Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Υπάρχει δικαιολογηµένη και αυθεντική οργή σε ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Δεν χωράει καμία αμφιβολία γι’ αυτό. Ερχονται όμως στη συνέχεια οι έμποροι της οργής και κάνουν τη δουλειά τους. Την υποδαυλίζουν, τη φουντώνουν, βιοπορίζονται πουλώντας θυμό. Το ζήσαμε μία φορά στα χρόνια των μνημονίων. Η κοινωνία υπέφερε, το μίσος πούλαγε και κάποιοι κέρδιζαν. Προφανώς, δεν τους ένοιαζε αν η χώρα θα πήγαινε στη δραχμή και αν η Ελλάδα θα κατρακυλούσε και άλλο· μια δουλειά έκαναν…
Το ίδιο έργο ανεβαίνει τώρα. Η τοξικότητα ξεχειλίζει στον δημόσιο διάλογο, ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι θεωρίες συνωμοσίας δίνουν και παίρνουν. Οι βρισιές το ίδιο. Κάποιος αρρωσταίνει και από κάτω ο «χορός» τον καταριέται. Τα πολιτικά συνθήματα έχουν αντικατασταθεί από γηπεδικό λεξιλόγιο. Για όσους νοιάζονται για τον τόπο δεν έχει σημασία εάν οι βρισιές έχουν στόχο τον Τσίπρα, τον Μητσοτάκη ή τον Ανδρουλάκη. Αυτό που προβληματίζει και ανησυχεί είναι ότι σπρώχνουν τον «πάτο» όλο και πιο κάτω.
Οι ψύχραιμοι παρατηρητές βλέπουν επίσης ότι τώρα το πάνω χέρι στο τοξικό κομμάτι του διαλόγου έχει πάρει το πολύ ακραίο δεξιό φάσμα της πολιτικής. Πράγμα λογικό, γιατί η αριστερή αντισυστημικότητα δοκιμάστηκε και απογοήτευσε. Ο δρόμος στρώθηκε από τα ακραία, χυδαία συνθήματα της προηγούμενης εποχής, για να έλθει κάτι ακόμη πιο ακραίο. Στο στόχαστρο βρίσκονται πια όλοι. Ετσι είναι πάντοτε, το γράφουμε καιρό, όποιος χαϊδέψει το κτήνος του άκρατου λαϊκισμού θα έλθει η ώρα του να τον δαγκώσει και τον ίδιο.
Αλλοι –μεταφυσικά αισιόδοξοι– παρατηρητές επιμένουν πως όλος αυτός ο «θόρυβος» προκαλείται από μια μειοψηφία που ξέρει να κάνει φασαρία και ζημιές, αλλά δεν επηρεάζει τη μεγάλη πλειονότητα της κοινής γνώμης. Θεωρούν ότι παραδίνουμε σημασία στον ντόρο που κάνουν.
Θα τους άκουγα, αν δεν έβλεπα πόσο προσάναμμα έχει μαζευτεί για μία ακόμη φορά στο πάτωμα της ελληνικής κοινωνίας. Η κρίση της ακρίβειας συμπιέζει αφόρητα μεγάλα κοινωνικά στρώματα, που «δεν βγαίνουν». Μαγικές λύσεις δεν υπάρχουν.
Μέρες που είναι, σκεπτόμουν να διατυπώσω την ευχή ότι οι εθισμένοι στην τοξικότητα θα μπορούσαν να επιβάλουν μια πασχαλιάτικη εκεχειρία. Το κάνουν ακόμη και αντίπαλοι στρατοί σε συνθήκες πιο άγριες και πιο πολωμένες. Και εν πάση περιπτώσει, και εκεχειρία να μην υπάρξει μπορούμε όλοι οι υπόλοιποι, ό,τι και αν πιστεύουμε, όσο και αν διαφωνούμε σε όλα, να αγκαλιαστούμε στο πρώτο μας «ελεύθερο» Πάσχα έπειτα από δύο χρόνια, να γιορτάσουμε και να πάρουμε μια ανάσα. Αφήνοντας ίσως και το κινητό στην άκρη για μερικές ώρες… Καλή Ανάσταση!
