Γράφει ο Αντώνης Καρακούσης
Οδεύουμε με ταχύτητα πια προς τις διπλές κάλπες. Κατά τα φαινόμενα, ο Πρωθυπουργός ολοκληρώνει την προετοιμασία του και πρόκειται σύντομα να ανακοινώσει την προκήρυξη των εκλογών και τη διάλυση της Βουλής. Ηθελε το περιβάλλον κατά το δυνατόν ασφαλέστερο γι’ αυτόν και το κόμμα του και μπορεί να πει κανείς ότι πλέον νιώθει ότι οι ευρύτερες συνθήκες, εγχώριες και διεθνείς, είναι σχεδόν ιδανικές. Οπως εκτιμά ο στενός περίγυρός του, οι πολλές ανασφάλειες και αβεβαιότητες έχουν ελεγχθεί σε μεγάλο βαθμό, το ρίσκο είναι λελογισμένο και μόνο ένα απροσδιόριστο γεγονός μεγάλης έντασης θα μπορούσε να τις μεταβάλει. Κάτι που ωστόσο δεν φαίνεται στον ορίζοντα.
Απομακρύνονται τα σύννεφα…
Ο κ. Μητσοτάκης οδεύει προς τη διπλή αναμέτρηση με ούριο τον άνεμο των δημοσκοπήσεων, αλλά και με την οικονομία κινητική, ικανή να αναγεννήσει τις προσδοκίες και σίγουρα λιγότερο αβέβαιη και ανασφαλής σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν.
Πριν από λίγους μήνες τα σύννεφα είχαν πυκνώσει επικίνδυνα πάνω από τους ελληνικούς αιθέρες. Ο κίνδυνος της ύφεσης έχει ξεπεραστεί, τίποτε πλέον δεν δηλώνει ότι η ελληνική οικονομία στη διάρκεια του 2023 θα αντιμετωπίσει κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας.
Αντιθέτως όλα τα στοιχεία βεβαιώνουν ότι θα κινηθεί με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης μεταξύ 1,5% και 3%, υψηλότερους από τους αντίστοιχους στην υπόλοιπη Ευρώπη. Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν και συνολικά στον κόσμο έχουν καμφθεί οι διάχυτες τους προηγούμενους μήνες ανησυχίες για πολύ μεγάλη αύξηση των επιτοκίων εξαιτίας της επιμονής του υψηλού πληθωρισμού.
Η αίσθηση που υπάρχει διεθνώς είναι ότι ο πληθωρισμός κάμπτεται και δεν θα χρειαστεί τα επιτόκια να φθάσουν στη ζώνη του 4%-5% προκειμένου να ελεγχθεί η πληθωριστική έξαρση. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη καταγράφονται τάσεις υποχώρησης των πληθωριστικών πιέσεων και μαζί ισχυρότερες προσδοκίες ανάπτυξης.
Η ενεργειακή κρίση δείχνει υπό έλεγχο
Οι τιμές των ενεργειακών αγαθών υποχωρούν ταχύτερα του αναμενομένου, η εξάρτηση από τη Ρωσία κάμπτεται ταχέως και οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία τείνουν να απορροφηθούν από τις πάντα ευαίσθητες σε τέτοια μεγάλα γεγονότα αγορές.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Γερμανίας, η οποία έμοιαζε καταδικασμένη σε δοκιμασία ιστορικών διαστάσεων και πλέον αντιμετωπίζει με αισιοδοξία το 2023, προσβλέποντας ακόμη και σε θετικό πρόσημο.
Μόνο η Μεγάλη Βρετανία στην Ευρώπη απειλείται με ύφεση, αλλά εκεί είναι οι συνέπειες του Brexit που επιδρούν, παρά οι ευρύτερες συνθήκες, μην αφήνοντας τον Σούνακ να δει άσπρη μέρα.
Η Ελλάδα στο στόχαστρο ξένων επενδυτών
Στην Ελλάδα το πλήθος των διαθέσιμων αναπτυξιακών πόρων, αλλά και η συνεχώς αναβαθμιζόμενη γεωπολιτική θέση της χώρας σε συνδυασμό με τη βελτίωση και τον διαρκή εμπλουτισμό της εταιρικής σχέσης με τις ΗΠΑ, διευρύνουν το ενδιαφέρον ισχυρών διεθνικών σχημάτων για την Ελλάδα και τις πολλές κρυμμένες, υποτιμημένες κατά βάση, ελληνικές αξίες.
Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το 2022 τοποθετήθηκαν πάνω από 12 δισεκατομμύρια ευρώ για εξαγορές ελληνικών επιχειρήσεων και εκτιμάται ότι το 2023 θα ξεπεράσουν και αυτό το ποσό. Πολύ περισσότερο μάλιστα τώρα μετά τους σεισμούς και τη βιβλικών διαστάσεων καταστροφή που έπληξε την Τουρκία που σχεδόν εκμηδενίζει, μεσοπρόθεσμα τουλάχιστον, το ενδεχόμενο ενός θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο. Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Μητσοτάκης και το επιτελείο του πιστεύουν ότι οι συνθήκες είναι πλέον ελεγχόμενες και ο ελληνικός λαός λιγότερο ανήσυχος για το μέλλον.
Ακόμη και τα επίμαχα θέματα των υποκλοπών και των επαπειλούμενων πλειστηριασμών δεν δείχνουν αρκετά απειλητικά ούτε ικανά να κλονίσουν τη δημοσκοπική επίδοση του κυβερνώντος κόμματος. Αυτή λοιπόν είναι η πεποίθησή τους και με αυτήν πορεύονται υποσχόμενοι σταθερά λιγότερους φόρους, περισσότερες και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας, αποτελεσματικότερο κράτος και προ πάντων σταθερότητα.
Ο πλούτος που δεν φτάνει στους πολίτες
Οι δημοσκοπήσεις λοιπόν και οι γενικότερες συνθήκες όντως φαντάζουν ιδανικές για τον κ. Μητσοτάκη. Το ερώτημα που τίθεται είναι αν όντως και οι εκλογείς τρέφουν αντίστοιχα αισθήματα για τον Πρωθυπουργό και την κυβέρνησή του. Οσοι κυκλοφορούν εκεί έξω πάντως δεν συναντούν και πολλούς ένθερμους υποστηρικτές του κ. Μητσοτάκη. Αντιθέτως μπορεί να πει κανείς ότι περισσεύουν οι επικριτές του. Ο λαός στους καφενέδες, στις λαϊκές αγορές και γενικά στις συνάξεις του δεν εκθειάζει τη νεοδημοκρατική διακυβέρνηση, παρά την ταυτίζει με τον πλούτο και τα μεγάλα συμφέροντα. Κατά κοινή ομολογία η πλειοψηφία δεν συμμερίζεται όσα η κυβέρνηση προπαγανδίζει.
Ο κύκλος της εχθροπάθειας και ο (απ)εγκλωβισμός Τσίπρα
Κανείς ωστόσο δεν μπορεί να βεβαιώσει ότι η δεδηλωμένη δυσαρέσκεια σημαίνει απαραιτήτως και άρνηση ψήφου προς τον κ. Μητσοτάκη και το κόμμα του. Πολύ περισσότερο όταν η άλλη πλευρά δεν δύναται να ανανεωθεί επαρκώς και παραμένει δεσμευμένη από τον στενό κύκλο της εχθροπάθειας και της ιδεολογικής περιχαράκωσης. Ο κ. Τσίπρας αν δεν καταφέρει να προσεγγίσει τα ευρύτερα και πολλαπλώς επηρεαζόμενα μεσαία στρώματα και δεν εγγυηθεί οικονομική σταθερότητα και ασφάλεια δεν θα μπορέσει να ξεπεράσει το νεοδημοκρατικό πλεονέκτημα. Στην πρόσφατη εσωκομματική σύγκρουση με τον αψύ Παύλο Πολάκη έδειξε να κατανοεί την ανάγκη απεγκλωβισμού από αυτόν τον πολιτικά αντιδημοφιλή στο αστικό περιβάλλον κύκλο, αλλά άπαντες γνωρίζουν ότι πολύ απέχει από κάτι τέτοιο.
Οι προσπάθειες στροφής στον ρεαλισμό
Η αλήθεια είναι ότι κάνει φιλότιμες προσπάθειες. Η συνάντηση με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος κ. Γιάννη Στουρνάρα δεν ήταν απλή, ούτε ήταν εύκολο και για τις δύο πλευρές να ξεπεράσουν όσα σκληρά είχαν ανταλλάξει μεταξύ τους. Ωστόσο έγινε, κράτησε τρεις ώρες και υπήρξε άκρως αποδοτική και για τις δύο πλευρές. Ο κ. Τσίπρας θέλησε να μεταδώσει στη μεσαία τάξη ότι δεν έχει πια καμία σχέση με το 2015 και ο κ. Στουρνάρας να αμβλύνει τις πιέσεις για τους πλειστηριασμούς, τους οποίους θεωρεί απαραίτητους για τη σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος και συνολικά της οικονομίας.
Ο κ. Τσίπρας κατανόησε πόσο μπορεί να επηρεάσει το κόστος του χρήματος ενδεχόμενη απαγόρευση των πλειστηριασμών και ακόμη βεβαιώθηκε ότι οι διαχειριστές κόκκινων δανείων εργάζονται βάσει δεσμευτικών μπίζνες πλαν, τα οποία δεν μπορούν να ξεπεράσουν.
Και ο κ. Στουρνάρας αντελήφθη επίσης ότι υπάρχει ζήτημα δεοντολογίας και αυθαιρεσίας από την πλευρά των διαχειριστών και πλέον διαβεβαιώνει ότι η Τράπεζα της Ελλάδος θα αναπτύξει μηχανισμούς ελέγχου ώστε να μη γίνεται κατάχρηση των πλειστηριασμών σε σχέση με τις ρυθμίσεις και τις άλλες δυνατότητες ανάκτησης των οφειλομένων.
Ωστόσο η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει πολύς χρόνος για τέτοιες συναντήσεις που πιθανώς θα άμβλυναν τις εντυπώσεις και την επιφύλαξη των μεσαίων στρωμάτων απέναντι στον κ. Τσίπρα…
