτό το τελευταίο είναι η άκρη του νήματος. Αν οι πολιτικοί μας δεν το πάρουν απόφαση πως «δεν πάει άλλο», αν δεν παύσουν να υποστηρίζουν τα δικαιώματα των παραβατικών που βουλιάζουν την κοινωνία στη βία, αν δεν γυρίσουν από την άλλη πλευρά όταν μέσα σε οργανωμένους πολιτικούς χώρους διατυπώνονται θεωρίες αιτιολόγησης της βίας, που ακούγονται ως δικαιολογίες γι’ αυτήν, τότε δεν πρόκειται να περιορίσουμε τα φαινόμενα βίας.
Όλα ξεκινούν από τις πιο απλές σκηνές της καθημερινότητας. Η βία κόβει βόλτες στους δρόμους. Βίαιοι είναι πάμπολλοι οδηγοί, είτε από τον τρόπο που κυκλοφορούν, είτε όταν καταπατούν στοιχειώδεις κανόνες και ειδικά εκείνους που προστατεύουν τον αδύναμο στην καθημερινή ζωή. Η βία μπουκάρει στα σπίτια μας, άλλοτε για να κλέψει, αλλά πολύ πιο συχνά από τις βαριές κατηγορίες και τους χαρακτηρισμούς που πλήττουν την προσωπικότητα και διαχέονται στο ίντερνετ και τα «σόσιαλ», κάποτε και στις τηλεοράσεις, σίγουρα σε πάμπολλες δικτυακές αναζητήσεις ή και σε ηλεκτρονικά «παιχνίδια». Πολύ συχνά η βία μπαίνει στις οικογενειακές σχέσεις. Θύματα καθημερινά οι γυναίκες και τα παιδιά. Κι έτσι, η βία αντικαθιστά ακόμη τις πιο τρυφερές σχέσεις.
Στα γήπεδα όμως η βία θεωρείται πλέον μέρος του «παιχνιδιού». Όσοι πηγαίνουν να στηρίξουν την ομάδα τους, το κάνουν με τον φόβο των επεισοδίων. Αποχωρούν απομακρυνόμενοι στα γρήγορα. Έχουν φθάσει στο σημείο να εκτιμούν τον κίνδυνο βίαιων συγκρούσεων από το πλήθος των αστυνομικών δυνάμεων που φυλάνε τους γύρω χώρους.
Το ίδιο όμως συμβαίνει και σε πλήθος «πολιτικών» διαδηλώσεων ή «διαμαρτυριών». Στις περισσότερες από αυτές τις κοινωνικές εκδηλώσεις, κάποια στιγμή, προς το τέλος συνήθως, θεωρείται βέβαιο ότι θα ξεσπάσουν βίαιες ταραχές. Η πόλη αποξενώνεται από τις καθημερινές λειτουργίες της, πανεπιστημιακοί χώροι καταστρέφονται και υφίστανται πλιάτσικο. Στη συνείδηση των πολιτών, η ανακοίνωση μιας τέτοιας συνάθροισης ισοδυναμεί με προειδοποίηση «μείνετε μακριά», αν θέλουμε να προφυλαχθούμε από βίαια επεισόδια.
Όταν όλα αυτά έρχονται και μας τυλίγουν από παντού μέχρι να πλημμυρίσουν τις ζωές μας, τότε ο φόβος εγκαθίσταται μέσα μας. Στο μυαλό και στην ψυχή. Κι από εκεί, στις πολιτικές μας επιλογές. Εύκολα μετά μπορεί να συνδυάζεται με άλλες επιφυλάξεις, προκαταλήψεις ή ακόμη και ώριμες σκέψεις. Η βία προσωποποιείται στην παρουσία των ξένων, των νέων, των βιαστικών, των φασαριόζικων, των διαφορετικών. Σε αυτό το σημείο ξέρουμε ότι η κοινωνία κινδυνεύει πλέον να διαλυθεί σε μικρά κομματάκια. Αλληλοσυγκρουόμενα. Όταν αυτό έχει συμβεί πέραν του σημείου ελέγχου των αρχών, ξέρουμε ότι είναι αργά για να προλάβουμε τη διάχυση του μίσους.
Ας ελπίσουμε ότι, έστω και μετά την αποτρόπαια επίθεση στον αστυνομικό που είχε πάει στη δουλειά του και στη βάρδιά του, η κυβέρνηση, που έχει πάντοτε βαριές ευθύνες αφού αυτή κάνει κουμάντο στη διαχείριση της έννομης «βίας» θα κινηθεί συστηματικά και όχι βιαστικά, αλλά με συνέχεια. Έστω και τώρα πρέπει να κατανοήσει ότι είναι εκτεθειμένη απέναντι στους πάρα πολλούς που προτιμούν την επιβολή της «τάξης», ακόμη κι όταν οι ίδιοι δεν είναι αρκούντως συνεπείς. Τότε και μόνον τότε, οι ελάχιστοι που επιμένουν να θεωρούν δικαίωμά τους τη χρήση βίας, θα παύσουν να είναι τόσο επικίνδυνοι όσο είναι σήμερα για τους πολλούς. Προσπεράσαμε δυστυχώς το σημείο πέραν του οποίου οι βίαιοι καταλαβαίνουν μόνον από «βία».
