Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Καλώς ή κακώς, είτε μας αρέσει είτε όχι, η Αμερική παραμένει ο «φάρος» της Δύσης. Οταν σκοτεινιάζει η υπόλοιπη Δύση σκοτεινιάζει και αυτή και δεν ξέρει πώς να χαράξει πορεία, ειδικά όταν τα νερά είναι αχαρτογράφητα. Οταν ο «φάρος» τρεμοσβήνει για καιρό, αλλά μετά δείχνει ότι, ναι, έχει ακόμη δύναμη και λάμψη, η υπόλοιπη Δύση ανακουφίζεται. Αυτό συνέβη την περασμένη Τρίτη με τις εκλογές για το Κογκρέσο.
Γιατί; Πρώτα απ’ όλα επειδή οι θεσμοί δούλεψαν χωρίς εκρήξεις και επεισόδια. Κανείς Ρεπουμπλικανός δεν αμφισβήτησε ή δεν μπόρεσε να αμφισβητήσει πειστικά το εκλογικό αποτέλεσμα. Αυτό ήταν κάποτε αυτονόητο. Οχι πια. Παρ’ όλα αυτά, η «κόλλα» που κρατούσε τη συνοχή της αμερικανικής κοινωνίας γύρω από έναν κοινό παρονομαστή μοιάζει να αντέχει περισσότερο από ό,τι νομίζαμε.
Είναι επίσης σημαντικό ότι οι υποψήφιοι της ακραίας, ή και χυδαίας, αμφισβήτησης των θεσμών ηττήθηκαν κατά κράτος. Η δική τους ήττα απομυθοποίησε τη δήθεν μαγική ικανότητα του Τραμπ να επιλέγει τους υποψηφίους που… κερδίζουν. Το αντίθετο. Και αυτό με τη σειρά του έφερε την έντονη κριτική των υπερσυντηρητικών μέσων ενημέρωσης, όπως το κανάλι FOX.
Είναι εντυπωσιακό αυτό που συνέβη. Οι Δημοκρατικοί εκπροσωπούνται από έναν πρόεδρο που μοιάζει ετοιμόρροπος και «στον κόσμο του». Ο πληθωρισμός, και ιδίως το κόστος της ενέργειας, συμπιέζει πολύ τη μεσαία τάξη. Ο χάρτης δεν βάφτηκε όμως κόκκινος. Οι ψηφοφόροι του μεσαίου χώρου ένιωσαν προσβεβλημένοι από τις αλαζονικές συμπεριφορές του Τραμπ και την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου για τις αμβλώσεις. Ενιωσαν ίσως για πρώτη φορά τον φόβο για την επιβίωση της ίδιας τους της Δημοκρατίας. Γιατί δεν θυμάμαι ποτέ άλλη περίοδο κατά την οποία εξαιρετικά σοβαροί άνθρωποι να αναρωτιούνται φωναχτά «αν η Αμερική θα μετατραπεί σε απολυταρχικό καθεστώς».
Η συζήτηση για το αν η Αμερική έχει ακόμη τη δύναμη της αναγέννησης ή αν οδεύει στον προκαθορισμένο δρόμο μιας νομοτελειακής βαθιάς παρακμής κρατάει καιρό. Πολλοί θεωρούσαν ότι το τελικό τεστ θα ήταν το αν ο Τραμπ θα εκλεγεί πρόεδρος το 2024. Αυτήν τη στιγμή αυτό μοιάζει απίθανο. Η ανακούφιση είναι μεγάλη. Θυμάμαι ακόμη μια συζήτηση με μια πολύ σημαντική Ευρωπαία ηγέτιδα. Τη ρώτησα: «τι σας κρατάει ξύπνια τη νύχτα;». Μου απάντησε: «Η επανεκλογή του Τραμπ». Οταν επέμεινα και ρώτησα «γιατί;», μου απάντησε χωρίς πολλά πολλά: «Μα, γιατί αυτό θα είναι το τέλος της Δύσης». Υποθέτω ότι θα παρακολούθησε με ανακούφιση τα αποτελέσματα της περασμένης Τρίτης.
