Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Η Αθήνα, παίζοντας σωστά τα «χαρτιά» της, έχει κάνει μια συστηματική προσπάθεια να ενισχύσει τη χώρα έναντι της Τουρκίας. Στον αμυντικό τομέα ελήφθησαν αποφάσεις για ζητήματα που εκκρεμούσαν και άρχισε η υλοποίηση εξοπλιστικών προγραμμάτων με γρήγορο ρυθμό. Στον διπλωματικό η Ελλάδα ψάχνει πάντοτε έναν πολλαπλασιαστή ισχύος μέσα από τις συμμαχίες της με το Ισραήλ, την Αίγυπτο και, τελευταία, τα Εμιράτα. Οι συμμαχίες αυτές είναι εξαιρετικά σημαντικές, χωρίς όμως να αποτελούν κάποια εγγύηση για απτή βοήθεια σε μια δύσκολη στιγμή στις σχέσεις μας με την Τουρκία.
Η Αγκυρα είχε βοηθήσει πολύ την εξωτερική μας πολιτική ανοίγοντας όσο περισσότερα μέτωπα μπορούσε. Από εκεί που διαφήμιζε το δόγμα Νταβούτογλου για «μηδενικές τριβές με όλους τους γείτονες» κατάφερε να τις προκαλέσει με γείτονες αλλά και μακρινούς γεωπολιτικούς παίκτες.
Κάτι άλλαξε όμως εδώ και μερικούς μήνες. Ο Ερντογάν κατάλαβε ότι έφτασε στα όρια των αντοχών του και πως ήταν ανάγκη να αρχίσει να κλείνει γρήγορα μέτωπα. Μπορεί να είναι ένας υπερφιλόδοξος και απομονωμένος ηγέτης, ξέρει όμως πώς να κινηθεί πρακτικά και να διορθώσει τα λάθη του όταν αισθάνεται απειλούμενος. Εχει επιδοθεί σε μια διπλωματική εκστρατεία που ξεκινάει από τη Γαλλία και φθάνει στο Ισραήλ, την Αίγυπτο και τα Εμιράτα. Η καμπάνια είναι μεθοδική και κινείται πάνω και κάτω από το ραντάρ. Σε μερικές περιπτώσεις έχει φέρει αποτελέσματα. Σε άλλες, σε σχέση με το Κάιρο και την Ιερουσαλήμ για παράδειγμα, ο Ερντογάν κάνει ό,τι μπορεί χωρίς να έχει πετύχει κάτι ιδιαίτερο έως τώρα.
Κεντρικός στόχος πάντως είναι η αποκατάσταση της σχέσης με την Ουάσιγκτον. Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον και παράδοξο πως ο Τραμπ, παρά την προσωπική τους σχέση, αποσταθεροποιούσε τον Ερντογάν. Ισως επειδή ήταν απρόβλεπτος και μιλούσε την ίδια «γλώσσα». Ο μηχανισμός εξωτερικής πολιτικής έχει ξαναποκτήσει τώρα την ισχύ του και παίζει τον παραδοσιακό του ρόλο. Ταυτόχρονα μοιάζει να επιστρέφει στην κλασική πολιτική των ισορροπιών και ίσων αποστάσεων μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Ο Ερντογάν έχει βέβαια ισχυρούς εχθρούς στις ΗΠΑ και η Ελλάδα σημαντικούς φίλους, με πρώτο τον γερουσιαστή Μενέντεζ. Ο Τούρκος πρόεδρος όμως έχει καταφέρει να μπει σε ένα πάρε-δώσε με την κυβέρνηση Μπάιντεν με αφορμή τις εξελίξεις στην Καμπούλ και άλλα ζητήματα.
Η Ελλάδα θα χρειαστεί να κάνει τη δική της εκστρατεία και να πείσει τους διάφορους παίκτες ότι μπορεί να φέρει στο τραπέζι γερά «χαρτιά» που να μετράνε. Μαζί με μια καμπάνια δημόσιας και ιδιωτικής διπλωματίας θα πρέπει να φτιάξει τα δικά της αναχώματα πέρα από δηλώσεις και συναντήσεις που καταλήγουν συνήθως σε ευχολόγια. Το παιχνίδι του πόκερ στη γειτονιά μας συνεχίζεται και θα έχει ακόμη πολλές εκπλήξεις.
