Καταστροφική για τα αποτελέσματα 2024 της AVAX είναι η απόφαση του Διεθνούς Διαιτητικού Δικαστηρίου, αφού θα οδηγήσει σε λογιστική ζημιά 16 εκατ. ευρώ στο α’ εξάμηνο και ταμειακές απώλειες 1,3 εκατ. ευρώ στο β’ εξάμηνο.
Η ΑΒΑΞ Α.Ε. ανακοίνωσε ότι διεθνές διαιτητικό δικαστήριο υπό την αιγίδα του Διεθνούς Κέντρου για την Επίλυση Επενδυτικών Διαφορών (International Centre for the Settlement of Investment Disputes ‐ ICSID) με απόφασή του απέρριψε την απαίτηση αποζημίωσης της Εταιρείας έναντι του κράτους του Λιβάνου στη βάση της Διμερούς Επενδυτικής Συμφωνίας Ελλάδας-Λιβάνου, σχετικά με την από 12.04.2013 υπογραφείσα σύμβαση μεταξύ των δύο πλευρών για την κατασκευή του θερμικού σταθμού παραγωγής ενέργειας Deir Aamar (Phase II), κοντά στην Τρίπολη του Λιβάνου.
Η απόφαση του διαιτητικού δικαστηρίου θα αποτυπωθεί στα οικονομικά αποτελέσματα της Εταιρείας στο α’ εξάμηνο του 2024 και αναμένεται να επιφέρει συνολική λογιστική ζημία ύψους €16 εκατομμυρίων, ενώ η όποια ταμειακή επίπτωση θα είναι της τάξης των €1,3 εκατομμυρίων και θα προκύψει στην επόμενη περίοδο.
Tο ιστορικό της απαίτησης
Υπενθυμίζεται ότι η εταιρεία προσέφυγε στη διεθνή διαιτησία το 2016, επικαλούμενη μεταξύ διαφόρων άλλων βάσεων αποζημίωσης, και το γεγονός ότι το κράτος του Λιβάνου, ουδέποτε προχώρησε σε οποιαδήποτε πληρωμή προς την Εταιρεία για το ανωτέρω έργο, (συμπεριλαμβανομένων και δύο ληξιπρόθεσμων και απαιτητών τιμολογίων), χωρίς μάλιστα το κράτος του Λιβάνου ουδέποτε να εγείρει οποιαδήποτε αμφισβήτηση της εκπλήρωσης των σχετικών συμβατικών υποχρεώσεων της Εταιρείας ή/και ανταξίωση. Σημειώνεται δε ότι το κράτος του Λιβάνου δεν προχώρησε ούτε και στην εκτέλεση του ανωτέρω έργου με άλλον εργολάβο.
Το 2015, η απαίτηση ανερχόταν σε €51.788.000. Το 2016 η Εταιρεία μετά από την αποτυχία εξεύρεσης φιλικού διακανονισμού, τον Αύγουστο του 2016, ξεκίνησε ενώπιον του Διεθνούς Κέντρου Επίλυσης Επενδυτικών Διαφορών (ICSID), διαδικασία Διεθνούς Διαιτησίας έχοντας εγείρει απαίτηση αποζημίωσης έναντι της Κυβέρνησης του Λιβάνου, ποσού € 370.570.785 βάσει δικαιωμάτων που προέκυπταν από τη Σύμβαση. Επειδή η διαδικασία, διαιτησίας ευρίσκετο σε αρχικό στάδιο με καθυστερήσεις 1- 2 έτη, η εκτίμηση ανακτησιμότητας από τη Διοίκηση περιορίστηκε μόνο στο τιμολογημένο μέρος, δηλαδή € 51.788.000»
Στη συνέχεια η εταιρία φαίνεται να επιχείρησε υπογράψει ένα PPA Agreement ώστε το έργο να χρηματοδοτηθεί από ιδιώτες. Έτσι το 2019 αναμένοντας ότι θα πάρει και εγγυητική 30 εκ ευρώ μεταξύ άλλων ανέστειλε την προσφυγή στη διαιτησία και την επανάφερε το 2020 όταν διαπίστωσε ότι δεν μπορεί να υπογραφεί τίποτα.
Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το έργο δεν ήταν ασφαλισμένο, ώστε να μπορέσει να διεκδικήσει κάποια χρήματα από τις ασφαλιστικές η AVAX.
Τι αποφάσισε το δικαστήριο
Σύμφωνα με την απόφαση του διαιτητικού δικαστηρίου, κρίθηκε ότι το κράτος του Λιβάνου δεν παραβίασε τις υποχρεώσεις του από την προαναφερόμενη Διμερή Επενδυτική Συμφωνία μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Δημοκρατίας του Λιβάνου. Στο πλαίσιο αυτό, η Εταιρεία καλείται να πληρώσει το ποσό του €1,3 εκατομμυρίου στο κράτος του Λιβάνου για την κάλυψη των εξόδων της διαδικασίας της ανωτέρω διαιτησίας.
Όπως αναφέρει η διοίκηση της AVAX “Η Εταιρεία διερευνά όλες τις δυνατότητες αντίδρασης κατά της ανωτέρω,τουλάχιστον απρόσμενης υπό το φως του ιστορικού της υπόθεσης και του σχετικού αποδεικτικού υλικού, απόφασης”.
Δεν εχει δυνατότητες αντίδρασης
Το ερώτημα που εγείρεται είναι πως οι νομικοί σύμβουλοι της εταιρείας και η οικονομική διεύθυνση συνέχισαν να ελπίζουν στην αποζημίωση της απαίτησής τους, βλέποντας ότι από το 2022 ο Λίβανος τελεί σε κατάσταση χρεοκοπίας. Κοινώς, “ουκ αν λάβεις εκ του μη έχοντος”.
Η εταιρία στις τελευταίες οικονομικές της φαινόταν αισιόδοξη για την εξέλιξη της δικαστικής διένεξης και ανέφερε τα εξής:
«Στις απαιτήσεις από πελάτες υπάρχει απαίτηση από το Λίβανο, η οποία βάσει της παρόδου του χρόνου, περιορίστηκε σε €14.788.000 την 31.12.2023.
Μετά την ολοκλήρωση της ακροαματικής διαδικασίας, η οποία σύμφωνα με τους δικηγόρους εξελίχθηκε ικανοποιητικά για την Εταιρεία, αναμένεται η απόφαση του δικαστηρίου εντός του 2024.
Σχετικά και με την εισπραξιμότητα της απαίτησης μετά από τυχόν απόφαση του Διεθνούς Διαιτητικού Κέντρου Επενδυτικών Διαφορών (ICSID), σε σχέση και με την από 04.04.2022 αναγγελία χρεωκοπίας του Λιβάνου, η Εταιρεία έλαβε υπόψιν την επιστολή του Νομικού Συμβούλου σύμφωνα με την οποία (συνοπτικά):
1) Το ICSID λειτουργεί υπό την αιγίδα της Παγκόσμιας Τράπεζας.
2) Η διαιτησία διέπεται από τη Σύμβαση για την Επίλυση Επενδυτικών Διαφορών μεταξύ Κρατών και Υπηκόων άλλου Κράτους (Σύμβαση Ουάσινγκτον 1965) και οι αποφάσεις του δικαστηρίου είναι τελικές και δεσμευτικές για τα μέρη, τα οποία υποχρεούνται να συμμορφωθούν με αυτήν.
Αν ένα κράτος δεν καταβάλλει την αποζημίωση βάσει της διαιτητικής απόφασης και άρα δε συμμορφωθεί με αυτήν, παραβιάζει διεθνή υποχρέωση που έχει αναλάβει βάσει διεθνούς συνθήκης και άρα υπέχει διεθνή ευθύνη.
3) Οι διαιτητικές αποφάσεις βάσει της Σύμβασης Ουάσινγκτον, ως τελικές και δεσμευτικές για τα μέρη, δεν προσβάλλονται παρά με αίτηση ακύρωσης ενώπιον του ίδιου του ICSID ανεξαρτήτως της έδρας της διαιτησίας.
4) Σε περίπτωση που το κράτος του Λιβάνου δεν συμμορφωθεί οικειοθελώς με μια τέτοια απόφαση, η Εταιρεία δικαιούται να προβεί σε αναγνώριση και εκτέλεση αυτής όχι μόνο στο Λίβανο και στην Ελλάδα, βάσει της Σύμβασης Ουάσινγκτον, στην οποία αμφότερες χώρες είναι μέλη, αλλά και σε όλα τα υπόλοιπα κράτη-μέλη αυτής, ήτοι σε 158 κράτη.
Επομένως, η Εταιρεία παραμένει στην εκτίμηση της ανακτησιμότητας (βάσει παρόδου του χρόνου μόνο), εφ’ όσον με την αναγγελία χρεωκοπίας του Λιβάνου, βάσει και των ανωτέρω, δεν προκύπτει ανάγκη περαιτέρω απομείωσης».
Ζητούν παρέμβαση του υπουργείου Εξωτερικών!
Το άλλο ερώτημα είναι εάν μπορεί μία μικρή (διεθνώς) τεχνική εταιρεία να εφεσιβάλει την απόφαση και να κερδίσει (ποιο άραγε) δικαστήριο κόντρα στην Παγκόσμια Τράπεζα.
Επίσης, στην ανακοίνωσή της η AVAX στέκεται στην Ελλάδα ως χώρα. Αλίμονο εάν κάθε επιχείρηση που ζημιώνεται στο εξωτερικό βάζει μπροστά την χώρα για να διεκδικήσει τις απαιτήσεις της.
Αυτό είχε γίνει επί του Βρετανού Πρέσβη Πιουριφόι τον 19ο αιώνα. Σήμερα δεν μπορεί να γίνει. Ακόμη και το διπλωματικό σώμα και το υπουργείο Εξωτερικών δηλώνει επισήμως αναρμόδιο να παρέμβει σε διαφορές ιδιωτών.
