Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς
Πηγή: εφημερίδα “Καθημερινή”
Εχουμε µπει σε μια δύσκολη και απρόβλεπτη περίοδο με την Τουρκία. Δυτικοί διπλωμάτες και αναλυτές συμμερίζονται τις ελληνικές ανησυχίες και εκτιμούν πως ο Ερντογάν θα αυξήσει την ένταση θεαματικά είτε με την Ελλάδα είτε με την Κύπρο το επόμενο εξάμηνο. Οι περισσότεροι, δυστυχώς, δεν αντιλαμβάνονται πως ο τρόπος με τον οποίο χειρίζονται ορισμένες δυτικές κυβερνήσεις την Αγκυρα μάλλον αυξάνει τις πιθανότητες να υπάρξει κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η κυβέρνηση έχει κινητοποιηθεί στο διπλωματικό και το στρατιωτικό πεδίο. Κάνει βέβαια το κλασικό –πια– λάθος να σηκώνει πολύ τις προσδοκίες. Λύνει πάντως με απρόσμενους ρυθμούς μακροχρόνια προβλήματα και κτίζει συμμαχίες.
Ελπίζουμε όλοι ότι η κρίση δεν θα έλθει. Πρέπει όμως να είμαστε έτοιμοι να την αντιμετωπίσουμε. Και έχουμε μείνει πολύ πίσω σε δύο κρίσιμους τομείς μεγάλης σημασίας: τη δημόσια διπλωματία και την αποτελεσματική προετοιμασία της Διασποράς.
Η Διασπορά θα έπρεπε να είναι ένα θεμελιώδες όπλο μας. Δεν είναι, και για αυτό ευθύνονται διαχρονικά οι ελληνικές κυβερνήσεις που προτιμούσαν να συνομιλούν με τους «επαγγελματίες ομογενείς» και άφησαν τους δεσμούς να χαλαρώσουν. Μονάδες υπάρχουν και κάνουν εξαιρετική δουλειά. Ο πρωθυπουργός έχει ένα καλό δίκτυο προσωπικών επαφών με σημαίνοντες ομογενείς που θα παίξουν τον ρόλο τους. Ο υπουργός Εξωτερικών ταξιδεύει παντού και αναζωογόνησε την έννοια της ήπιας ισχύος. Δεν φτάνει όμως αυτό. Το παράδειγμα της οργάνωσης μιας Διασποράς υπάρχει, το έχει τελειο-ποιήσει το Ισραήλ. Θα μπορούσαμε να ζητήσουμε τη συνδρομή των εκπροσώπων και κορυφαίων προσωπικοτήτων της δικής του Διασποράς, που είναι ήδη κοντά μας.
Οσο για τη δημόσια διπλωματία έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος. Είναι εξοργιστικό να συναντάς ανθρώπους σε κρίσιμα πόστα στο εξωτερικό που να μην καταλαβαίνουν τίποτα και να αγοράζουν τα τουρκικά επιχειρήματα. Τόσο εξοργιστικό που μας ώθησε στην «Κ» να εκδώσουμε έναν τόμο στα Αγγλικά (με επιμέλεια των Θάνου Ντόκου και Αγγελου Συρίγου) με χάρτες και επεξηγήσεις για το Αιγαίο. Γιατί πιστεύουμε ότι στην εποχή μας έχουμε όλοι ευθύνη, όχι μόνο το κράτος ή οι πολιτικοί, για την υπεράσπιση των συμφερόντων της χώρας. Οι πλούσιοι και οι ισχυροί Ελληνες εντός και εκτός Ελλάδος οφείλουν να επωμισθούν ένα κομμάτι μιας εθνικής προσπάθειας. Αλλωστε, αν ένα πράγμα μάθαμε από τους «Θριάμβους και τις καταστροφές» είναι πως ο καταλύτης για την αναγέννηση και τη θωράκιση της χώρας ήταν συχνά μια φωτισμένη και δυναμική Διασπορά και μια αστική τάξη που είχε την αίσθηση χρέους, ότι χρωστάει, όχι ότι της χρωστάνε…
